Chemioterapia. Poradnik dla pacjenta i jego rodziny
2019-10-08
Większość pacjentów onkologicznych za najtrudniejszy etap leczenia uważa chemioterapię. Są chorzy, którzy rezygnują z kolejnego cyklu tzw. chemii, przerywają leczenie, bo nie są w stanie fizycznie i psychicznie wytrzymać dalej tej terapii. Dlatego „Chemioterapia. Poradnik dla pacjenta i jego rodziny” napisany przez amerykańskie pielęgniarki Judith McKay i Tamerę Schacher to lektura niezwykle pożyteczna, z którą warto się zapoznać, aby lepiej zrozumieć proces leczenia i związane z chemią problemy.
Niedawno, na jednej z konferencji poznałam miłą osobę – pielęgniarkę z wieloletnim doświadczeniem, a jednocześnie pacjentkę onkologiczną.
Wie Pani – zwierzyła mi się – dopiero, kiedy człowiek zachoruje przekonuje się, jak trudno dotrzeć do wiedzy na temat swojej choroby. Jestem teraz w trakcie chemioterapii, na oddziale wszyscy są bardzo mili, ale nikt nie jest mi w stanie powiedzieć, co mam zrobić, żeby uniknąć nudności, wymiotów, co jeść, a czego nie jeść w przypadku mojej konkretnej terapii.
Wie Pani – zwierzyła mi się – dopiero, kiedy człowiek zachoruje przekonuje się, jak trudno dotrzeć do wiedzy na temat swojej choroby. Jestem teraz w trakcie chemioterapii, na oddziale wszyscy są bardzo mili, ale nikt nie jest mi w stanie powiedzieć, co mam zrobić, żeby uniknąć nudności, wymiotów, co jeść, a czego nie jeść w przypadku mojej konkretnej terapii.
Wielu pacjentów onkologicznych spotyka się z podobnymi problemami z powodu chemioterapii czy innego leczenia onkologicznego, ponieważ nikt ich wcześniej nie edukuje. Lekarze i pielęgniarki są tak zajęci procesem leczenia, że często nie mają czasu na omówienie możliwych skutków ubocznych terapii, tego co robić, aby ich uniknąć i jak postępować, kiedy się już pojawią. Poza tym często mylnie uważają, że chory czy jego bliscy mają taką wiedzę. Mąż znanej piosenkarki Kory, Kamil Sipowicz opowiedział o sytuacji zupełnej bezradności pacjenta i jego rodziny, której doświadczył z powodu choroby żony. Artystka w czasie chemioterapii miała tak silne, wyczerpujące organizm wymioty, że z obawy o jej życie wezwano pogotowie. Okazało się, że u chorej została zachwiana równowaga elektrolitów, co było wcześniej do przewidzenia, ale nie wykonano badania kontrolnego w tym kierunku. Nie wspomniano o odpowiednim nawadnianiu organizmu. Nikt nam o tym nie powiedział, nie uprzedził nas, że może zdarzyć się coś takiego, przecież żona zrobiłaby takie badanie – mówił rozgoryczony Pan Kamil Sipowicz. Znowu coś zawiodło. System? Organizacja szpitala? Personel medyczny? Znaków zapytania jest wiele. A pacjent i jego bliscy muszą sobie radzić sami.
Coraz częściej mówi się o tym, że zbyt mało uwagi poświęca się tzw. medycynie wspomagającej – psychoonkologi, leczeniu paliatywnemu, fizjoterapii, dietetyce chorych na nowotwory – pozwalającej pacjentowi zachować jakość życia w czasie leczenia. Jest ona w przypadku nowotworów, które są w dzisiejszych czasach chorobami przewlekłymi, tak samo ważna jak podstawowa terapia.
Chemioterapia jest najbardziej wyniszczającą organizm pacjenta metodą leczenia, ale czasami jedyną dostępną. Żeby ją przetrwać trzeba często nie tylko sił fizycznych, ale i psychicznych, konkretnej pomocy oraz duchowego wsparcia innych. W sytuacji, gdy nie można w pełni liczyć na system opieki zdrowotnej, warto sięgnąć po lektury.
Niedawno pojawił się w księgarniach wydany przez Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Poradnik dla pacjenta i jego rodziny „Chemioterapia” napisany przez amerykańskie pielęgniarki – Judith McKay i Tamerę Schacher. Autorki w oparciu o profesjonalną wiedzę i wieloletnie doświadczenie, przekazują nie tylko podstawowe informacje na temat tego, czym jest chemioterapia, jaka jest jej rola i skuteczność w leczeniu onkologicznym, ale dają wiele praktycznych rad, jak przygotować się do chemioterapii i przetrwać ten trudny czas. Poruszają zarówno problemy skutków ubocznych leczenia, jak i życia codziennego i pracy. Radzą, jak się odpowiednio odżywiać, relaksować, redukować stres, jak zadbać o umysł i ciało. Dotykają także sfer życia intymnego, dotyczących seksualności czy tak istotnych zwłaszcza dla osób młodych zagadnień, jak zachowanie płodności. Co bardzo ważne – poradnik jest napisany w sposób prosty, zrozumiały nawet dla niewprowadzonej w temat osoby.
Czytając takie podręczniki „zza oceanu” zawsze zastanawiam się, jak daleko nam do tej przysłowiowej i rzeczywistej Ameryki. Jaki jest nasz – pacjentów – poziom wiedzy, w porównaniu z resztą świata, na temat chorób onkologicznych. Wyedukowani pacjenci zrzeszeni w stowarzyszeniach takich jak np.: Amazonki, Pol-ilko czy GIST, posiadają aktualną i szeroką wiedzę na temat swojego nowotworu i codziennego życia z nim, tym bardziej, że współpracują z organizacjami na całym świecie. Polskie organizacje pacjenckie dążą od lat do tego, by chorzy w kraju byli objęci opieką onkologiczną na takim samym poziomie, jak w krajach, gdzie jest ona najlepsza. Pacjenci ci, z racji swojej wiedzy i doświadczenia, są w sposób naturalny predysponowani do tego, aby wspierać nowych chorych. Robią to z pasją i zaangażowaniem w ramach swojej działalności wolontaryjnej. Są takim „żywymi poradnikami”, bo jak mówią: Nikt tak nie pomoże pacjentowi, jak drugi pacjent.
Wśród polskich chorych na raka i ich bliskich zapotrzebowanie na wiedzę, jak pokonać chorobę jest coraz większe. Wiem to choćby odnotowując rosnące zainteresowanie „Głosem Pacjenta Onkologicznego”, którego wydawca – Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych – robi co może, żeby choć w części zaspokoić tę rosnącą potrzebę samoedukacji polskich pacjentów onkologicznych. Dlatego każda fachowa pozycja na temat raka, taka jak poradnik „Chemioterapia” jest bardzo potrzebna.
GPO 1/2016
Autor tekstu:
