Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 4/2019 (37)

2 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 4, sierpień 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru Aleksandra Rudnicka – Nasz panel jest kontynuacją zeszłorocznej debaty, podczas której mówiliśmy o tym, co rozumiemy współcześnie pod słowem onkolog. Onkolog to już nie tylko ra- dioterapeuta, chirurg i onkolog klinicz- ny, ale też wiele innych specjalizacji, które wkraczają do wielodyscyplinarnej opieki onkologicznej. Inni specjaliści wspierający onkologów są potrzebni, ponieważ po pierwsze mamy do czy- nienia z działaniami niepożądanymi leków, które mają wpływ na funkcjono- wanie innych narządów czy układów, po drugie pacjenci żyją długo z no- wotworami, które traktujemy już jako choroby przewlekłe, i trzeba działania niepożądane terapii onkologicznych leczyć, aby móc kontynuować podsta- wowe leczenie. Prof. Jerzy Walecki – radiolog, kon- sultant krajowy w dziedzinie radiolo- gii i diagnostyki obrazowej. Z panem profesorem, będziemy mówić o wyni- kach współpracy między neurologiem, radiologiem i onkologiem. Panie Pro- fesorze, jako radiolog zajmuje się Pan analizą, obrazowaniem zmian, które zachodzą u pacjentów onkologicznych po terapiach lekowych. Na co wskazują te zmiany, jakiego są rodzaju? Przez wiele lat opisując zmiany u pa- cjentów onkologicznych stwierdzamy razem z innymi kolegami radiologami, że zmiany, które widzimy w badaniu obrazowym świadczą o uszkodzeniu mózgu o różnym stopniu ciężkości i charakterze. Na pewno leczenie che- mio- czy radioterapeutyczne nie pozo- staje obojętne dla mózgu. W różnych gremiach prezentowaliśmy już taką sesję, uważając, że neuroonkologia są to nowotwory układu nerwowego, natomiast onkoneurologię należy ro- zumieć jako powikłanie po leczeniu nowotworów w szerokim rozumieniu. Na świecie od kilkunastu lat pojawia się wyrażenie chemo-brain i brain-toxicity . Pierwsza, duża konferencja, która po- święcona była działaniom niepożąda- nym leczenia w układzie nerwowym u pacjentów onkologicznych leczonych z powodu raka piersi, odbyła się w We- necji w 2007 r. Wątkiem klinicznym tego spotkania była demencja, czyli zaburzenia poznawcze pacjentek. Wte- dy już podkreślono, że jej wystąpienie nie pozostaje bez związku z terapią on- kologiczną. Trzeba jasno podkreślić, że byłoby herezją, gdyby ktoś z nas, zajmujących się stykiem tych specjal- ności, uważał, że fakt leczenia szkodzi choremu. Wręcz przeciwnie, leczenie jest ratunkiem dla chorego i koniecz- nością. Trzeba mieć też świadomość, że komplikacje chemio- , radioterapii czy terapii skojarzonej są obecne i nasz cel działania jest taki, aby zwrócić uwagę na to, że chory w trakcie leczenia ma powikłania neurologiczne i ma zmia- ny w obrazie narządu, które potwier- dzają to, że dochodzi do uszkodzenia tkanki mózgu, także rdzenia. Takim statystycznym przykładem są choroby chociażby hematoonkologiczne, gdzie stosowane chemioterapeutyki (np. metotreksat czy cisplatyna ) powodują zmiany o charakterze malacji, związa- nych głównie z uszkodzeniem mieli- ny, ale także powstaniem ognisk. Leki te działają również niekorzystnie na układ naczyniowy. Lek. Jarosław Kępski – kardioonko- log, Europejskie Centrum Zdrowia w Otwocku. Panie doktorze, wiemy że nie ma terapii bez działań niepożąda- nych, ale trzeba rozważyć korzyść i szko- dę. Wiemy, że innowacyjne terapie i leki mają zupełnie inne działania niepożą- dane niż klasyczna chemioterapia. Oka- zało się, że przełomowy lek, herceptyna stosowany w raku piersi, ma ogromne korzyści, ale też charakteryzuje się kar- diotoksycznością. Czy inne leki onkolo- giczne też wykazują takie działanie? Obecnie są na topie, od 8 lat, wcho- dzą w użytek coraz powszechniejszy leki immunologiczne – immunoterapia nowotworów, której odkrywcy zostali Zapis dyskusji Dlaczego w onkologii potrzebni są nowi specjaliści? przeprowadzonej podczas panelu na VIII Letniej Akademii Onkologicznej, której tematem były m.in . działania niepożądane leczenia onkologicznego, wymagające wsparcia innych specjalistów. Przygotowanie i moderacja – red. Aleksandra Rudnicka. Dlaczego w onkologii potrzebni są nowi specjaliści?