Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 1/2021

Pacjent w systemie „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 1, luty 2021 29 Projekt realizowany ze środków PFRON i prowadzonym procesie diagnostyczno-terapeutycznym, a nie na „papierach”. Oczywiście należy obiektywnie uznać, że posiadanie wykwali- fikowanego personelu, który dba o wywiązywanie się placówki z coraz obszerniejszych obowiązków sprawozdawczych oraz o optymalny przychód z NFZ, poprawia funkcjonowanie i płynność finansową świadczeniodawców. A to pośrednio wpływa na całość ich funkcjonowania, także wobec pacjentów, co byłoby w bezpośrednim interesie pacjentów, to wpro- wadzenie zmiany w art. 24 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Prawa Pacjenta, czyli w ust. 2 po punkcie 1 dopisać punkt 1a) koder medyczny, dzięki czemu będzie miał on ustawowy dostęp do dokumentacji medycznej, a tym samym do bieżącej weryfikacji prawidłowości wyka- zanych do rozliczenia świadczeń zdrowotnych. Dzięki temu NFZ zapłaci za świadczenia rzeczywiście wykonane na rzecz pacjenta. Jaką wiedzę i umiejętności powinien posiadać koder, aby sprostać tym zadaniom? Koder medyczny powinien posiadać wiedzę z zakresu pod- stawowych nauk medycznych odnoszącą się do struktury i funkcji organizmu ludzkiego, znać zagadnienia związane z epidemiologią. Ponadto posiadać umiejętność organizowa- nia udzielania świadczeń medycznych finansowanych ze środ- ków publicznych wraz z gromadzeniem danych, umożliwiają- cych ich rozliczenie. Powinien umieć posługiwać się klasyfi- kacjami medycznymi stosowanymi w wymianie informacji na terenie placówki medycznej oraz w kontakcie tej placówki z innymi instytucjami udzielającymi świadczeń, finansującymi te świadczenia lub prowadzącymi statystyki w zakresie zdro- wia. Znać procedury diagnostyczne stosowane w placówce me- dycznej oraz umieć je ewidencjonować. Wiedzieć, jak rozliczać zużywane leki, środki i materiały medyczne. Znać podstawy prawne systemów rozliczeniowych stosowanych w ochronie zdrowia i potrafić je stosować w zakresie przetwarzania po- trzebnych informacji. Posiadać umiejętność komunikowania się z personelem medycznym, udzielającym i ewidencjonują- cym świadczenia opieki zdrowotnej oraz potrafić zgromadzić informacje potrzebne do wyceny świadczenia medycznego. Koder medyczny powinien znać podstawy funkcjonowania elektronicznych systemów wymiany informacji, strukturę komunikatu wymiany informacji pomiędzy placówką me- dyczną a płatnikiem, posiadać umiejętność posługiwania się systemem informatycznym w zakresie aplikacji służących do przetwarzania ewidencyjnych danych medycznych. Koder powinien mieć także wiedzę prawną z zakresu zachowania ta- jemnicy służbowej obowiązującej personel medyczny, a także ochrony danych wrażliwych, zgodnie z wytycznymi RODO. Czyli koder to zawód wysoce interdyscyplinarny łączący wiedzę medyczną, prawniczą, ekonomiczną i informatycz- ną, a nawet w zakresie komunikacji. Jakie wykształcenie powinien mieć koder medyczny? W naszej opinii należy umożliwić dostęp do zawodu osobom z wykształceniem średnim i właściwym kursem lub przeszko- leniem zawodowym (młodszy koder medyczny). Specjalistą mogłaby zostać osoba z wyższym wykształceniem kierun- kowym (studia licencjackie i/lub magisterskie, o ile w planie studiów znajdą się niezbędne elementy dotyczące kodowania świadczeń) lub ukończonymi studiami podyplomowymi. Dlatego też idealnym trybem kształcenia koderów byłaby specjalizacja na kierunku zdrowia publicznego, gdzie znaczna część ww. wiedzy i umiejętności jest już w programie kształ- cenia. Specjalizacja polegałaby na dodaniu do planu zajęć tematów ściśle związanych z kodowaniem informacji me- dycznej, kontraktowaniem i rozliczaniem świadczeń. Niestety od sierpnia 2018 r., kiedy to opublikowano pierwszy projekt, nie możemy doczekać się wejścia w życie zmiany rozporządze- nia Ministra Zdrowia w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami, które wprowadziłoby do polskiego porządku prawnego stano- wisko kodera medycznego, o co Zarząd Polskiego Towarzy- stwa Koderów Medycznych zabiega od 2011 r. Co zmieniłoby w polskim systemie ochrony zdrowia wprowadzenie zawodu kodera medycznego, czy mówiąc najprościej zapanowałby ład i porządek i np. lekarze wiedzieliby, jak funkcjonuje procedura Ratunkowego Dostępu do Technologii Lekowych? Wnaszej ocenie istnieje olbrzymia potrzeba utworzenia nowe- go zawodu, profesjonalisty w ochronie zdrowia – kodera me- dycznego. Osoba ta będzie dbała nie tylko o dobrze rozumiany interes placówek medycznych, ale także wspomoże admini- stracyjno-rozliczeniową pracę lekarzy oraz stanie na straży poprawności rozliczanych świadczeń z zapisami dokumen- tacji medycznej (co leży także w interesie płatnika publiczne- go) m.in . w zakresie wspomnianego RDTL. Wprowadzenie tego zawodu pozwoli także na pozyskanie do systemu ochrony zdrowia części osób posiadających wykształcenie kierunkowe, np. w zakresie zdrowia publicznego. Pozwoli to również na sprofesjonalizowanie procesu kontraktowania i rozliczania po stronie świadczeniodawców. Mając na uwadze powyższe należy przyjąć i wymagać od uczelni wyższych, kształcących na kierunku koder medyczny lub pokrewnych, opracowania programów kształcenia umożliwiających końcowe uzyskanie kompetencji kodera medycznego. Dlatego też deklarowaliśmy, co nadal podtrzymujemy, chęć ścisłej współpracy z Minister- stwem Zdrowia w zakresie opracowania tzw. „sylwetki absol- wenta”. Ciągle mamy nadzieję, że to się wkrótce stanie. Jest już pierwszy zwiastun – jesienią 2019 r. na wydziale Collegium Medicum Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, swoją naukę rozpoczął pierwszy rocznik studentów zdrowia publicznego z modułem statystyki i dokumentacji medycznej (kodera medycznego). W 2021 roku PTKM dzięki współpracy z uczelniami wyższymi rozpocznie także kształcenie koderów w formie studiów podyplomowych w Warszawie i Łodzi. Tak więc, aby sprofesjonalizować i uporządkować nasz system ochrony zdrowia, a co za tym idzie, podnieść ja- kość opieki koderzy medyczni są niezbędni, podobnie jak koordynatorzy pacjentów, asystenci lekarzy. Należy więc jak najszybciej rozwinąć system ich kształcenia i przyznać status zawodu medycznego, czego Panu jako prezesowi Polskiego Towarzystwa Koderów Medycznych życzymy i czemu będziemy sekundować. Rozmawiała Aleksandra Rudnicka