Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 6/2019 (39)

33 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 6, grudzień 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Onko-news Idea edukacji społeczeństwa nt. objawów chorób krwi i szpiku oraz roli morfologii krwi obwodowej we wczesnej diagnostyce chorób krwi i szpiku zjednoczyła szerokie gro- no partnerów, reprezentujących środowisko eksperckie, pa- cjentów i medialne. Partnerzy inicjatywy po blisko dwóch latach działań nie zwalniają tempa. Przed nimi kolejne wy- zwania. – Spotykając na co dzień pacjentów i ich rodziny, zdajemy sobie sprawę z tego, że wciąż wielu z nas nie wie, które sygnały wysyłane przez nasz organizm powinny nas zaniepokoić i skło- nić do wizyty u lekarza. Kto z nas z gorączką, nocnymi potami czy infekcją udaje się do lekarza w celu poszerzenia diagno- styki? Zazwyczaj obserwujemy, czekamy, aż objawy uniemoż- liwiają nam codzienne funkcjonowanie – mówi Aleksandra Rudnicka, rzecznik Polskiej Koalicji Pacjentów Onkolo- gicznych, Partner Społeczny kampanii „Odpowiedź masz we krwi”. – Wczesne wykrycie chorób jest kluczowe dla powodzenia terapii. Jako hematolodzy wiemy, jak trudna jest diagnostyka chorób krwi i szpiku ze względu na ich niespecyficzne objawy. Stąd potrzeba dalszej, stałej edukacji społeczeństwa w tym za- kresie. Dysponujemy narzędziem do diagnostyki chorób hema- tologicznych – badaniem morfologii krwi obwodowej. Dlatego, gdy obserwujemy u siebie niepokojące objawy, nie powinniśmy zwlekać – udajmy się do lekarza – mówi prof. dr hab. n. med. Ewa Lech-Marańda, konsultant krajowy w dziedzinie he- matologii, która kampanię „Odpowiedź masz we krwi” objęła honorowym patronatem. Nieprawidłowe poziomy leukocytów, erytrocytów i trom- bocytów – widoczne w morfologii krwi obwodowej – dla lekarza pierwszego kontaktu stanowią sygnał, że z naszym zdrowiem może dziać się coś złego. – Lekarz rodzinny to specjalista najbliższy pacjentowi, który diagnozuje wiele chorób przewlekłych, w tym także nowotwo- rowych. Już sam wywiad z pacjentem dostarcza nam szeregu informacji, ale jako lekarze rodzinni musimy być niezwykle czujni. Bywa, że pacjenci nie potrafią opisać co ich boli, z ja- kimi problemami się borykają. Dlatego niezwykle ważna jest również prosta diagnostyka – morfologia krwi obwodowej. Niektóre rodzaje białaczek można wykryć właśnie na pod- stawie tego badania krwi podczas rutynowej wizyty u leka- rza rodzinnego. Nieprawidłowy wynik badania pozwala nam precyzyjnie ukierunkować dalszą diagnostykę pacjenta – tłu- maczy dr Michał Sutkowski, rzecznik Kolegium Lekarzy Rodzinnych. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) w ciągu ostatnich trzech dekad liczba nowych zachorowań na nowotwory układu krwiotwórczego i chłonnego wzro- sła ponad 2-krotnie. Co 30 sekund jedna osoba na świecie dowiaduje się, że ma nowotwór krwi. Każdego roku 6 tys. osób. Liczba chorych w ciągu ostatnich kilkunastu lat wzro- sła dwukrotnie, dziś w Polsce z nowotworami hematologicz- nymi zmaga się ponad 100 tys. osób. – Odsetek pacjentów zgłaszających się do hema- tologów w Polsce jest o wie- le mniejszy niż w krajach Europy Zachodniej i nie odpowiada rzeczywistej skali zacho- rowań. Co więcej, średnia liczba krwinek białych u diagnozo- wanego polskiego pacjenta wynosi powyżej 100 tys., podczas gdy u pacjenta w krajach Europy Zachodniej 20–30 tys. To świadczy o tym, że choroba u polskiego pacjenta często rozpo- znawana jest późno. Aż 40% rozpoznań przewlekłej białaczki szpikowej jest stawianych na podstawie rutynowo wykonanej morfologii krwi obwodowej, dlatego wszelkie inicjatywy, które wspierają wykonywanie tego badania są potrzebne. Od blisko 25 lat morfologia krwi obwodowej nie jest badaniem wyko- nywanym w ramach obowiązkowego pakietu medycyny pracy – mówi prof. UJ dr hab. n. med. Tomasz Sacha z Katedry i Kliniki Hematologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Szpitala Uniwersyteckie- go w Krakowie. II połowa XX wieku to czas zdumiewających osiągnięć w medycynie. Hematologia jest przykładem specjalności medycznej, w której dokonał się ogromny postęp. Poznanie istoty większości chorób układu krwiotwórczego, mechani- zmów ich powstawania, stworzyło podstawy do racjonalne- go i przyczynowego ich leczenia. – Na hematologicznej osi czasu możemy wskazać wiele przełomowych momentów. Za każdym z nich stoi głębokie, coraz lepsze poznanie organizmu człowieka. Na początku lat 60. XX wieku, gdy wiedza na temat układu zgodności tkan- kowej była niewielka, udawały się głównie przeszczepienia szpiku między bliźniętami jednojajowymi. W 1968 roku do- konano pierwszego udanego przeszczepienia szpiku od nie- identycznego genetycznie dawcy. W Polsce pierwsze udane allogeniczne przeszczepienie szpiku to 1984 rok. Przeszczep szpiku był przełomowym wydarzeniem w historii polskiej medycyny. Pozwolił uratować wielu pacjentów. Możemy wskazać również na inne przełomy jak chociażby pojawie- nie się nowoczesnych leków, które odwróciły bieg niektórych chorób – mówi prof. dr hab. Wiesław Wiktor Jędrzejczak, specjalista chorób wewnętrznych, hematolog, onkolog kliniczny i transplantolog. Poprawa wykrywalności chorób hematologicznych po- przez edukację nt. objawów i istoty wczesnej diagnostyki w powodzeniu terapii to główny cel kampanii edukacyjnej „Odpowiedź masz we krwi”. Cel, wokół którego zgromadziło się 10 Partnerów Merytorycznych oraz 12 Partnerów Regio- nalnych – miast partnerskich, które wśród swoich mieszkań- ców dystrybuują materiały edukacyjne kampanii. Działania edukacyjne prowadzone są za pomocą plakatów oraz ulotek informacyjnych, a także strony internetowej. Więcej informacji: hematoonkologia.pl/odpowiedzmaszwekrwi Odpowiedź masz we krwi