Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 4/2019 (37)

28 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 4, sierpień 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Innowacje w onkologii Scyntygrafia kości to jedna z metod obrazowania diagnostycznego – czyn- nościowego. Polega ona na dożylnym podaniu do organizmu preparatu zna- kowanego izotopem promieniotwór- czym, a następnie zarejestrowaniu obrazu rozkładu radiofarmaceutyku w ciele pacjenta przez specjalne urzą- dzenie rejestrujące zwane gamma ka- merą, która jest sprzężone z systemem komputerowym, umożliwiającym uzy- skanie specjalistycznych obrazów. Badanie to dzięki postępowi tech- nologicznemu może być rejestrowa- ne w technologii objętościowej 3D (wolumetrycznej). Daje to możliwość łączenia z każdym badaniem wykony- wanym w technice tomograficznej, ta- kim jak tomografia komputerowa (TK ang. CT ) lub rezonans magnetyczny (RM ang. MRI ). Techniki te w praktyce są łączone w celu uzyskania optymalne- go obrazowania narządów, tkanek czy całego ciała (ang. Whole body – WB ). Technika ta jest wykorzystywana w in- nej technologii medycyny nuklearnej, jakim jest obrazowanie PET, najczęściej u chorych na raka. Nowa technika badania scyntygra- ficznego niesie za sobą znacznie wyż- szą wykrywalność wszelkich zmian chorobowych i jednocześnie pozwala na ich dokładne różnicowanie. Dla przykładu pozwala z bardzo dużym prawdopodobieństwem charakteryzo- wać widoczną zmianę jako przerzut, zmianę zwyrodnieniową lub inną. Przy wykorzystaniu starej technologii pla- narnej badań scyntygraficznych nie była możliwa dokładna charakterystyka metaboliczna (czynnościowa) i anato- miczna zmian chorobowych, jaką daje badanie scyntygraficzne łącznie z oceną strukturalną, jakie daje badanie CT. Problem w onkologii, szczególnie w przerzutach do kości, polega bar- dzo często na pierwotnym zajęciu jam szpikowych, w powolnym zastąpieniu komórek szpiku i stopniowej przebudo- wie metabolicznej w miejscu przerzutu w jamie szpikowej, który w dalszym etapie daje obraz strukturalny przebu- dowy osteosklerotycznej, czy blastycz- nej lub litycznej, czyli niszczącej kość. Dzięki wykorzystaniu techniki re- jestracji obrazu tomograficznego, możliwa jest jednoczasowa fuzja ob- razu czynnościowego i strukturalnego. Dokładne odwzorowanie strukturalne miejsc z podwyższonym/obniżonym gromadzeniem radioznacznika pozwa- la precyzyjnie wskazać, czy dane gro- madzenie radioznacznika związane jest z patologią przerzutową do kości z po- wodu choroby podstawowej, czy raczej jest związane ze współistnieniem choro- by zwyrodnieniowej z dokładnym opisa- niem stopnia jej nasilenia i charakteru. Szereg chorób może ze sobą współistnieć i dokładna analiza wykonana na podstawie jednoczasowego badania tomografii komputerowej oraz badania scyntygraficznego daje klinicyście dokładny wgląd w obraz szkieletu oraz całego badanego narządu ruchu. Całościowa interpretacja obrazów scyntygraficznych i strukturalnych wymaga doświadczenia zarówno w technikach scyntygraficznych i ra- diologicznych, ażeby można było pra- widłowo interpretować często złożone obrazy diagnostyczne uzyskane za po- mocą obu metod. Takie postępowanie jest lub raczej powinno być standardem w postępowaniu i powinno zastąpić stosowaną obecnie technikę planarną badania scyntygraficznego kości (WB). Celem badania scyntygraficznego kości jest wykrycie i lokalizacja zmian przebudowy metabolizmu kostnego w różnych schorzeniach układu kostno- -stawowego oraz identyfikacja innych chorób ogólnoustrojowych mogących mieć wpływ na zaburzenie metaboli- zmu kostnego. W przypadku chorób nowotworowych celem badania jest wykrycie potencjalnych zmian prze- rzutowych oraz ocena stopnia za- awansowania procesu chorobowego. W badaniu scyntygraficznym kości w technice WB-SPECT/CT) wykorzy- stujemy radioizotop technetu ( 99m Tc) o krótkim okresie półrozpadu wyno- szącym 6,5 godzin, o bardzo niskiej toksyczności radiochemicznej, czyli wysoce bezpieczny. Połączenie ra- dioizotopu technetu z fizjologiczną substancją wbudowującą się do kości po podaniu dożylnym, uzyskujemy fizjologiczną dystrybucję metaboli- zmu kostnego. Substancją połączoną z radioizotopem jest kwas metylenodi- fosfonowy (MDP), który ma powino- wactwo do kryształów hydroksyapatytu Dr hab. n. med. Jarosław B. Ćwikła, prof. UWM w Olsztynie wyjaśnia na czym polega technika obrazowania hybrydowego SPECT-CT i jakie ma zastosowanie w onkologii. Scyntygrafia kości w technice obrazowania hybrydowego SPECT-CT