Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 5/2018 (33)

2 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 5, październik 2018 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru Rak płuca jest obecnie najczęstszym nowotworem złośliwym w Polsce i stanowi pierwszą przyczynę zgo- nów w onkologii. Z danych Krajowe- go Rejestru Nowotworów za 2013 rok wynika, iż zachorowania na raka płuca stanowiły 14% ze wszystkich 156,5 tys. przypadków nowotworów złośliwych wśród polskich pacjentów. Co istotne, od kilku lat rak płuca, jest również pierwszą przyczyną zgonów nowo- tworowych wśród kobiet, a także ob- serwuje się zwiększenie zachorowań u osób niepalących. Wyniki odległe leczenia są nadal mało zachęcające i bezpo rednio korelują ze stopniem zaawansowania choroby. W stosunku do wszystkich stopni zaawansowania średnie przeżycie 5-letnie wynosi za- ledwie 15%. Dla porównania średnie przeżycie chorych na raka jelita grube- go i piersi wynosi w Europie odpowied- nio 41% i 67%. Niestety najbardziej skuteczne leczenie operacyjne, stosowane we wczesnych stadiach raka płuca, może być rozważane jedynie u 15–20%. W tej grupie chorych 5-letnie przeżycia sięgają aż 75%. W pozostałej populacji chorych na raka płuca rednie standaryzowane prze ycie 5-letnie nie przekracza, we- dług Krajowego Rejestru Nowotworów 13,4%. Co wa niejsze, w ostatnich la- tach niepokojąco wzrasta miertelno ć na raka płuca w ród kobiet. W przy- padku nowotworów złośliwych płu- ca rokowanie uzależnione jest przede wszystkim od pierwotnego stopnia za- awansowania klinicznego choroby oraz typu histopatologicznego raka, a także stanu sprawności pacjenta i ubytku masy ciała w okresie poprzedzajacym rozpoznanie. W przypadku zaawanso- wanego niedrobnokomórkowego raka płuca (NDRP) rokownicze znaczenie maja również niektóre cechy moleku- larne nowotworu. Najczęstszą przyczy- ną niepowodzeń leczenia jest wznowa miejscowa lub przerzuty odległe, któ- rych odsetek sięga nawet 33,9%. Jak wynika z przytoczonych danych, naj- bardziej korzystne wyniki leczenia uzyskuje się w I i II stopniu zaawan- sowania. W celu poprawy wyników leczenia podjęto intensywne działania na wielu polach. W pierwszym rz - dzie szczególnie du o wysiłku wło- ono w profilaktyk pierwotn pod postaci programów zdrowotnych zmierzaj cych do ograniczenia pa- lenia papierosów, które jest zasadni- czym czynnikiem etiologicznym raka płuca. Nadal jednak blisko 9 milionów Polaków jest czynnymi palaczami ty- toniu. Próbuje się ograniczyć zjawisko palenia biernego poprzez odpowied- nie akty prawne wykluczające palaczy ze strefy publicznej. Drugim wa nym elementem w walce z rakiem płuca s programy screeningowe, których zasadniczym celem jest diagnostyka wczesnych stadiów raka płuca w po- pulacji o podwy szonym ryzyku zachorowania. Głównymi wadami omawianych programów są jednak bardzo wysoki koszt oraz brak opty- malnego schematu pozwalającego na jak najlepsze, długoletnie monitorowa- nie chorych z grupy ryzyka. Wdro o- ne programy screeningowe przyniosły jak dotychczas znacznie więcej pytań ni rozwiązań problemu. W związku z powy szym, dla większo ci chorych jedynym oferowanym obecnie rozwią- zaniem jest chemioterapia oparta na cysplatynie lub radioterapia. Leczeniem z wyboru we wczesnym stadium zaawansowania raka płuca jest leczenie operacyjne, polegające na anatomicznej resekcji miąższu płucnego oraz usunięciu węzłów chłonnych śródpiersia i wnęki płuca po stronie guza. Przed kwalifikacją do leczenia ope- racyjnego konieczna jest pogłębiona diagnostyka radiologiczna (CT, NMR, PET-CT) i endoskopowa, a w przypad- ku obecno ci węzłów chłonnych > 10 mm chorzy poddani są diagnostyce inwazyjnej ródpiersia (EBUS-TBNA, EUS-FNA, mediastinoskopia, media- stinotomia). Selekcja chorych z wcze- Autorzy: prof. dr hab. n. med. Tadeusz Orłowski – Kierownik Kliniki Chirurgii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc wWarszawie, wieloletni Członek Rady ds. Zwalczania Chorób Nowotworowych. Od 30 lat zajmuje si problematyk nowotworów klatki piersiowej. Prezes Klubu Torakochirurgów Polskich, Członek Zarz du Polskiego Towarzystwa Kardio- -Torakochirurgów oraz Polskiej Grupy Raka Płuca. Dr hab. n. med. Dariusz Dziedzic jest kierownikiem Pracowni Bada Endoskopowych Instytutu Chorób Płuc wWarszawie, autorytetem w dziedzinie diagnostyki endoskopowej w raku płuca i chirurgicznym leczeniu schorze klatki piersiowej. Chirurgiczne leczenie raka płuca Prof. Tadeusz Orłowski