Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 3/3030 (42)

Temat numeru „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 3, czerwiec 2020 15 Projekt realizowany ze środków PFRON Personel medyczny Centrum Medyczno-Diagnostycznego: lek. Artur Prusaczyk, mgr Marika Guzek, mgr Dorota Fajnas, mgr Renata Koć, lek. Adrian Płocharczyk, lek. Anna Wielogórska-Jastrzębska, lek. Paweł Żuk – dzielą się swoimi przemyśleniami na temat funkcjonowania POZ w opiece nad pacjentem onkologicznym i prowadzeniem profilaktyki chorób nowotworowych. POZ w opiece nad pacjentem onkologicznym Koncepcja opieki onkologicznej z perspektywy POZ Jednym z licznych zadań POZ jest opieka nad pacjentem w zakresie profilaktyki nowotworowej. Ze względu na czas i rodzaj działań względem zachorowania, świadczenia dzie- li się na opiekę nad populacją osób zdrowych (przed wystą- pieniem choroby), opiekę nad pacjentami w trakcie lecze- nia onkologicznego oraz opiekę i obserwację już po procesie leczenia. O poprawie skuteczności i budowie wartościowej opieki POZ nad pacjentem onkologicznym decyduje współpraca zespołu POZ ze szpitalnymi onkologami, lekarzami zajmującymi się diagnostyką oraz bliskimi pacjenta. Celem współdziałania jest konieczność ustalenia optymalnego planu opieki oraz jego późniejsza ewaluacja. Jest to niezwykle istotne szczególnie w kontekście pacjen- tów z chorobami współistniejącymi lub z powikłaniami wynikającymi z pogorszenia stanu zdrowia. Warto pod- kreślić, iż zespół POZ to swoisty kamień węgielny systemu opieki zdrowotnej, gdyż wielokrotnie jego rola jest znacznie większa, aniżeli pozbawionego narzędzi oraz osamotnionego w swoich działaniach lekarza rodzinnego. Rola POZ w opiece poszpitalnej POZ w swojej walce z chorobami nowotworowymi oferuje wiele metod opieki nad stanem zdrowia pacjenta. Po zakończeniu hospitalizacji onkologicznej karta wypisowa razem z zaleceniami oraz planem dalszego postępowania powinna być w posiadaniu lekarza rodzinnego. Podobna informacja powinna być przekazana w momencie skierowania pacjenta na hospitalizację. System POZ powinien zagwarantować pacjentowi wyko- nanie podstawowych badań kontrolnych oraz przeprowadze- nie telekonsultacji celem zdalnego określenia stanu zdrowia pacjenta. Pacjentom mieszkającym samotnie lub w dużej odległości od przychodni POZ może zostać zorganizowany transport rodzinny lub w przypadkach koniecznych, trans- port sanitarny. W wypadku osób wymagających obserwacji lub działania przy wystąpieniu podejrzenia wznowy choro- by lekarz rodzinny lub pielęgniarka powinni zachowywać się ostrożnie, ale aktywnie, a w przypadkach koniecznych skie- rować pacjentów do opieki długoterminowej. Warta pod- kreślenia jest pomoc w tym zakresie, gdyż ma ona duży wpływ na powrót pacjenta do normalnego życia. Waga szeroko pojętej profilaktyki nowotworowej Czujność onkologiczna – to hasło, które obecnie odmie- niane jest przez wszystkie przypadki. Kluczowym aspektem działań w tym zakresie jest wykrywanie nowotworów, a jesz- cze istotniejsza może okazać się profilaktyka. Zespół POZ ma za zadanie przeprowadzić wywiad oraz diagnostykę w celu wyodrębnienia pacjentów wymagających dalszej, często bardziej szczegółowej obserwacji oraz działań diagnostycznych. Pierwszym krokiem jest identyfikacja pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka. Częstym kryterium kwalifikacji do badań przesiewowych jest jedynie wiek pacjenta. Dlatego tak istotne jest gromadzenie dodatkowych in- formacji, których może udzielić sam pacjent, tu mamy na myśli wszelkiego rodzaju uzależnienia, niewłaściwy styl życia czy problemy z komunikacją. Udział w profilaktyce chorób nowotworowych mają zarówno lekarze rodzinni, jak i położne oraz pielęgniarki. Barierami w opiece jest niska świadomość onkologiczna społeczeństwa, brak wiedzy o konkretnych objawach, dostępnych programach profilak- tycznych, a także lęk przed chorobą. Szkolenia wewnętrzne zespołu pielęgniarek i położnych w CMD w zakresie wsparcia pacjenta chorego przewlekle – programu edukacji.