Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 4/2018 (32)

34 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 4, sierpień 2018 Projekt realizowany ze środków PFRON W Polsce, wśród nowotworów strefy intymnej u kobiet, największą śmier- telność powoduje rak jajnika. Co roku odchodzi z powodu tego nowotworu blisko 3800 kobiet. Rak jajnika jest najgorzej rokującymnowotworemgi- nekologicznym, notującym najniższy poziomwskaźnika przeżycia 5-letnie- go – tylko 42,6%. Wykrycie raka jajni- ka we wczesnych stadiach, kiedy szanse na przeżycie 5-letnie wynoszą aż 90%, nadal dotyczy niewielkiego odsetka pa- cjentek (20–30%). Za czynniki ryzyka uważa się wczesną pierwszą miesiączkę i późną menopauzę, bezdzietność, nie- skuteczne stymulowanie owulacji oraz niekarmienie piersią. Anna Nowakowska, prezes Stowarzy- szenia „Sanitas” przestrzega – Rak jajni- ka nazywany jest „cichym zabójcą kobiet”, ponieważ jego objawy nie są zazwyczaj kojarzone z problemami ginekologicz- nymi. Są to zaparcia, wzdęcia, biegun- ki, uczucie pełności w śródbrzuszu lub nadbrzuszu, brak apetytu i permanentne zmęczenie. Mogą pojawić się też nieregu- larne krwawienia z dróg rodnych. Mitem jest też twierdzenie, że jest to nowotwór osób starszych, czego jestem przykładem – raka jajnika zdiagnozowano u mnie, kiedy miałam 24 lata. Ważne jest więc regularne badanie się u ginekologa i wykonywanie, co roku dopochwowego USG. Ambasadorka Kampanii, aktorka Orina Krajewska, prezes Fundacji BĄDŹ dodaje – Około 13% zachoro- wań na raka jajnika ma rodzinne uwa- runkowanie genetycznie. Jeśli w naszej rodzinie były przypadki raka jajnika lub raka piersi, może to oznaczać, że jesteśmy nosicielami genów BRCA1 lub BRCA2, które zwiększają ryzyko zacho- rowania na nowotwór jajnika od 23 do 54%. Białaczki to złośliwe nowotwory ukła- du krwiotwórczego. Wskazuje się na środowiskowe przyczyny powstawania białaczek m.in. związek z ekspozycją na promieniowanie, kontakt z określo- nymi substancjami chemicznymi (ben- zen), czy niską częstotliwością pola elektromagnetycznego, a także palenie papierosów, przebyte leczenie prze- ciwnowotworowe, a zwłaszcza radio- terapię. Białaczki stanowią około 10% zachorowań na nowotwory. Pierwsze objawy większości białaczek są nie- swoiste, identyczne dla wszystkich jej rodzajów m.in : osłabienie, gorączka, ból głowy, w związku z czym, są lek- ceważone przez większość pacjentów i lekarzy. Jan Salamonik, wiceprezes Stowa- rzyszenia Pomocy Chorym na Prze- wlekłą Białaczkę Szpikową podkreśla – Podstawowym badaniem w diagno- styce białaczek jest morfologia krwi obwodowej z rozmazem. To popularne i niedrogie badanie, każdy powinien wy- konać profilaktycznie raz w roku. Wielu osobom regularne wykonywanie morfo- logii uratowało życie. Chłoniaki to rzadkie nowotwory (2,5% zachorowań na nowotwory ogó- łem w Polsce, ale w ostatnich latach ich częstość wzrasta). Możliwe przy- czyny ich powstawania to: czynniki genetyczne, zaburzenia pracy układu odpornościowego, przyjmowanie le- ków immunosupresyjnych, zakażenia wirusowe, infekcje bakteryjne, powi- kłania po chemio- i radioterapii, pro- mieniowanie jonizujące, ekspozycja na szkodliwe środki chemiczne, przebyte przeszczepy i transfuzje. Pierwsze objawy chłoniaków są nie- charakterystyczne, często przypomi- nają zwykłe przeziębienie, dlatego są bagatelizowane. Wymaga to edukacji społeczeństwa na temat tych nowo- tworów, także ze względu na ich szybki rozwój i konieczność wdrożenia pilnej diagnostyki i leczenia. Dr Elżbieta Lampka ze Stowa- rzyszenia Wspierającego Chorych na Chłoniaki „Sowie Oczy” mówi – Do najważniejszych objawów nale- żą: powiększone węzły chłonne głównie w okolicy szyi, pachowe, pachwinowe, zazwyczaj niebolesne i stopniowo na- rastające. Utrzymujący się uporczywy kaszel, gorączka lub nawracające sta- ny podgorączkowe, obfite nocne poty, powtarzające się infekcje górnych dróg oddechowych, męczliwość, osłabienie, utrata masy ciała w krótkim czasie oraz towarzyszący świąd skóry. Jeśli objawy te utrzymują się dłużej niż dwa, trzy tygodnie należy udać się do lekarza. Także powiększenie węzłów chłonnych występujące przez kilkanaście dni, mimo przyjmowania antybiotyków, le- ków przeciwbakteryjnych i przeciwza- palnych, powinno skłonić nas pacjentów i lekarzy do szybkiej diagnostyki w kie- runku chłoniaków. Edukacja społeczeństwa o chło- niakach jest podstawowym celem działalności Lymphoma Coalition , a organizowany 15 września każdego roku Światowy Dzień Wiedzy o Chło- niakach przypomina o tych choro- bach. Kampanie We wrześniowej odsłonie Ogólnopolskiej Kampanii #WczesneWykrycieToŻycie 45 organizacji pacjentów tworzących Polską Koalicję Pacjentów Onkologicznych oraz znane publicznie osoby przypominają o profilaktyce raka jajnika oraz chłoniaków i białaczek. WRZESIEŃ MIESIĄCEM ŚWIADOMOŚCI RAKA JAJNIKA, CHŁONIAKÓW I BIAŁACZEK Wrzesień miesiącem świadomości raka jajnika, chłoniaków i białaczek #WczesneWykrycieToŻycie Fot. Michał Gromada