Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 4/2019 (37)

5 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 4, sierpień 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru Tkanka nerwowa jest najwrażliwsza i najważniejsza, dlatego też każda neu- rotoksyczna akcja chemią czy radio- terapią może być dramatem. Naszą misją jest te rzeczy pokazać. Jako, że onkolodzy są naszymi najbliższymi partnerami w działaniu, muszą od nas to usłyszeć. Polskie Towarzystwo Neu- rologiczne powołało sekcję neurolo- gów współpracujących z onkologami, której członkowie mają szereg ambit- nych planów, m.in. stworzenie systemu nadzoru neurologicznego leczonych onkologicznie pacjentów. Lek. Jarosław Kępski – Panie dok- torze, termin kardioonkologia już się przyjął, ale nie ma jeszcze zarejestro- wanej takiej specjalizacji. Czy cieszy się ona zainteresowaniem i gdzie młodzi lekarze, chcący się w niej specjalizować, mają szukać ośrodków czy mentorów? Termin kardioonkologia jest już moc- no zakorzeniony w środowisku kar- diologów i onkologów, opiekujących się pacjentami onkologicznymi. Mam tę przyjemność pracy w ośrodku on- kologicznym z jednym z autorytetów w dziedzinie kardioonkologii, dr hab. n. med. Sebastianem Szmitem. Na co dzień możemy odczuć namacalną potrzebę rozwoju wiedzy oraz jej sze- rzenia wśród kardiologów na temat onkologii i na temat powikłań onkolo- gicznych. U pacjenta, któremu choroba bądź leczenie onkologiczne indukuje chorobę niedokrwienną, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia rytmu czy inne powikłania, to nie są typowe powikła- nia, jak w ogólnej populacji pacjentów kardiologicznych. Działają tam zupeł- nie inne mechanizmy – uruchomiony proces zapalny, zastosowanie leków onkologicznych. Taki pacjent jest bar- dzo skomplikowany. Zgłaszają się do nas koledzy z całego kraju, my rów- nież nie możemy dać zawsze klarownej odpowiedzi, kontaktujemy się z kole- gami w USA i dopiero po międzyna- rodowym konsylium możemy jaśniej odpowiedzieć lub przynajmniej coś zasugerować. Zainteresowanie tematem jest ogromne ze względu na rosnącą po- pulację chorych leczących się onkolo- gicznie lub już wyleczonych, u których efekt terapii działa dłużej powodując powikłania. W ramach specjalizacji z kardiologii prowadziłem kursy ,,On- kologia w kardiologii’’. Ponadto widzi- my ogromne zainteresowanie tematem kardioonkologii na zjazdach nauko- wych, chociażby na konferencji Pol- skiego Towarzystwa Kardiologicznego odbywają się sesje kardioonkologiczne, gdzie sale są zawsze pełne. Widzimy potrzebę kształcenia młodych leka- rzy. W dużych ośrodkach onkologicz- nych powstaje coraz więcej oddziałów kardioonkologii i w takich miejscach można zdobywać wiedzę i spotykać mentorów, chociażby u nas, w Euro- pejskim Centrum Zdrowia w Otwocku. Wiem też, że ostatnio ten temat podjęła Krajowa Rada ds. Onkologii. Dr n. med. Joanna Czuwara – Mó- wiliśmy o potrzebie zespołu interdy- scyplinarnego w opiece nad pacjentem onkologicznym. Czy w tym zespole po- winien być dermatolog oraz jakie po- winny być jego kompetencje? Miałam okazję konsultować pacjen- tów w wielu ośrodkach onkologicznych i zauważyłam, że zainteresowanie wie- dzą na temat zmian skórnych wśród onkologów jest bardzo duże i przywią- zują do nich dużą wagę. W terapiach onkologicznych, zwłaszcza tych inno- wacyjnych uczymy się działań niepożą- danych, jak im zapobiegać, jak je leczyć. Nawet rzadsze powikłania wymagają konsultacji interdyscyplinarnej, ponie- waż w dermatologii mamy leki, które mogą zaburzyć funkcjonowanie organi- zmu i wymagają decyzji, dostosowania terapii onkologicznej. Dobry stan skóry jest nam na co dzień potrzebny, ponie- waż skoro wydłużamy pacjentom życie, powinna iść za tym także jego jakość. Skóra posiada swoje warstwy, różne choroby mogą wyglądać tak samo, ale leczymy je zupełnie odmiennie. Zdol- ność różnicowania tych chorób, często w oparciu o diagnostykę mikrosko- pową (dermatopatologia), jest ważna dla mnie jako klinicysty, ale też jako dermatopatologa, aby precyzyjnie roz- poznać zmianę. Uczymy się wspólnie, żeby tworzyć później rekomendacje i standardy postępowania. Kompeten- cje ustala się na początku w oparciu o respekt oparty na przeświadczeniu, że każdy się na czymś odmiennym zna. Dla mnie podstawą jest sentencja: Wi- dzi się tyle, ile się wie. Im więcej będzie interakcji pomiędzy specjalistami, tym więcej się wspólnie nauczymy i reko- mendacji wypracujemy. Dr Joanna Filipowska – Jakie jest Pani zdanie na temat specjalizacji reha- bilitacja onkologiczna? Na razie formalnie nie mamy takiej specjalizacji, a jest to niezwykle ważny obszar wiedzy tworzący jakość życia pacjentów onkologicznych, warto się w nim rozwijać, wymieniać doświad- czenia. Uważam, że rehabilitacja on- kologiczna ma swoje prawa, potrzeby i wymogi. Oprócz aktualnej wiedzy w pracy z pacjentem onkologicznym bardzo ważne jest doświadczenie i możliwość konsultowania stanu cho- rego z onkologami. Rehabilitacja on- kologiczna jest ważnym elementem opieki onkologicznej. Mamy mało ośrodków rehabilitacji onkologicznej, które mieszczą się przy centrach onko- logii. Zapotrzebowanie jest ogromne i systematycznie zwiększa się wraz ze zwiększającą się świadomością naszych pacjentów. Problemem jest także duża trudność w dostępie do rehabilitacji pacjentów onkologicznych poza ośrod- kami onkologicznymi. Cieszy mnie, że Krajowa Sieć Onkologiczna daje na- dzieję na wprowadzenie rehabilitacji onkologicznej na szerszą skalę, jednak na razie dotyczy ona głównie kobiet z rakiem piersi, a przecież także inne grupy pacjentów onkologicznych po- trzebują specjalistycznej rehabilitacji. Im szybciej ją otrzymają tym lepiej, tym lepsza będzie jakość ich życia, krótszy czas powrotu do sprawności. Mgr inż. Iwona Sajór – Także dietetyk powinien znaleźć stałe miejsce w syste- mie opieki onkologicznej. Zauważamy, że pacjenci przywiązują coraz większą wagę do żywienia w chorobie nowotwo- rowej, szukają warsztatów na ten temat. Wdalszym ciągu brakuje dietetyków kli- nicznych na oddziałach onkologicznych i co gorsze, czasami pacjenci trafiają też w ręce szarlatanów, którzy obiecują wy- leczenie za pomocą cudownego prepara- tu czy diety. Jak Pani zdaniem powinien