Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 3/2018 (31)

21 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 3, czerwiec 2018 Projekt realizowany ze środków PFRON Artykuł sponsorowany azy, programowana śmierć komórki), chroniące przed uszkodzeniem DNA. 4. Limfocyty o właściwościach cytotok- sycznych, rozpoznające i niszczące zmu- towane komórki. Okazuje się jednak, że melanina nie jest doskonałym parasolem fotoprotekcyjnym, ponieważ pod wpływem UV ulega wzbudze- niu energetycznemu i po nagrzaniu słońcem przekazuje swój stan wzbudzenia w postaci aktywnych elektronów na DNA komórek, prowadząc do jego uszkodzenia. A więc me- lanina z jednej strony chroni, a z drugiej pa- radoksalnie sama uszkadza DNA komórek, w których ma pełnić rolę ochronną i do- datkowo sprzyja mutacjom. Dzieje się tak, gdy jest wystawiona na działanie słońca. Co więcej, im jaśniejsza melanina (blondyni i rudzi), tym bardziej ulega wzbudzeniu pod wpływem słońca i jest bardziej mutagenna niż melanina ciemna. To jeden z głównych po- wodów, dla którego lepiej się przed słońcem chronić, zwłaszcza jeśli się ma jasną karnację. Inny ważny powód ochrony to fakt, że nie- opalona skóra lepiej rozpoznaje komórki nieprawidłowe i zmutowane, ponieważ słońce tłumi aktywność komórek odporno- ściowych i działa na nie hamująco. Nieopalo- na skóramawiększy zapas antyoksydantów, które wymiatają wolne rodniki. Warto pamiętać, że należy unikać opalania w porze największego nasłonecznienia tj. w godzinach 10.00–14.00, a słońce nad wodą, na śniegu i na piasku działa na skórę ze zdwojoną mocą z powodu efektu odbicia UVB wynoszącego 85%. Pacjent z chorobą nowotworową powi- nien dbać o ochronę przed słońcem ponie- waż wiele z mechanizmów obronnych jego organizmu zostało naruszonych (układ od- pornościowy, antyoksydanty, antyonkogeny) i poprzez zastosowanie prostej i łatwej me- tody nałożenia blokera przeciwsłonecznego na skórę i unikanie słońca w czasie najwięk- szego nasłonecznienia istotnie zmniejsza ryzyko rozwoju kolejnego raka – tym razem skóry – oraz wyczerpania zapasów anty-kan- cerogennych. Warto także pamiętać, że wiele leków m.in. onkologicznych wchodzi w re- akcję ze słońcem prowadząc do powstania zmian zapalnych, czerwonych i swędzą- cych lub brązowych plam. Wybór preparatów chroniących przed promieniowaniem słonecznym jest ogrom- ny i obejmuje kremy, emulsje, aerozole, pomadki, związki poprawiające regene- rację skóry. Powstały one właśnie z myślą o pacjentach onkologicznych, pacjentach z przewlekłymi dermatozami albo suchą i nadwrażliwą skórą. Co więcej, istnieją takie formuły blokerów, które nie tylko chronią przed promieniowaniem UV, ale dodatkowo chronią DNA komórek skóry przed mutagennym działaniem słońca. Preparaty przeciwsłoneczne należy także odpowiednio i konsekwentnie stosować. Nakłada się je na 20 minut przed wyj- ściem na słońce oraz w odpowiedniej ilości tj. 2 mg/cm 2 . Preparat z filtrem nało- żony w odpowiedniej ilości musi widocznie pokrywać powierzchnię skóry. Wtedy pełni swoją zamierzoną rolę. Jakość życia w chorobie nowotworowej