Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 5/2020 (44)

Temat numeru Projekt realizowany ze środków PFRON „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 5, październik 2020 8 watych syderoblastów (RS) w szpiku kostnym w przypadku obecności mutacji SF3B1 w szpiku kostnym. Luspatercept – mechanizm działania W 2020 r. zarejestrowano w Europie lek luspatercept , który jest przeznaczo- ny do leczenia niedokrwistości zależnej od transfuzji u pacjentów z podtypem MDS RS. Obecnie trwają starania o re- fundację także w Polsce. Mamy nadzie- ję, że niedługo będzie on refundowa- ny i dostępny dla polskich pacjentów w okresie przejściowym w procedurze Ratunkowego Dostępu do Technologii Medycznych (RDTL), a następnie w ra- mach programu lekowego. Luspatercept jest lekiem, który ma na celu poprawę różnicowania komórek w procesie erytropoezy – produkcji dojrzałych krwinek czerwonych. Skła- da się on z kilku etapów obejmujących podziały komórek, różnicowanie i doj- rzewanie komórek erytroidalnych. Pro- ces erytropoezy jest kontrolowany przez szereg cytokin i czynników transkryp- cyjnych. Luspatercept jest pierwszym czynnikiem stymulującym dojrzewanie komórek erytroidalnych, przywracającym dojrzewanie erytroidalne w późnym stadium erytropoezy. Komórki zaczynają się prawidłowo różnicować, a w efekcie dochodzi do ponownego wytwarzania prawidłowych krwinek czerwonych. MEDALIST – publikacja wyników 2020 Wprowadzenie każdego leku jest po- przedzone badaniami klinicznymi. W przypadku leku luspatercept prze- prowadzono badanie MEDALIST, którego wyniki zostały opublikowane na łamach prestiżowych pism New England Journal of Medicine (styczeń 2020) oraz badanie BELIEWE (w tym samym piśmie w marcu 2020 r.). Badanie ME- DALIST było wieloośrdokowe, III faza obejmowała prawie 230 chorych, którzy byli randomizowani do ramienia luspaterceptem , podawanym podskórnie w iniekcji raz na 3 tygodnie vs. place- bo . Ocena skuteczności leczenia nas- tępowała po 24 tygodniach, następnie monitorowanostanuczestnikówbadania co 6 miesięcy. Lek był przeznaczony dla chorych z obecnością mniej niż 5% blastów w szpiku kostnym, z obecno- ścią pierścieniowatych syderoblastów: ≥15% RS lub ≥5% oraz mutacji SF3B1. Pacjenci charakteryzowali się opor- nością na czynniki stymulujące ery- tropoezę lub nie kwalifikowali się do leczenia ESA (EPO >200 U/L). Włą- czeni byli chorzy bez obecności delecji 5q- i nieleczeni dotychczas luspater- ceptem . Odsetek chorych leczonych badanym lekiem, którzy uzyskali odpowiedź, tj. transfuzjoniezależność powyżej 8 tygodni w okresie 24 tygodni wynosiła prawie 40%, czyli zdecydowa- nie więcej niż w grupie placebo . Media- na czasu pojedynczego, najdłuższego okresu uniezależnienia od przetoczeń KKCz wyniosła 30,6 tyg. w ramieniu zawierającym luspatercept vs. 13,6 tyg. w grupie placebo . We wszystkich punk- tach badania MEDALIST przewaga lus- paterceptu była znacząca, np. przy odpo- wiedzi erytroidalnej, jak i zmniejszenia zapotrzebowania na przetoczenia KKCz o ≥4 j./8 tyg.Badanie III fazyMEDALIST oceniało skuteczność i bezpieczeństwo leku luspatercept vs. placebo u chorych na zespoły mielodysplastyczne niższego ryzyka wg IPSS-R, z obecnością RS, wy- magający przetoczeń KKCz. W badaniu MEDALIST III fazy uzyskano bardzo dobrą odpowiedź uniezależnienia od przetoczeń KKCz (RBC-TI) więcej niż 8 tygodni u prawie 38% vs. 13,2% w grupie placebo. Znamiennie wyższy odsetek chorych w grupie z luspaterceptem vs. placebo uzyskał uniezależnienie od przetoczeń KKCz trwające co najmniej 8 lub 12 tygodni. Leczenie luspaterceptem przyniosło po- prawę kliniczną poprzez wydłużenie czasu trwania uniezależnienia od prze- toczeń KKCz, zmniejszenie zapotrzebo- wania na przetoczenia KKCz oraz zwiększenie średniego stężenia Hb o ≥ 1,5 g/dl. Działania niepożądane luspaterceptu Najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi w stopniu 3 i 4 były: nie- dokrwistość – 6,5% vs. 6,6%, neutrope- nia – 3,3% vs. 7,9%, upadek – 4,6% vs. 2,6%, zmęczenie 4,6% vs. 2,6% odpo- wiednio w grupie otrzymującej luspa- tercept vs. placebo . Osłabienie czy bóle głowy były częstsze w ramieniu z le- kiem badanym. Należy pamiętać, że są one subiektywne i mogą być związane z niedokrwistością. Rzadziej występo- wały biegunki czy zaparcia. Odsetek chorych, którzy zakończyli leczenie z powodu działań niepożądanych był porównywalny w obu ramionach: 8,5% w grupie luspatercept vs. 7.9%w grupie placebo .