Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 1/2019 (35)

30 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 1, luty 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Fabryka i magazyn z funkcją oczyszczania Jednym z naszych kluczowym orga- nów jest wątroba, której prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne do życia. Wątroba bierze udział nie tyl- ko w procesach trawienia, jest tak- że ważnym magazynem substancji odżywczych, wspomaga regulację krzepliwości krwi oraz detoksykację organizmu. Wątroba kryje się pod żebrami, z pra- wej strony klatki piersiowej. U przecięt- nej dorosłej osoby waży ponad 1,5 kg i jest zbudowana z dwóch płatów. Funkcjonuje jak mała fabryka: produ- kuje, przetwarza i magazynuje, a także prowadzi własną oczyszczalnię. Podob- nie jak w fabryce, kiedy dojdzie do uszkodzenia w jednym dziale, wpływa to na działanie pozostałych jednostek. Zaburzenia funkcjonowania wątroby są łatwo zauważalne, do typowych ob- jawów należą: obrzęki, żółtaczka oraz plamy wątrobowe. Przeważnie wątrobę kojarzymy z funkcją wspomagania trawienia tłuszczu oraz oczyszczania z toksyn, takich jak leki czy alkohol. Jest ona także odpowiedzialna za magazyno- wanie glukozy w postaci długich łań- cuchów glikogenowych. W okresach głodzenia, kiedy spada poziom cukru, wątroba uwalnia glukozę do krwi. Ma- gazynuje m.in . żelazo oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach jak A, D i K, neutralizuje wszystkie toksyny, które docierają do niej wraz z krwią. Są wśród nich nie tylko składniki pokar- mowe, ale także metabolity rozkładu, np. amoniak, który jest neutralizowany w mocznik. Wątroba pomaga rozkła- dać zużyte krwinki i produkuje czynni- ki odpowiedzialne za krzepliwość krwi. Wątroba pełni rolę żywiciela, bufora, regulatora i oczyszczalni, pogorszenie jej pracy, może uniemożliwiać leczenie onkologiczne. Jak osłaniać wątrobę w chorobie Wątroba świetnie się regeneruje, ale niestety po uszkodzeniu lekami czy w wyniku chorób, jej regeneracja może być mało efektywna. Od 2 tysię- cy lat w medycynie naturalnej w celu wsparcia wątroby, sięgano po ostropest plamisty zawierający flawonolignany. Ich mieszanina o silnym potencjale przeciwutleniającym nazywana syli- maryną (w której około 1/3 stanowi sybilina), była badana jako wsparcie dla pacjentów dziecięcych z ostrą bia- łaczką limfoblastyczną (ALL) podczas chemioterapii m.in . doksorubicyną , metotreksatem . Badacze zaobserwowa- li osłonowy wpływ na funkcje wątroby i nerek dziennej dawki 420 mg sylima- riny podawanej przez tydzień po che- mii. Zaobserwowano również działanie kardioprotekcyjne. Badacze określili suplementację konkretnym związkiem, prowadzoną w okresach pomiędzy po- dawaniem chemioterapeutyków jako bezpieczną i nie wchodzącą w poten- cjalne interakcje z postępowaniem lecz- niczym. Ważnym elementem badania było zastosowanie sylimariny, a nie sa- mego wyciągu z ostropestu czy zioła, które mogą zawierać różną jakość i ilość związków biologicznie aktywnych. Brak jest badań, w których określono bezpieczeństwo i zasadność stosowania innych substancji niż sylimarina z ostropestu, powszechnie odnajdywanych w suplementach wspierających wątrobę. Warto o tym pamiętać, gdyż niektóre z dostępnych suplementów mogą zawierać dodatkowe składniki, często naturalnego pochodzenia, o niezbadanym potencjale wchodzenia w interakcje z chemioterapeutykami. Znane są przesłanki, odradzają- ce podawanie niektórych substancji powszechnie stosowanych, takich jak L-ornityna . Biologiczna funkcja ornityny, jako aminokwasu jest po- wszechnie znana w cyklu neutralizacji metabolitów białka oraz wspomagania detoksykacji organizmu z trującego amoniaku. W wielu chorobach nowo- tworowych obserwuje się podwyższo- ny poziom ornityny, a aktualny stan wiedzy pokazuje, że wchodzi w szlaki metaboliczne, które są silnie powiązane z rozwojem nowotworów. Ornityna jest wykorzystywana w procesie powstawania kancerogennych poliamin (takich jak putrescyna, spermidina czy spermina), w które bogate są produkty surowo dojrzewające (m.in. kiełbasy długodojrzewające, ryby suszone i sery). Od dawna podkreśla się silny związek pomiędzy podwyższonym poziomem Onko-ABC Dr Sybilla Berwid-Wójtowicz, specjalistka ds. żywienia klinicznego zwraca uwagę na problemy funkcjonowania wątroby podczas leczenia onkologicznego. Należy pamiętać, że jest to jeden z organów, w którym najczęściej zdarzają się wtórne nowotwory, czyli przerzuty, dlatego warto wiedzieć, jak chronić ten narząd w tym trudnym czasie. jak wątroba W