Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 5/2019 (38)

4. Lekarz rodzinny może także zlecić inne badania, których nieprawidłowe wyniki mogą wskazywać na proces nowotworowy, np.: pod- stawowe badania laboratoryjne morfologia z rozmazem, badanie ogólne moczu oraz dodatkowo badania biochemiczne – stężenie w surowicy krwi kreatyniny, mocznika, sodu, potasu, wapnia, bilirubiny. 5. Z wynikami badań udaj się na kolejną wizytę do swojego lekarza rodzinnego, który skieruje Cię do odpowiedniego specjalisty, pulmuno- loga, torakochiruga lub onkologa, jeśli wyniki badań wskazywać będą na raka płuca. Pytania, które powinieneś/aś zadać swojemu lekarzowi rodzinnemu:  Czy objawy, które zauważyłem/am mogą wskazywać na raka płuca?  Jakie badania obrazowe powinienem/am wykonać, w jakiej kolejności, aby potwierdzić to podejrzenie?  Czy na tym etapie potrzebne są inne badania? Jakie?  Jakie są czynniki ryzyka zwiększające możliwość zachorowania na raka płuca?  Do jakiego specjalisty powinienem/am się udać, skoro te niepokojące objawy nadal się utrzymują? Gdzie takiego specjalistę znajdę? Co ze skierowaniem – czy dostanę je od pani/pana doktor/a?  Czy mogę prosić o wystawienie karty DiLO, by przyspieszyć proces diagnostyki? KROK 3. DIAGNOSTYKA WSTĘPNA – wizyta u lekarza specjalisty, badania obrazowe, biopsja W celu potwierdzenia lub wykluczenia podejrzenia raka płuca udaj się na wizytę do lekarza specjalisty pulmonologa lub torakochirurga, który zleci wykonanie specjalistycznych badań diagnostycznych wskazanych w Twoim przypadku, takich jak:  Tomografia komputerowa – kompleksowa ocena od szyi aż po górną część jamy brzusznej; na skanach lekarz poszukuje zmian, któ- rych w zdrowych płucach nie widać, ocenia również węzły chłonne.  Bronchofiberoskopia – podstawowe badanie w diagnostyce raka płuca. Wykonuje się ją na czczo, zazwyczaj w warunkach szpital- nych, rzadziej w warunkach ambulatoryjnych. W dniu badania należy przyjąć stale zażywane leki, chyba że lekarz wyda inne zalecenia. Badanie umożliwia nie tylko ocenę drzewa oskrzelowego, ale w przypadku stwierdzenia jakiejkolwiek niepokojącej zmiany, również pobranie materiału do badania patomorfologicznego, niezbędnego do ustalenia rozpoznania.  Biopsja igłowa bezpośrednio przez ścianę klatki piersiowej, wykonywana w sytuacji, kiedy zmiana jest położona obwodowo, daleko od oskrzeli, ponieważ bronchoskopem dociera się tylko do zmian położonych śródoskrzelowo, bądź w miąższu płuca bezpośrednio w sąsiedztwie oskrzeli. Celem badania jest pobranie materiału do badania patomorfologicznego, koniecznego do ustalenia rozpozna- nia.  Badanie EBUS ułatwiające wykonanie biopsji igłowej. Nakłucie jest wykonywane pod kontrolą USG w sposób celowany na miejsce poten- cjalnie zmienione chorobowo lub powiększony węzeł chłonny w celu pobrania materiału do badania patomorfologicznego. Badanie przepro- wadza się głównie w znieczuleniu miejscowym. Bronchofiberoskop wprowadza się przez jamę ustną, a jeśli nie jest to możliwe – przez nos.  Badanie wideotorakoskopowe (VATS) polega na wprowadzeniu do jamy opłucnowej urządzenia zaopatrzonego w kamerę wideo, umożliwiającego obejrzenie wnętrza klatki piersiowej, a także pobranie materiału do badania patomorfologicznego, koniecznego do ustalenia rozpoznania. Urządzenie to wprowadza się przez nacięcie wykonane w ścianie klatki piersiowej. Pytania, które powinieneś/aś zadać swojemu lekarzowi specjaliście:  Jakiego rodzaju badania diagnostyczne będę miał/a wykonane?  Czy będę mieć bronchoskopię, czy biopsję płuca? Co jest dla mnie lepsze?  Czy będę mieć badanie EBUS, VATS?  Jak przeprowadzane są te badania? Czy są one bolesne?  Czy wykonanie tych badań wymaga przyjęcia na oddział?  Jakie są możliwe powikłania po biopsji płuca?  Jak długo czeka się na wyniki tych badań diagnostycznych? KROK 4. DIAGNOSTYKA POGŁĘBIONA – rozpoznanie, ocena stopnia zaawansowania, badania molekularne, dobór właściwego leczenia 1. Na podstawie wyniku badania pobranego materiału biologicznego, tkankowego czy cytologicznego, patomorfolog wykluczy lub po- twierdzi obecność raka płuca. W przypadku potwierdzenia u Ciebie choroby nowotworowej, postawi też ostateczne rozpoznanie, Jeśli Twój lekarz rodzinny poinformuje Cię o podejrzeniu raka płuca, poproś o wystawienie karty diagnostyki i leczenia onkologicznego, tzw. Karty DiLO, która umożliwi Ci wizytę u specjalisty bez kolejki oraz szybkie przejście diagnostyki i rozpoczęcie leczenia. UWAGA!