Głos Pacjenta Onkologicznego Nr 3/2019 (36)

3 „Głos Pacjenta Onkologicznego” nr 3, czerwiec 2019 Projekt realizowany ze środków PFRON Temat numeru wadzenia referencyjności ośrodków hematologicznych i ich wzajemnej współpracy w ramach województw, tak aby pacjenci wymagający zasto- sowania bardziej zaawansowanych procedur medycznych byli kierowani do ośrodka/ośrodków o najwyższym poziomie referencyjnym, a chorzy nie wymagający intensywnej chemiote- rapii mogli być leczeni w ośrodku/ ośrodkach o niższym poziomie refe- rencyjnym, jak najbliżej miejsca za- mieszkania. W tym roku w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Ta- ryfikacji (AOTMiT) rozpoczęły się prace nad zdefiniowaniem referencyj- ności ośrodków hematologicznych. Projekt zakłada wprowadzenie trzech poziomów referencyjnych, tj. podsta- wowego, specjalistycznego i wysoko- specjalistycznego. Kolejnym ważnym zadaniem jest opracowanie mode- lu kompleksowej i koordynowanej opieki specjalistycznej (KOS-HEM) w oparciu o tzw. ścieżki pacjentów. Kluczowym elementem KOS-HEM ma być koordynacja całościowej opieki nad pacjentem hematoonkologicznym, począwszy od diagnostyki, indywidual- nego planu leczenia i jego realizacji po- przez świadczenia wspomagające, takie jak lekarskie konsultacje specjalistycz- ne, konsultacje psychoonkologiczne, porady dietetyczne, rehabilitację i le- czenie bólu. Konieczne jest również wprowadzenie zmian w obowiązują- cym pakiecie onkologicznym , tak aby go bardziej przystosować do realiów diagnostyki hematoonkologicznej, oraz koordynacja świadczeń w ramach obowiązujących programów lekowych i odpowiednia wycena tzw. ryczałtów diagnostycznych, w celu zapewnienia właściwego monitorowania efektów le- czenia. Ważnym wyzwaniem organizacyj- nym jest zwiększenie liczby ośrodków hematologicznych w Polsce , gdyż jak pokazują „Mapy potrzeb zdrowotnych” obłożenie łóżek hematologicznych przekracza 100%! Nie można również zapomnieć o konieczności d oposaże- nia istniejących klinik i oddziałów hematologicznych w sprzęt do dia- gnostyki i leczenia nowotworów, tak aby utrzymywać wysoki poziom świad- czeń zdrowotnych. Oczywiście nie bę- dzie możliwe zwiększenie dostępności do diagnostyki i leczenia hematoon- kologicznego bez zwiększenia liczby hematologów. Obecnie wskaźnik dla Polski wynosi 1,2 hematologa na 100 tys. mieszkańców i jest on dużo niż- szy niż w innych krajach europejskich. Rekomendowany wskaźnik powinien przekraczać 2 hematologów/100 tys. mieszkańców. Przedstawione powyżej zagadnienia z obszaru refundacyjnego i organiza- cyjno-systemowego stanowią zapew- ne niemałe wyzwania, a ich realizacja, w mojej opinii, jest kluczowa dla po- prawy diagnostyki i leczenia pacjentów hematoonkologicznych oraz dla dal- szego rozwoju hematologii w Polsce. Prof. dr hab. n. med. WiesławW. Jędrzejczak, hematolog. Jako pierwszy w Polsce wraz z zespołem wykonał przeszczep szpiku od osoby spokrewnionej (1984) i pierwszy przeszczep z komórek własnych chorego (1985), zapisując się tymi dokonaniami w historii polskiej hematologii. Jest laureatemNagrody Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych „Jaskółki Nadziei” przyznanej za wsparcie organizacji pacjentów. Profesor Wiesław Jędrzejczak przypomina najważniejsze odkrycia światowej hemtaoonkologii, które były także podwalinami rozwoju onkologii klinicznej. Kamienie milowe w hematoonkologii Iperyt – pierwszy cytostatyk Rozwój hematoonkologii nabrał roz- pędu po II wojnie światowej, częścio- wo również na skutek zdarzeń pod jej koniec, czyli wybuchów jądrowych w Hiroshimie i Nagasaki. Zaczęło się jednak od związku chemicznego, który przy okazji poprzedniej wojny został wytworzony jako gaz bojowy (chociaż nigdy nie został tak wykorzystany). Był to iperyt azotowy (gaz musztardowy). Został uwolniony ze zbombardowa- nego zbiornika w Bari we Włoszech i zatruł kilkaset osób, u których stwier- dzono limfopenię. W tym samym cza- sie był poddawany próbom klinicznym w chłoniakach na Uniwersytecie Yale w USA. Został pierwszym lekiem cytostatycznym i zapoczątkował erę chemioterapii. Wprawdzie obecnie jest prawie niestosowany, ale był in- spiracją do powstania wielu leków z tej grupy tak zwanych leków alkilu- jących (i w ten sposób uszkadzających DNA komórek nowotworowych), w tym cyklofosfamidu, melfalanu, bu- sulfanu, chlorambucylu, które nadal odgrywają zasadniczą rolę w leczeniu nowotworów. Fałszywe cegiełki DNA Niemal w tym samym czasie pojawi- ła się inna koncepcja chemioterapeu-