Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 6/2018 (34)

3 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 6, grudzień 2018 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru i radioterapii stereotaktycznej (czy- li radioterapia o najwyższej precyzji, z zastosowaniem wyższych dawek) było wielkim przełomem. Pierwsze zabiegi radiochirurgiczne przeprowadzano na urządzeniach Gamma Knife, wy- korzystujących jako stałe źródło pro- mieniowania kobalt. Od tamtej pory postępował intensywny rozwój techno- logiczny, mający na celu przede wszyst- kim maksymalizację zarówno precyzji działania, jak i bezpieczeństwa pacjen- tów. Przejawiał się on zarówno poprzez rozwój „klasycznych” akceleratorów li- niowych, jak i konstruowanie urządzeń dedykowanych wyłącznie radiochirur- gii – np. urządzenia typu nóż cyberne- tyczny, czy też dalsze udoskonalanie noża gamma. Obecnie mamy więc do dyspozycji za- równo urządzenia do stosowania pew- nych wąskich wskazań terapeutycznych, jak i ultranowoczesne „klasyczne” akce- leratory liniowe. Wszystkie one oferują równorzędny, bardzo wysoki poziom skuteczności terapeutycznej. Dodatko- wą zaletą zaś akceleratorów „klasycz- nych” jest ich uniwersalność – można je stosować praktycznie u każdego pa- cjenta, kwalifikującego się do radio- terapii. Jest to istotne także dlatego, że nowoczesna radiochirurgia jest stoso- wana nie tylko w obszarze mózgu, lecz w obszarze całego ciała – w tym w płu- cach i różnych lokalizacjach w obrębie miednicy, np. prostaty. Bardzo istot- nym czynnikiem zarówno komfortu pacjenta, jak i jakości leczenia jest czas terapii – im krótszy, tym lepiej. Czas napromieniania na akceleratorach li- niowych może być nawet sześciokrotnie krótszy, niż na urządzeniach typu nóż cybernetyczny lub nóż gamma i to bez straty dla jakości leczenia. Aktualnie większość zbiegów radio- chirurgii jest realizowanych na świecie za pomocą nowoczesnych, klasycznych akceleratorów liniowych, które także w Polsce są powszechnie dostępne we wszystkich dużych ośrodkach onkolo- gicznych – w każdymwojewództwie jest co najmniej jedna taka placówka. Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że to nie urządzenia leczą pacjentów, lecz wysoko wykwalifikowany zespół do- świadczonych specjalistów, gwaran- tujących kompleksowość i szybkość terapii. Ważne jest również, aby nowe ośrodki powstawały w oparciu o obiek- tywne przesłanki – tam, gdzie występuje taka potrzeba zdrowotna (obszar o pod- wyższonej epidemiologii nowotworo- wej) oraz tam, gdzie pacjent będzie miał najlepszy dojazd. Na koniec pozwolę sobie zwrócić się z bezpośrednim apelem do pacjen- tów. Onkologia jest dzisiaj problemem społecznym, według prognoz epide- miologów zachorowalność na nowo- twory może wyprzedzić w kolejnych latach choroby kardiologiczne. Czeka nas onkologiczne tsunami, dlatego bardzo ważne jest wzajemne zaufa- nie – pacjentów do lekarzy i lekarzy do pacjentów. Zazwyczaj boimy się tego, czego nie znamy i nie rozumie- my, stąd w społeczeństwie powstało wiele stereotypów na temat leczenia radioterapią lub innych powszech- nie stosowanych metod leczenia przeciwnowotworowego. Doskonale wiem, że nowotwór jest dla chorego i jego rodziny trudnym doświadcze- niem, wpływa na życie osobiste i za- wodowe. W obliczu tego społecznego lęku jedyną drogą wydaje się oswoje- nie choroby nowotworowej, a to mo- żemy osiągnąć poprzez nieustającą wzajemną edukację. Po pierwsze, no- wotwór wcześnie wykryty znacznie zwiększa szansę na wyleczenie. Po drugie, podjęcie leczenia zgodnego z aktualną wiedzą medyczną, przy pomocy chirurgii, radioterapii czy chemioterapii, daje nam szansę na kolejne lata życia. A te, są bezcenne. Prof. dr hab. n. med. Mirosław Ząbek, specjalista z zakresu neurochirurgii i neurotraumatologii, kierownik Kliniki Neurochirurgii i Urazów Układu Nerwowego CentrumMedycznego Kształcenia Podyplomowego w Mazowieckim Szpitalu Bródnowskim. Przeprowadził wiele pionierskich w Polsce operacji m.in . wszczepienia stymulatora mózgu w leczeniu dystonii, wszczepienia elektrod do głębokich struktur mózgu w zespole Tourette’a. Leczy również pacjentów z guzami mózgu z wykorzystaniem Gamma Knife. Gamma Knife – przełom w leczeniu guzów mózgu Gamma Knife potocznie zwany „no- żem gamma” jest najnowocześniej- szym urządzeniem stosowanym we współczesnej radiochirurgii stereo- taktycznej. Koncepcja takiej terapii została zaproponowana w 1968 roku przez profesora Larsa Leksella ze Sztokholmu i do dziś jest nieustan- nie udoskonalana i unowocześniana. Rezultatem ponad 40-letniego roz- woju tej technologii jest opracowanie najnowszego modelu Gamma Knife Perfexion, który rewolucjonizuje współczesną radiochirurgię . Gamma Knife Perfexion Idea leczenia polega na wykorzy- staniu promieniowania gamma jako źródła energii terapeutycznej, którą kieruje się z różnych źródeł i za po- mocą odpowiednich kolimatorów ogniskuje w obszarze zmienionego chorobowo mózgu. Pojedyncze wiąz- ki promieni gamma niosą niewielką energię oraz nie powodują uszkodze- nia tkanki przez którą przechodzą, zaś skupiając się w jednym, centralnym