Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 1/2019 (35)

26 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 1, luty 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Profilaktyka raka wątroby Zdrowy styl życia, którego elementem jest prawidłowa dieta ma bardzo duże znaczenie w profilaktyce niemal wszyst- kich nowotworów, a więc i raka wątroby. Posiłki należy spożywać regularnie: 4–5 x dziennie co ok. 3–4 h. Ostatni posiłek – nie później niż 2–3 godziny przed snem. Wartość kaloryczna posił- ków powinna być dostosowana do indy- widualnego zapotrzebowania i zależy od wieku, płci, wzrostu oraz aktywności fi- zycznej. Jest to niezwykle ważne w kon- tekście utrzymania właściwej masy ciała. Otyłość oraz choroby jej towarzyszące, np. cukrzyca typu II zwiększają ryzyko zachorowania na raka wątroby. W każdym daniu powinny się zna- leźć warzywa i owoce, węglowodany złożone (np. kasze, razowy ryż, razowe makarony, ziemniaki lub razowe pie- czywo) oraz produkty białkowe (ryby, chude przetwory mleczne, chude mię- so, jaja eko lub rośliny strączkowe). Działanie ochronne przypisuje się kawie. Wypijanie kilku filiżanek tego lubianego napoju może zmniejszyć ry- zyko wystąpienia raka wątroby nawet o kilkadziesiąt procent. Najlepiej pić kawę naturalną, mieloną, a nie rozpusz- czalną oraz bez dodatku cukru. Należy unikać przetworzonych pro- duktów spożywczych oraz dań typu fast food, które obfitują w groźne dla zdrowia izomery trans kwasów tłuszczowych. Niekorzystnie na zdrowie wpływa także nadmiar cukrów , które zawarte są nie tylko w słodyczach i napojach słodzo- nych, ale także w popularnych płatkach zbożowych, sokach i przetworach owo- cowych oraz wodach smakowych. Nie należy spożywać produktów, na których pojawiła się pleśń: warzyw, orzechów i produktów zbożowych. Zawarte w niej aflatoksyny mają udo- wodnione działanie promujące wystą- pienie nowotworu wątroby. Podobnie jak alkohol. Spożywany w nadmiarze, ale także w niewielkich ilościach, za to regularnie może doprowadzić do stłuszczenia tego narządu, marskości, a w konsekwencji raka. Dieta dla chorych na nowotwór wątroby Czy istnieje dieta lecząca nowotwór? Niestety nie. Może ona natomiast po- prawić stan pacjenta, złagodzić dole- gliwości występujące podczas leczenia i pośrednio wpłynąć na jego tolerancję oraz efekty. Dieta powinna być dobra- na indywidualnie dla każdego pacjen- ta przez doświadczonego dietetyka klinicznego specjalizującego się w on- kologii. Specjalista przeprowadzi wy- wiad dotyczący stanu zdrowia i oprócz nowotworu weźmie także pod uwagę występujące u chorego dolegliwości oraz choroby towarzyszące, np. cukrzy- cę, nadciśnienie, choroby nerek itp. Jeśli wystąpią nudności i wymioty Wpierwszej kolejności należy wpro- wadzić dietę lekkostrawną oraz zmo- dyfikować ilość i objętość posiłków . Powinny być one spożywane częściej – co ok. 2 godziny i w mniejszej objęto- ści. Temperatura posiłków nie powin- na być ani zbyt wysoka, ani zbyt niska. Najlepiej tolerowane są pokarmy let- nie. Posiłki należy spożywać w dobrze wywietrzonym pomieszczeniu, z dala od zapachów kuchennych. Działanie przeciwwymiotne ma napój z imbi- ru. Pomóc może także picie naparów z melisy i rumianku oraz spożycie kilku sztuk obranych ze skórki migdałów. Niezwykle istotne jest właściwe na- wadnianie (woda lub woda i elektroli- ty – przy wymiotach). O nudnościach i wymiotach należy zawsze poinformo- wać lekarza, który może przepisać sku- teczne leki. Gdy brak apetytu Pogorszenie apetytu jest przyczyną zmniejszenia ilości przyjmowanego pokarmu i może prowadzić do nie- dożywienia. Dlatego też taki stan na- leży zgłaszać lekarzowi prowadzącemu. Zalecenia przy braku apetytu obejmują zmniejszenie porcji i rozłożenie na 6–8 posiłków spożywanych co ok. 2 godzi- ny. Między posiłkami należy zachować odstęp bez jedzenia i picia kalorycznych napojów (np. słodzonej herbaty, kom- potów, napojów owocowych, soków). Trzeba natomiast pić wodę. Estetycznie podane i przyprawio- ne zgodnie z preferencjami chorego posiłki mogą zachęcić do jedzenia. Rehabilitacja Mgr Joanna Drygiel, dietetyk kliniczny z Centrum Onkologii w Warszawie informuje, jak powinniśmy się odżywiać, aby zapobiec rakowi wątroby i na czym polega lekkostrawna dieta dla chorych na ten nowotwór oraz radzi, jak postępować, gdy pojawią się problemy zawiązane z żywieniem i prowadzoną terapią. W kolejnym numerze – tabela Dieta lekkostrawna – podstawa w trakcie terapii oraz u osób z dolegliwościami trawiennymi. Dieta w raku wątroby profilaktyka i właściwe żywienie podczas choroby