Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 6/2019 (39)

3 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 6, grudzień 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru za raka szyjki macicy oraz nowotwory głowy i szyi. Koszt zaszczepienia jedne- go rocznika szacowany jest na 90 mln zł. W kolejnych latach (od 2026 r.) szczepieniem tym objęci zostaną rów- nież chłopcy. Do Strategii wpisano także nowe badania profilaktyczne, np. badania krwi utajonej w kale, ni- skoemisyjną tomografię w raku płuc, badania DNA wirusa HPV. Od 2021 r. NSO zakłada wzrost roli zespołów POZ w propagowaniu profilaktyki wtórnej poprzez wprowadzenie spe- cjalnego systemu motywacyjnego, a od 2024 r. obowiązku objęcia badaniami screeningowymi pacjentów będącymi pod ich opieką. Unowocześniony zo- stanie także sprzęt do wykonywania badań przesiewowych, m.in. do 2024 r. wszystkie mammografy zostaną wy- mienione na cyfrowe, obecnie mamy w Polsce tylko 1/3 takich urządzeń, więc trudno mówić o wysokiej jakości badań profilaktyczno/diagnostycznych w zakresie raka piersi. W obszarze inwestycji w kadry Stra- tegia zakłada wprowadzenie w cią- gu dwóch lat nowych standardów kształcenia kadr medycznych, m.in. do programu kształcenia lekarzy i pie- lęgniarek ma być szerzej włączona profilaktyka nowotworów. Będą też czynione przez resort zdrowia starania w kierunku zwiększenia ilości godzin poświęconych onkologii na studiach medycznych. Według założeń NSO, wobec stałego braku onkologów i pielęgniarek onkologicznych, część ich kompetencji ma przejąć personel wspomagający: asystenci medycz- ni, koordynatorzy, a także specjaliści z dziedzin wspierających onkologię , jak np. lekarze specjaliści w zakresie rehabilitacji, psychoonkolodzy, kardio- onkolodzy, neuroonkolodzy. Badania i rozwój w dziedzinie onko- logii mają też być priorytetem w pra- cy nowopowstałej Agencji Badań Medycznych, która ma przeznaczyć 40% swojego budżetu na wsparcie nie- komercyjnych badań klinicznych no- wych leków przeciwnowotworowych. Innowacje to także wprowadzanie nowoczesnych terapii do programów lekowych dedykowanych pacjentom onkologicznym. Strategia zakłada, że 90% z nich będzie dostępnych na po- ziomie europejskim dla polskich pa- cjentów onkologicznych do 2030 r. NSO to przede wszystkim, grun- towne przeorganizowanie polskiego systemu opieki onkologicznej, czyli wprowadzenie Krajowej Sieci On- kologicznej działającej według zasad centralizacji (świadczenia z zakresu chirurgii) i decentralizacji (chemiote- rapia, radioterapia) oraz trzy stopnio- wej referencyjności placówek. Drugim filarem tych zmian ma być tworzenie unitów – wysokospecjalistycznych placówek kompleksowego leczenia narządowego nowotworów. Do koń- ca 2022 r. mają zostać opracowane i wprowadzone standardy organi- zacyjne dla procedur diagnostycz- no-terapeutycznych w kluczowych nowotworach złośliwych, co z pew- nością podniesie jakość wykonywa- nych świadczeń. Na realizację NSO w latach 2020– 2030 wydane zostanie 5 miliardów zł, przy czym działania NFZ i ABM będą finansowane z budżetów tych instytu- cji. Na pierwszy rok funkcjonowania NSO przeznaczono najmniejszą roczną kwotę 250,3 mln zł, tj. środki na realiza- cję Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. W pierw- szym roku działania NSO zakłada się bowiem przede wszystkim prace legi- slacyjne pozwalające na wprowadzanie zmian oraz poszerzanie pilotażu Krajo- wej Sieci Onkologicznej. Strategia jest praktycznym doku- mentem zawierającym poza osza- cowaniem kosztów także agendę realizacji poszczególnych celów wraz z miernikami, np. zwiększenie do końca 2024 r. zgłaszalności na ba- dania przesiewowe w kierunku raka piersi z 40 do 60%., a do końca 2027 r. do 75%. Inny przykład to zwiększenie odsetka pacjentów onkologicznych biorących udział w badaniach klinicz- nych z 4 do co najmniej 6%, a do końca 2029 r. do poziomu 8%. Narodowa Strategia Onkologiczna jest dokumentem opartym o realistycz- ne podstawy, wychodzącym od analizy aktualnego stanu i potrzeb polskiego systemu opieki nad chorymi na nowo- twory. Trzeba sobie zdać sprawę, że widoczne, odczuwalne przez każdego pacjenta z chorobą nowotworową zmiany nie nastąpią w ciągu roku, ani dwóch, a korzyści z wprowadzenia Narodowej Strategii Onkologicznej odczujemy dopiero po kilku latach. Dlatego tak ważna jest konsekwencja we wdrażaniu zapisów Strategii, ale też stała ich ewaluacja, wprowadzanie korekty tam, gdzie założenia NSO w praktyce nie będą się sprawdzały. W zamierzeniach Strategia ma być aktualizowana nie rzadziej niż co pięć lat. Pilotaż Krajowej Sieci Onkologicznej Służy temu m.in . pilotaż Krajowej Sieci Onkologicznej, prowadzony od początku 2019 roku w wojewódz- twach dolnośląskimi świętokrzyskim. Pilotażem objęto chorych z czterema najczęściej występującymi nowotwo- rami: rak płuca, rak piersi, raka ster- cza, nowotwory jelita grubego, a także rakiem jajnika, wymagającym skom- plikowanego, wielodyscyplinarnego leczenia. W ramach pilotażu weryfikowane są nie tylko standardy diagnostyki i leczenia, ale i niektóre rozwiąza- nia organizacyjne (wprowadzenie koordynatora, konsylia), a także w za- kresie komunikacji z pacjentem (in- folinia, ankieta satysfakcji pacjenta). Niezmiernie trudnym i złożonym zadaniem pilotażu jest budowanie oraz analiza baz danych pacjentów i tworzenie pierwszych rejestrów kli- nicznych, w których odnotowywany jest nie tylko rodzaj nowotworu, ale i stopień jego zaawansowania oraz stan ogólny chorego przy przyjęciu do szpitala, ponieważ dopiero ta in- formacja pozwoli odpowiedzieć na pytanie, jaki jest wynik leczenia, jaka jest jakość leczenia w danej placówce. Tworzenie wiarygodnych rejestrów jest skomplikowane, także z powodu braku współpracy między istniejącymi w Polsce rejestrami, a zwłaszcza reje- strem płatnika, czyli NFZ.