Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 3/3030 (42)

Temat numeru „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 3, czerwiec 2020 17 Projekt realizowany ze środków PFRON ułatwi wymianę ważnych klinicznych informacji o pacjencie pomiędzy lekarzem POZ, lekarzem AOS czy zespołem spec- jalistów na SOR czy w szpitalu. Efektem tego będzie zabranie spoczywającej na pacjencie odpowiedzialności przenoszenia swoich danych medycznych pomiędzy te wszystkie sekto- ry. Pacjent przestanie być „nośnikiem” swoich danych, przejmą to rozwiązania informatyczne. Sytuacja taka doprowadzi do m.in. szybszych diagnoz, niepowielania badań diagnostycznych. Aktualnie w Polsce istnieje wiele programów przesiewo- wych/ profilaktycznych, jednakże każdy z nich funkcjonuje odrębnie. Programy te mają opracowane własne ścieżki reali- zacji, odrębny kwestionariusz kwalifikacyjny, często zawiera- jący wspólny zakres pytań do pacjenta. Pożądanym rozwiązaniem dla środowiska świadczeniodawców, a w szczególności dla sektora Podstawowej Opieki Zdrowotnej (na której spoczywa największa odpowiedzialność w procesie przesiewu pacjentów) byłaby integracja ścieżek przesiewowych, w tym już istniejących profilaktycznych programów populacyjnych. Integracja ta, w głównej mierze, powinna odnosić się do rozwiązań systemowych, tj. wspólnej platformy bazy danych, która odzwierciedlałaby kompleksowe podejście do kwestii profilaktyki II rzędu. Integracja badań przesiewowych umożliwi przejście z koncepcji, gdzie w centrum uwagi jest program profilaktyczny, na koncepcję, gdzie w cen- trum uwagi jest pacjent i to do niego dopasowuje się dane programy badań przesiewowych. Od lipca 2018 roku NFZ realizuje program pilotażowy opieki koordynowanej POZ PLUS w 45 podmiotach z całej Polski, wyłonionych w drodze otwartego naboru. Jest to nowatorski model opieki w Polsce i dlatego zasługuje na szczególną uwagę. POZ PLUS jest udaną i ciągle rozwijaną próbą integracji programów profilaktycznych. Identyfikacja grup podwyższonego ryzyka poprzez zbieranie wywiadu oraz wykonanie badań dla pacjentów, w tym typowych programów onkologicznych (nie wchodzących w skład ankiety bilans POZ PLUS) daje najwyższe uczestnictwo wśród pacjentów. Podmiotem programu POZ Plus jest zarówno pacjent „zdrowy”, jak i przewlekle chory. Zakres działań obejmuje szeroko pojęte aktywności prewencyjne. Do nich zaliczamy zarówno diagnostykę wdrażaną w celu jak najszybszego wykrycia chorób (w tym chorób przewlekłych oraz nowo- tworów), jak również procesy wspomagające w zakresie dążenia do poprawy stanu zdrowia lub spowolnienia procesu chorobowego. POZ PLUS daje lekarzom podstawowej opieki zdrowotnej znacznie więcej kompetencji w zakresie zlecania badań medycznych oraz szybkich konsultacji ze specjalistami. Ponadto, POZ PLUS stanowi podwaliny dla modelu opie- Bilans zdrowia przeprowadzany przez pielęgniarkę POZ w CMD – zbieranie holistycznego wywiadu medycznego, kwalifikującego do wykonania badań przesiewowych, w tym profilaktycznych. ki, który kładzie nacisk na realizację świadczeń w sposób procesowy, zarządzanie populacyjne oraz nastawienie na pracę zespołową. Jest to bardzo mocna strona projektu, odzwierciedlająca dominujący obecnie na świecie kierunek sprawowania opieki nad pacjentami, z którym od lat mierzą się najbardziej rozwinięte kraje w sektorze zdrowotnym. Zespół POZ jest podstawą sukcesu. Pojedynczy pracow- nik jest bezsilny i bezskuteczny wobec takiego zadania. Wyczekiwana jest przebudowa obowiązków, przesunięcia kompetencji w ramach zespołu medycznego, które będą oparte głównie na opracowaniu standardów, ścieżek po- stępowania oraz przydzieleniu realizatora do danego etapu świadczenia. Zgodnie z taką koncepcją lekarz POZ skupia się głównie na aspekcie klinicznym, edukator i pielęgniarka wspiera pacjenta w samoopiece i zachowaniach prozdrowotnych, koordynator odpowiada za czynności administracyjne i spójność procesu. Zasadnym jest poszerzenie zespołu POZ o nowych specjalistów, tj. dietetyka, psychologa, farmaceutę i fizjoterapeutę. W przyszłości, obszaru zadań dla pielęgniarki należy szu- kać we współuczestniczeniu, razem z lekarzem, w opiece nad pacjentem chorym przewlekle, tj.: w monitorowaniu pacjen- ta, realizacji wizyt kontrolnych, w tym kontynuacji lecze- nia farmakologicznego oraz dominującego wręcz udziału w obszarze profilaktyki zdrowotnej. Podsumowanie Podsumowując, można stwierdzić, iż podstawowa opieka zdrowotna odgrywa istotną rolę w realizacji opieki onkolo- gicznej oraz okołoonkologicznej. Zintegrowany zespół pro- fesjonalistów medycznych, do których zaliczamy nie tylko lekarzy, pielęgniarki i położne, ale także diagnostów czy koor- dynatorów medycznych służy pacjentom na każdym etapie ich życia – poczynając od profilaktyki, poprzez wspomaganie terapii, kończąc na wsparciu w zakresie rekonwalescencji już po leczeniu onkologicznym. Dzięki koordynacji opieki zdrowotnej w POZ pacjent i jego bliscy, w trakcie i po leczeniu, mają poczucie bezpie- czeństwa, poprawia się także jakość ich życia w chorobie.