Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 2/2020 (41)

Rehabilitacja Projekt realizowany ze środków PFRON „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 2, kwiecień 2020 24 Marta Rusek, psycholog kliniczny, psychoonkolog przedstawia pozytywne strony, a także obawy, jakie wiążą się z leczeniem w warunkach domowych. Nowe terapie onkologiczne i wytyczne NFZ umożliwiają części pacjentów leczenie w warunkach domowych. To bardzo dobra wiadomość dla wielu chorych i ich bliskich, ale jak w każdej nowej sytuacji pojawiają się też pytania i wątpliwości dotyczące również psychicznego dostosowania się do zmiany w życiu. Psychologiczny aspekt terapii onkologicznej prowadzonej w domu Plusy domowego leczenia Takie rozwiązanie, które stawia szpital na ostatnim miejscu, do którego trafia pacjent, pozwala na (w miarę możliwości) aktywne życie rodzinne, zawodowe, fizyczne. Jednocześnie jest bardzo korzystne nie tylko dla chorego, ale i dla systemu opieki zdrowotnej – ograniczyć może ilość pacjentów w szpi- talu, zmniejsza kolejki, czy też przepełnienie w poszcze- gólnych oddziałach. Nie do przecenienia jest fakt, że umożli- wia to spędzenie czasu w bezpiecznym i znanym środowisku – we własnym domu i w otoczeniu rodziny. Leczenie w domu pozwala na utrzymanie wysokiej jakości życia, gdy terapia jest jedynie jego częścią, nie wyrywa człowieka z jego dotychczasowych aktywności. Takie leczenie daje nawet możliwość kontynuacji pracy zawodowej, a często pozwala to na nabranie sił, daje motywację i perspektywę niezbędną do szybszego powrotu do zdrowia, powoduje, że choroba nie odbiera ról i aktywności życiowych. Wszystko to pozwala na podwyższenie komfortu życia pa- cjentów z chorobą onkologiczną, która do tej pory kojarzyła się z cierpieniem, szpitalnym reżimem oraz znaczącymi ograniczeniami w porównaniu do życia przed zachorowaniem. Jednocześnie obecność i zaangażowanie bliskich w działania na rzecz chorego mogą przyczynić się do lepszego znoszenia przez nich trudów choroby. Obawy przed domową terapią Należy jednak wspomnieć, że taka zmiana w podejściu do leczenia może niestety zwiększyć niepokój oraz poczucie zagubienia – część z pacjentów może czuć lęk z powodu nie- dostępności do personelu medycznego, czy mogą obawiać się powikłań i niepożądanych skutków ubocznych leczenia. Niepokój często może mieć swoje źródło w niedostatecz- nej wiedzy na temat podejmowanego leczenia. Warto swoje wątpliwości rozwiać w merytorycznej rozmowie z lekarzem, specjalistą. Ale do takiej rozmowy trzeba się przygotować – swoje zastrzeżenia spisać w formie pytań skierowanych do lekarza. Warto, w trakcie rozmowy z lekarzem (a bywają one krótkie i treściwe) najważniejsze odpowiedzi zanotować. Po drugie – warto skorzystać z wiedzy, jaką dają zrzesze- ni w stowarzyszeniach pacjenci, którzy sami przeszli lub przechodzą leczenie domowe i chcą podzielić się, w sposób konstruktywny, swoimi doświadczeniami. Pamiętajmy jed- nak, że nie każdy chory będzie źródłem rzetelnej wiedzy na temat sposobów radzenia sobie z wyzwaniami leczenia do- mowego. Warto też śledzić działania stowarzyszeń pacjentów – bywa, że organizują one spotkania ze specjalistami dedyko- wane właśnie tej metodzie leczenia. Po trzecie – w przypadku znacznego i utrudniającego codzienne funkcjonowanie lęku warto skorzystać z po- mocy specjalistów – psychoonkologów czy psychiatrów , którzy ułatwią przejście przez trudny czas adaptacji do no- wego wyzwania. Leczenie domowe a pandemia COVID-19 Pisząc o leczeniu domowym w obecnej sytuacji nie sposób nie wspomnieć o pandemii COVID-19. Sytuacja epidemio- logiczna wymusza na wielu pacjentach zmiany w prowa- dzeniu dotychczasowego leczenia, kontakt z lekarzami i personelem medycznym bywa ograniczony, co wywołuje niepokój i lęk o własne zdrowie. Leczenie przenosi się do domu. Pojawia się niepokój i poczucie niepewności, które właściwie towarzyszy wszystkim. Nieocenionym wsparciem są inni ludzie. Zachęcam do dzielenia się swoimi rozter- kami z bliskimi, a jeśli czujemy, że są oni zbyt obciążeni naszym niepokojem – z dedykowanymi specjalistami. W obecnej sytuacji wiele stowarzyszeń organizuje darmowe zdalne konsultacje z terapeutami. Czasem, gdy poziom lęku staje się nie do wytrzymania, warto skorzystać z farmakote- rapii, oczywiście pod kontrolą lekarza. Sytuacja pandemii i narzuconej izolacji nie usprawiedliwia braku dbałości zarówno o swoją psychikę, jak i o ciało. Nau- kowcy i praktycy zgodnie podkreślają, że dbałość o stan fi- zyczny wpływa pozytywnie na samopoczucie i jakość życia. Podstawą jest sen, dobra dieta, a także aktywność fizyczna.