Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 3/3030 (42)

Temat numeru „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 3, czerwiec 2020 9 Projekt realizowany ze środków PFRON Nowotworowych dla POZ, realizowa- nego właśnie przez zespół podstawowej opieki zdrowotnej. Jak wynika z badań ankietowych prze- prowadzonych przez Katedrę Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, lekarze rodzinni mają peł- ną świadomość znaczenia profilaktyki w obniżaniu niekorzystnych dla Polski wskaźników zachorowalności i umie- ralności na choroby nowotworowe i podejmują działania zarówno z za- kresu profilaktyki pierwotnej, jak i wtórnej. Polegają one na propagowa- niu zachowań prozdrowotnych, prze- kazywaniu wiedzy na temat czynników ryzyka i wczesnych objawów chorób nowotworowych. W czasie swojej ru- tynowej pracy lekarze rodzinni zwracają szczególną uwagę na wczesne wykry- wanie stanów przednowotworowych i nowotworowych. Realizują także de- dykowane dla wybranych grup pacjen- tów badania przesiewowe. Ich wysiłki ograniczają jednak niewystarczające nakłady finansowe przeznaczane za- równo na edukację pacjentów, jak i na badania screeningowe. Zadania zespołu POZ w profilaktyce nowotworów Jeszcze większym problemem jest utrzymujący się od lat niedostatek kadr, które profilaktykę nowotwo- rową miałyby realizować w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, m.in. pielęgniarek edukatorek czy edukato- rów zdrowia. Nie do przecenienia dla efektywnej profilaktyki onkologicznej jest współpraca pomiędzy lekarzem rodzinnym a pielęgniarką i położną podstawowej opieki zdrowotnej. Osoby te najlepiej ze sobą współpracują, jeżeli tworzą zespół podstawowej opieki zdrowotnej w rozumieniu ustawy o POZ. W zespole tym lekarz miał pełnić rolę koordynatora. Miał, ponieważ choć od uchwalenia ustawy o POZ minęły już trzy lata, zespołów takich działa niewiele, a moż- liwość składania pacjentom deklaracji wyboru takiego zespołu przedłużono ostatnio – po protestach złożonych przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Po- łożnych – do stycznia 2025 roku. Dzięki wieloletnim staraniom posze- rzono zakres zadań położnych w pro- filaktyce chorób ginekologiczno-onko- logicznych – raka szyjki macicy, dając im możliwość pobierania materiału do wykonania badania cytologicznego. Idąc tym tropem, potrzebne jest także przy- gotowanie pielęgniarek POZ do wyko- nania badania znamion dermatosko- pem w kierunku czerniaka. Współpraca lekarzy POZ ze specjalistami Niemniej ważna od współpracy leka- rza z pielęgniarkami i położnymi jest współpraca lekarza rodzinnego ze spe- cjalistami. Dla wczesnego rozpoznania jakiegokolwiek schorzenia, w tym on- kologicznego, lekarzowi rodzinnemu potrzebna jest często szybka konsulta- cja specjalistyczna. Nie jest mu potrzeb- na porada specjalisty w celu przejęcia pacjenta do dalszej diagnostyki lub le- czenia. Tymczasem wiele programów koordynowanej opieki specjalistycznej jest tak właśnie konstruowanych. Trzeba do tego dodać, że czas ocze- kiwania na poradę w poradniach spe- cjalistycznych systematycznie się wy- dłuża, a pacjenci – po wielu miesiącach tkwienia w coraz dłuższych kolejkach do specjalistów – otrzymują nie pora- dę kompleksową, a jedynie procedurę specjalistyczną, co ma bezpośredni wpływ na późne rozpoznanie chorób onkologicznych w Polsce. Mały odsetek pięcioletnich przeżyć jest już tylko tego konsekwencją. Podsumowanie Podsumowując, z pewnością rację mają ci eksperci, którzy twierdzą, że poprawa wskaźników zachorowalności i umieralności z powodu chorób nowo- tworowych w głównej mierze zależy od efektywnej profilaktyki pierwotnej i wtórnej realizowanej przez podsta- wową opiekę zdrowotną. Lekarze i pielęgniarki oraz położne POZ mają pełną świadomość swojej roli w profilaktyce chorób nowotwo- rowych. Aby jednak efekty ich pracy przełożyły się na poprawę wskaźników przeżyć pięcioletnich, trzeba im stworzyć ku temu odpowiednie warunki. Potrzebne są większe nakłady finansowe oraz wprowadzenie zmian organizacyjnych, zwiększenie kadr. Potrzebny jest Program Zwalczania Chorób Nowotwo- rowych dla POZ. UWAGA! ZMIANA ADRESU SIEDZIBY POLSKIEJ KOALICJI PACJENTÓW ONKOLOGICZNYCH Od 8 czerwca 2020 roku uległ zmianie dotychczasowy adres siedziby Fundacji Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych. Nasze biuro mieści się obecnie w Warszawie, przy ul. Ciołka 10, pok.112 i jest czynne w godzinach 10.00-16.00, od poniedziałku do piątku.