Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 1/2019 (35)

13 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 1, luty 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru I linia leczenia Rak wątrobowokomórkowy jest uznawany za jeden z najbardziej chemioopornych nowotworów. Do 2007 roku brak było skutecznej tera- pii dla pacjentów w zaawansowanym stadium tej choroby. Wprowadze- nie leków ukierunkowanych na cele molekularne poszerzyło możliwości systemowego leczenia przeciwnowo- tworowego raka wątroby. Molekularna terapia celowana to strategia ukierun- kowana na swoiste struktury komórek patologicznych związane z procesami proliferacyjnymi, czyli namnażania ko- mórek nowotworowych. Pierwszym i dotychczas jedynym lekiem dostępnym w Polsce w ramach Programu Lekowego, o udowodnionym, korzystnym działaniu w leczeniu systemowym zaawansowanego raka wątrobowokomórkowego jest sorafenib. Na poziomie komórkowym sorafenib , który jest lekiem doustnym, bloku- je kilka szlaków kinaz tyrozynowych. Lek ten według badania rejestracyjne- go SHARP wydłuża przeżycie chorych średnio o 2,8 miesiąca. Wyniki badania SHARP zostały potwierdzone także w innych badaniach z medianą czasu przeżycia około 10–12 miesięcy. Sorafenib jest aktualnie rekomendo- wany w Polsce, jako leczenie I rzutu u chorych w dobrym stanie ogólnym , u których brak jest możliwości zasto- sowania leczenia lokoregionalnego lub w przypadku braku skuteczności leczenia lokoregionalnego, w stadium C zaawansowania raka wątrobowoko- mórkowego, u chorych z czynnościo- wo wyrównaną marskością wątroby, z nieobecnością przerzutów poza wą- trobą. Lek ten jest stosunkowo dobrze tolerowany przez chorych. Zgodnie z badaniami obserwacyjnymi istot- ne działania niepożądane występu- ją u ok. 10% leczonych, głównie pod postacią uporczywej biegunki, tzw. zespołu „ręka stopa” (zapalenie skó- ry w obrębie dłoni i stóp), zmęczenia, aftowego zapalenia jamy ustnej oraz wzrostu ciśnienia tętniczego. U około 35% chorych z powodów toksyczno- ści leczenia konieczna jest redukcja dawki. Jednak ok. 15% osób nie tole- ruje sorafenibu i wymaga odstawienia leku. Spektrum odpowiedzi guza na leczenie sorafenibem w ocenie radiolo- gicznej jest zróżnicowane. Uwiększości chorych uzyskuje się częściową odpo- wiedź na leczenie. W oparciu o wy- niki metaanalizy badań klinicznych, uważa się, że lepsze rezultaty leczenia sorafenibem uzyskuje się u chorych z rakiem wątroby na podłożu mar- skości wywołanej zakażeniem HCV w porównaniu z innymi czynnikami etiologicznymi . Oszacowano, że tylko połowa pacjentów w zaawansowanym stadium choroby może być kwalifiko- wana do tego leczenia, ze względu na wymagane kryteria wydolności wątro- by. Do niedawna sorafenib był jedynym lekiem, który wykazywał skuteczność w hamowaniu wzrostu raka wątrobo- wokomórkowego, pomimo prowadzo- nych licznych badań poszukujących nowych aktywnych cząstek. Od 2017 roku innym doustnym inhibitorem wielokinazowym w I linii leczenia oprócz sorafenibu jest lenvatinib . Lek ten został porównany z sorafenibem w otwartym badaniu III fazy. Bada- nie spełniło swoje pierwotne założe- nie i osiągnięto medianę całkowitego przeżycia (mOS) chorych leczonych lenvatinibem podobną do otrzymanej w grupie z sorafenibem ( lenvatinib mOS – 13,6 miesiąca w porównaniu do sora- fenibu – 12,3 miesiąca). Wtórne punk- ty końcowe, takie jak: przeżycie wolne od progresji (PFS), czas do progresji i odsetek odpowiedzi obiektywnych (ORR) ocenianych radiologicznie były znacznie lepsze w przypadku lenvatinibu. Najczęściej występujące istotne działania niepożądane zwią- zane z lenvatinibem w porównaniu z sorafenibem były następujące: nadci- śnienie (42% vs 30%), biegunka (39% vs 45%) i reakcja skórna rąk i stóp (27% vs 52%). Czas do pogorszenia jakości życia był podobny w obydwu grupach leczenia. Według zaleceń wie- lu Światowych Towarzystw Naukowych lenwatinib jest opcją terapeutyczną Dr n. med. Agnieszka Kolasińska-Ćwikła z Kliniki Onkologii i Radioterapii COI wWarszawie przedstawia, jak wygląda leczenie pacjentów z rakiem wątrobowokomórkowym w Polsce, jaki jest dostęp do leków, na jakie terapie czekamy i jaki jest kierunek badań nad nowymi lekami w tym rodzaju nowotworu. Leczenie systemowe raka wątrobowokomórkowego