Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 3/2018 (31)

11 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 3, czerwiec 2018 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru Na jakiej podstawie chirurg kwalifikuje pacjentkę do wykonania mastektomii lub operacji oszczędzającej? Jakie badania powinny być przeprowadzone, aby pod- jąć decyzję, czy wykonujemy u pacjentki mastektomię czy operację oszczędzającą? Lekarz bada pacjentkę, mając do dyspo- zycji takie standardowe badania, jak USG i mammografia. Jeśli nadal pozostają wąt- pliwości, niekiedy stosuje się także badanie rezonansem magnetycznym. Najważniej- szy jest jednak obraz kliniczny – przede wszystkim na tej podstawie zapada decyzja, jaka operacja będzie najlepsza dla konkret- nej pacjentki. Jeżeli nie ma przeciwwskazań do wykonania tego zabiegu, decyzja o lecze- niu oszczędzającym powinna być podjęta wspólnie z chorą. Do głównych przeciw- wskazań zalicza się: wieloośrodkowość zmian nowotworowych, duży guz w małej piersi (brak możliwości uzyskania dobrego efektu kosmetycznego), brak możliwości doszczętnego usunięcia guza pierwotnego, kolagenozę, obecność przeciwwskazań do radioterapii, brak możliwości współpracy z chorą w trakcie późniejszych badań kon- trolnych. Co jest podstawą do usunięcia węzłów chłonnych i jakie ma to znaczenie dla późniejszej jakości życia pacjentki? Tę decyzję podejmuje się na podstawie badania klinicznego i USG dołu pacho- wego. W przypadkach niejednoznacznych wykonuje się biopsję cienkoigłową. Jeżeli mamy potwierdzenie przerzutów w wę- złach – lekarz podejmuje decyzję o wycię- ciu wszystkich węzłów. Jeśli wynik biopsji jest negatywny wówczas wykonuje się tylko biopsję węzła wartowniczego. Prawidłowo wykonane usunięcie węzłów chłonnych nie powoduje powikłań. Jest jednak zabiegiem powodującym dłuższą rekonwalescencję, ograniczenie ruchomo- ści ręki, czy obrzęk limfatyczny. Wymaga również rehabilitacji po zabiegu. Należy również unikać dźwigania operowaną ręką. Zwykle po około miesiącu chore wraca- ją do normalnego funkcjonowania, choć należy zaznaczyć, że ręka przy której wy- cięto wszystkie węzły chłonne, może nie powrócić do podobnej sprawności, jak druga kończyna. Zwykle u chorej występu- ją obrzęk limfatyczny, z którym zmaga się przez całe życie. Jakie jest postępowanie wobec pacjentek z niepalpacyjnymi zmianami w gruczole piersiowym? W takich przypadkach najważniejsza jest diagnostyka. Wykonuje się badanie USG, mammografię i biopsję pod kontrolą USG lub mammograficzną. Podczas biopsji zo- stawia się w piersi znacznik. Potem, kiedy usuwamy guz niebadalny klinicznie, ra- diolog zakłada w miejsce znacznika kotwi- cę, umożliwiając chirurgowi odnalezienie zmiany i jej precyzyjne usunięcie. W Ra- domskim Centrum Onkologii mamy stół Fishera, na którym wykonujemy biopsję zmian nie wyczuwalnych kliniczne i nie widocznych w USG. Co jest wskazaniem do wykonania jed- noczesnej z mastektomią rekonstrukcji piersi? Kiedy tych dwóch procedur nie przeprowadza się podczas jednego zabie- gu? Każda chora kwalifikowana do mastekto- mii powinna być poinformowana o możli- wościach rekonstrukcji piersi. Wskazaniem do rekonstrukcji piersi powinna być silna motywacja ze strony samej chorej do wy- konania tego zabiegu, a kwalifikacja do operacji rekonstrukcji odbywa się po wni- kliwej analizie stanu onkologicznego oraz psychofizycznego chorej. Decyzję o jedno- czasowej, bądź odroczonej rekonstrukcji powinien wydać zespół lekarzy w oparciu o konsylium. Czy wykonując mastektomię chirurg może tak przeprowadzić operację, żeby przygotować pacjentkę do rekonstrukcji? Tak, planując odroczoną rekonstrukcję chirurg wykonujący zabieg planuje odpo- wiedni sposób cięcia, może usunąć kom- pleks otoczka-brodawka przeszczepiając go czasowo w inne miejsce, aby w później- szym etapie wykorzystać do odtworzenia. Czy profilaktyczna mastektomia jest uzasadniona medycznie w przypadku pa- cjentek, u których stwierdzono mutację BRCA? Jak najbardziej. Mutacja genu BRCA1,2 wiąże się z 84% ryzykiem rozwoju raka piersi w ciągu całego życia i 40% ryzy- kiem zachorowania na raka jajnika. Średni wiek zachorowania to 40 lat. Więc kobie- ty z obecnością tej mutacji mają czas na urodzenie zaplanowanej liczby dzieci i ich wykarmienie. Później nic nie stoi na prze- szkodzie, aby się poddać takiemu zabie- gowi. Ryzyko zachorowania na raka piersi spada do 5%, a raka jajnika przy usunięciu przydatków do zera. Które z zabiegów chirurgicznych i w ja- kim zakresie (czy dotyczy to obu piersi) są obecnie refundowane u kobiet z rakiem piersi – rekonstrukcja, profilaktyczna mastektomia z rekonstrukcją? Refundacją objęte są zabiegi rekonstrukcji u kobiet z rozpoznaniem raka piersi, nato- miast nie jest refundowana profilaktyczna Dr hab. n. med. Zoran Stojčev – ordynator Oddziału Chirurgii Onkologicznej w Radomskim Centrum Onkologii oraz kierownik Kliniki Chirurgii Onkologicznej SUM w Katowicach wykonuje rocznie około 100 operacji raka piersi wraz z zabiegami onkoplastycznymi, rekonstrukcjami piersi z protezą, w tym również operacje jednoczasowe. Dr Stojčev odpowiada na pytania najczęściej zadawane przez pacjentki poddawane tym zabiegom. Operacje raka piersi Najczęściej zadawane pytania