Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 1/2019 (35)

16 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 1, luty 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru Rak wątroby rozwija się najczęściej na podłożu przewlekłej marskości (w tym poalkoholowej) lub wirusowego zapa- lenia wątroby typu B lub C. Z innych przyczyn epidemiologicznych należy wymienić hemochromatozę (nadmier- ne gromadzenie się żelaza), niedobór al- fa-1-antytrypsyny i działanie substancji toksycznych ( np. aflatoksyny z pleśni). Rak wątrobowokomórkowy może występować w postaci pojedynczego guza lub jako zmiana wieloognisko- wa . Obserwuje się także jego postać naciekającą (rozlaną) manifestującą się obecnością źle odgraniczonych nacie- ków w miąższu wątroby z towarzyszą- cymi guzkami satelitarnymi. Choroba może przez wiele lat prze- biegać pod postacią bezobjawowego guza, a dolegliwości kliniczne mogą się wiązać ze współistniejącą marskością. Dopiero w stadium zaawansowanym może pojawić się powiększenie wątroby z wyczuwalnym palpacyjnie guzem, bó- lami w nadbrzuszu, gorączką lub wodo- brzuszem. W badaniach laboratoryjnych obserwuje się m.in . wysokie stężenie alfa – fetoproteiny (AFP) w surowicy krwi. Podstawowym i praktycznie ogól- nodostępnym badaniem w wykryciu i różnicowaniu raka jest wielofazowa tomografia komputerowa. Tomografia komputerowa jest również podstawo- wą metodą w planowaniu terapii miej- scowej mającej za zadanie zniszczenie ognisk nowotworu. Metody przezskórnej destrukcji guzów wątroby Jak wiadomo z wieloletniej praktyki leczenia raka wątroby, najlepszą me- todą jest chirurgiczne usunięcie guza. Jednakże pełna resekcja nowotworu jest możliwa tylko u 5–10% chorych. Większość pacjentów wymaga sko- jarzonego leczenia – zarówno ogólno- ustrojowej chemioterapii, jak też terapii celowanej w obrębie samej wątroby. W zależności od wielkości i ilości ognisk nowotworowych w wątrobie, a także od stanu klinicznego pacjenta i parametrów wydolności wątroby, możemy zastosować metody przezskórnej destrukcji guzów. Termoablacja prądem o częstotli- wości radiowej (RF) lub mikrofalo- wa, to metoda polegająca na nakłuciu (przezskórnym lub śródoperacyjnym) guza sondą połączoną z generatorem fal i doprowadzeniu do jego martwicy w następstwie działania wysokiej tem- peratury. Praktycznie ma ona zastoso- wanie w przypadku guzów o średnicy nie większej niż 4–5 cm, których jest nie więcej niż 5 w miąższu wątroby. Brachyterapia pod kontrolą tomo- grafii komputerowej (TK) to metoda radioterapii polegajaca na umieszczeniu zrodła promieniotworczego w zmianie nowotworowej, co umożliwia zasto- sowanie bardzo dużej dawki promie- niowania. Promieniowanie niszczy nowotwor, oszczedzajac zdrowe tkanki otaczające guz. Brachyterapie stosuje się jako metode leczenia radykalnego lub paliatywnego w zaleznosci od stadium zaawansowania choroby nowotworowej. Przeznaczyniowa chemoemboliza- cja (TACE, Transarterial Chemoem- bolization ) polega na wprowadzeniu cewnika do tętnicy wątrobowej poprzez nakłucie tętnicy (najczęściej udowej) i podaniu w obszar zajęty przez nowo- twór mikrosfer lub Lipiodolu połączo- nych z chemioterapeutykiem. Terapia ta może być powtarzana i ma mało objawów ubocznych, aczkolwiek samo podanie chemioterapeutyku do wątro- by może być bolesne i wymaga odpo- wiedniego leczenia przeciwbólowego. Niewątpliwym przeciwskazaniem do zastosowania przeznaczyniowej che- moembolizacji jest obecność licznych ognisk nowotworu w obu płatach wą- troby oraz guz o średnicy ≥ 10 cm. Leczenie to może wiązać się z wystąpie- niempowikłań i działań niepożądanych (zespół poembolizacyjny u 60–80% pa- cjentów, śmiertelność 2,4%). Mediana przeżycia po zabiegach chemoembolizacji wynosi od 14 do 47 miesięcy. Natomiast w przypadku zaawansowanych postaci raka wątro- bowowokomórkowego to 9,2 miesię- cy. Dla porównania czas całkowitego przeżycia u pacjentów leczonych so- rafenibem to 7,4 miesięcy. U niektórych wybranych pacjentów przeznaczyniowa chemoembolizacja Dr n. med. Mirosław L. Nowicki, specjalista w zakresie radiodiagnostyki i radiologii zabiegowej. Pionier i ekspert w zakresie wewnątrznaczyniowych technik embolizacji i radioembolizacji nowotworów pierwotnych i przerzutowych wątroby. Posiada jako jedyna osoba w Polsce uprawnienia (SIRTEX Proctor) do nauczania i nadzorowania zabiegów radioembolizacji w państwach Europy, Azji i Afryki Północnej. Konsultant w zakresie radiologii zabiegowej w CSKMSWiA wWarszawie oraz w CentrumOnkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie oddział w Gliwicach. Terapia miejscowa pacjentów z rakiem wątrobowokomórkowym