Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 1/2021

Temat numeru Projekt realizowany ze środków PFRON „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 1, luty 2021 8 Dostęp do opieki onkologicznej w czasie pandemii Pandemia trwa od ponad roku i niewąt- pliwie negatywnie wpłynęła na sytuację zarówno pacjentów onkologicznych, jak i personelu medycznego i centrów onkologii. W trakcie kolejnych fal zakażeń obserwowaliśmy ograniczony dostęp pacjentów do opieki onkolo- gicznej w szpitalach wielospecjali- stycznych i pulmonologicznych, które w znacznym stopniu skupiły się na po- mocy pacjentom z COVID-19. W efek- cie nastąpiło przesunięcie pacjentów z chorobami nowotworowymi do cen- trów onkologii, jednak nie wszyscy pacjenci do nas trafili lub trafili zbyt późno. Na Dolnym Śląsku w ramach pilo- tażu Krajowej Sieci Onkologicznej stale monitorujemy dostęp do opieki onkologicznej. W ubiegłym roku za- uważyliśmy spadek liczby pacjentów w trakcie diagnostyki i leczenia onko- logicznego – w pierwszej kolejności na oddziałach zabiegowych, ale obec- nie również w procesie napromieniania i leczenia systemowego. Pod koniec 2020 roku odnotowaliśmy również kilkuprocentowy wzrost odsetka pa- cjentów z wyższym stopniem zaawan- sowania w raku płuca. Takiego wzros- tu na razie nie obserwujemy, natomiast w raku piersi, prostaty, czy też jelita grubego, aczkolwiek należy podkreślić, że w tych nowotworach dynami- ka rozwoju choroby jest mniejsza niż w przypadku raka płuca. Obecnie zaczynamy powoli obserwować kumulację pacjentów, którzy w czasie pandemii nie otrzymali pomocy i należy się spodziewać, że będzie to powodowało powstawanie kolejek do diagnostyki i leczenia w centrach onkologii. Szpitale onkologiczne nadal pracują w zaostrzonym rygorze epidemicznym. Pacjenci przed zabiegami i hospitaliza- cją są m.in poddawani testom na obec- ność wirusa. W związku z całym pro- cesem zabezpieczeń i ochrony czas realizacji badań diagnostycznych oraz zabiegów się wydłużył. W Dolnośląskim Centrum Onkologii nigdy nie przer- waliśmy procesu leczenia, operujemy od rana do wieczora. Mimo to zaczyna- my obserwować kolejki do leczenia operacyjnego w niektórych nowotwo- rach (głównie urologia) – wynika to zarówno z następstw obostrzeń sani- tarnych (wydłużenie trwania procedur na każdego pacjenta), jak i przepływu pacjentów ze szpitali przekształconych w covidowe. Komunikacja i koordynacja pomaga rozpocząć leczenie onkologiczne W onkologii istotne jest, aby pacjent zdiagnozowany lub z podejrzeniem nowotworu uzyskał wsparcie systemo- we w dostępie do skoordynowanej ścież- ki leczenia onkologicznego. Im szyb- ciej pacjent otrzyma właściwe lecze- nie, tym efektywniejsze będą działania onkologów. Nasze doświadczenia poka- zują, że współpraca z lekarzami POZ i dostęp do informacji przy wykorzy- staniu rożnych kanałów komunikacji pomaga pacjentom szybciej wejść na ścieżkę onkologiczną. Uczulamy lekarzy rodzinnych na wszel- kie objawy, które mogą świadczyć o cho- robie nowotworowej. Im wcześniej pa- cjent trafi do onkologa, tym skuteczniej będziemy mogli mu pomóc. W ramach organizacji Krajowej Sieci Onkologicznej uruchomiliśmy bezpośrednią, dedykowaną linię kontaktu lekarzy rodzinnych z naszym centrum onkologii. Przeszkoliliśmy chętnych lekarzy rodzinnych, w jaki sposób szybko skontaktować pacjenta z onkologiem. Efektem tych działań jest wzrost liczby wystawionych kart DiLO. W sytuacji podejrzenia choroby przez lekarza rodzinnego: • powinna odbyć się wstępna diagnostyka, • gdy ta potwierdzi potrzebę dalszych konsultacji onkologicznych, pacjent powinien otrzymać kartę DiLO, • gdy bezpośrednia konsultacja nie jest możliwa, pacjent może Dr hab. n. med. Adam Maciejczyk, dyrektor Dolnośląskiego Centrum Onkologii, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologicznego przedstawia obserwacje i wnioski z analizy badań przeprowadzonych w czasie pandemii w ramach pilotażu Krajowej Sieci Onkologicznej. Pokazuje także nowe rozwiązania dotyczące komunikacji i koordynacji poprawiające dostęp pacjenta do leczenia dobrej jakości, jakie daje współpraca z lekarzami rodzinnymi, współpraca placówek, a przede wszystkim mierzenie wyników opieki onkologicznej i stała analiza jej stanu. ONKOLOGIA W CZASIE PANDEMII