Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 3/2019 (36)

5 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 3, czerwiec 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru Oto pobiera się od chorego jego własne limfocyty T i wszczepia się im gen kodujący taki receptor, na- stępnie dodatkowo rozmnaża i po- daje choremu, u którego one nie tylko zabijają komórki nowotworo- we, ale jeszcze się dalej rozmnażają, żeby sprostać rozmnażaniu się ko- mórek nowotworowych. Najpierw takie terapie zastosowano u chorych na ostrą białaczkę limfoblastyczną, następnie w nawrotowym rozlanym chłoniaku z dużych komórek B, ale trwają próby opracowania podob- nych terapii także dla innych nowo- tworów. Nowe metody nie eliminują starych, tylko wzbogacają arsenał, którym le- karze mogą coraz skuteczniej walczyć z nowotworami Ciągle jednak ludzie umierają na nowotwory i chociaż po- stęp jest ogromny, to nadal potrzeba kolejnych odkryć i nowych pomysłów na metody lecznicze. Dr n. med. Bartosz Puła ukończył Wydział Lekarski Akademii Medycznej we Wrocławiu. Obecnie odbywa szkolenie specjalizacyjne w Klinice Hematologii Instytutu Hematologii i Transfuzjologii wWarszawie. Zainteresowania naukowe dr Puły skoncentrowane są głównie na patogenezie, diagnostyce oraz indywidualizacji leczenia przewlekłej białaczki limfocytowej, szpiczaka plazmocytowego oraz amyloidozy. Jest zastępcą redaktora naczelnego czasopisma „Hematologia”, autorem lub współautorem 103 artykułów naukowych oraz 93 doniesień zjazdowych. Przewlekła białaczka limfocytowa Epidemiologia, etiologia i diagnostyka Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) jest przewlekłą chorobą komó- rek szpiku kostnego, w której docho- dzi do namnażania nieprawidłowych limfocytów typu B we krwi i szpiku kostnym, a w miarę postępu choroby także w węzłach chłonnych, śledzionie i wątrobie. Przewlekła białaczka limfo- cytowa jest najczęściej diagnozowaną postacią białaczki u osób powyżej 65. roku życia i stanowi około 30–40% rozpoznawanych białaczek w Europie i USA. Pomimo wielu lat badań nie udało się określić czynnika wywołują- cego tę chorobę. Aktualnie nie ma jed- noznacznych metod zapobiegających jej rozwojowi. Choroba najczęściej rozpoznawana jest przypadkowo w trakcie okresowych badań lekar- skich morfologii krwi. Podejrzenie choroby można wysunąć na podstawie zwiększonej liczby limfocytów w krwi. Do potwierdzenia rozpoznania ko- nieczne jest specjalistyczne badanie tj. immunofenotypowanie pozwa- lające na określenie rodzaju białek zlokalizowanych na powierzchni lim- focytów i potwierdzające ich nowo- tworowy charakter. Objawy Występowanie objawów uzależnio- ne jest od stopnia zaawansowania choroby. Objawy ogólne (tj. gorącz- ka, poty nocne oraz utrata masy cia- ła) występują rzadko w początkowych stadiach choroby, jednak ich częstość rośnie wraz ze wzrostem zaawansowa- nia. Ponadto stwierdzić można rów- nież powiększenie węzłów chłonnych oraz śledziony i wątroby. U pacjentów w zaawansowanych stadiach choroby z dużym zajęciem szpiku kostnego występują objawy typowe dla nie- dokrwistości (osłabienie, duszność, spadek tolerancji wysiłku) oraz ma- łopłytkowości (łatwość siniaczenia, drobnoplamista wysypka, zwiększone ryzyko krwawień). Cechą charakterystyczną prze- wlekłej białaczki limfocytowej jest upośledzenie funkcji układu odpor- nościowego, co skutkuje wzrostem ryzyka infekcji oraz zwiększonej zapa- dalności na inne nowotwory, szczegól- nie na nowotwory skóry. Leczenie Przebieg choroby jest bardzo zróż- nicowany, a samo rozpoznanie prze- wlekłej białaczki limfocytowej nie jest bezwzględnym wskazaniem do rozpoczęcia leczenia. Uznanym stan- dardem postępowania u chorych bez wskazań do leczenia jest obserwacja kliniczna polegająca na okresowej kon- troli badań laboratoryjnych krwi oraz badaniu lekarskim. Wskazaniami do rozpoczęcia leczenia przewlekłej bia- łaczki limfocytowej są m.in .: • postępujące pogorszenie funkcji szpiku w postaci niedokrwistości lub niskiej liczbie płytek krwi; • znaczne powiększenie węzłów chłon- nych lub śledziony; • szybki istotny wzrost odsetka limfo- cytów w krwi obwodowej; • wyraźnie nasilone objawy ogólne choroby. Szacunkowo jedna trzecia pacjen- tów nigdy nie będzie wymagała lecze-