Tomoterapia. Unikalne możliwości nowoczesnego systemu napromieniania
2019-11-08
O tomoterapii – nowym systemie napromienia umożliwiającym wykonywanie precyzyjnych i bezpiecznych zabiegów radioterapii m.in. u pacjentów z mięsakami, pisze mgr Jakub Reguła, specjalista fizyki medycznej, entuzjasta nowoczesnych technologii i rozwiązań w onkologii.
Minęło osiemnaście lat od czasu, gdy w 2000 roku Rock Mackie zbudował pierwszy prototyp urządzenia umożliwiającego spiralne napromienianie. Przez wiele lat rozwój konstrukcji tomoterapii wytyczał ścieżkę postępu nowoczesnej radioterapii. W niniejszym artykule chcielibyśmy Państwu przybliżyć unikalne cechy i możliwości systemu Tomotherapy RadixactTM, które decydują o jego niezrównanych możliwościach klinicznych i czynią z niego jeden z najbardziej zaawansowanych systemów napromieniania.
Tomoterapia została zaprojektowana z myślą o wysoce zaawansowanej radioterapii dostępnej dla wszystkich pacjentów, w szczególności tych, których leczenie przy użyciu standardowych akceleratorów jest uciążliwe i skomplikowane.
System umożliwia obrazowanie tomograficzne przed każdą sesją radioterapii, dzięki czemu leczenie prowadzone jest z najwyższą dokładnością. Dodatkowo dzięki unikalnej konstrukcji i zaawansowanemu oprogramowaniu poprawność leczenia może być śledzona na bieżąco, dzień po dniu i w razie konieczności, plan leczenia może zostać zaadaptowany lub zmieniony.
Dzięki konstrukcji podobnej do tomografu komputerowego system może w sposób ciągły napromieniać i przesuwać pacjenta, tak aby warstwa po warstwie uzyskiwać odpowiednio wymodulowany rozkład dawki. Pozwala to na napromienianie bardzo długich obszarów, takich jak mięsaki, szpik kostny czy oś mózgowo-rdzeniowa. W urządzeniu zastosowano ultra szybki kolimator wielolistkowy, który moduluje dawkę napromieniania. Kolimator binarny napędzany sprężonym powietrzem porusza listkami kolimatora z prędkością 250 cm/s z średnim czasem otwarcia/zamknięcia 20 ms. Podzielenie wiązki terapeutycznej na 64 wiązki elementarne pozwala równoczasowo napromieniać wybrany cel terapeutyczny, np. guz i bardzo dobrze ochraniać narządy krytyczne znajdujące się w jego sąsiedztwie.
Uzyskiwanie bardzo skomplikowanych rozkładów dawki wraz z bardzo dobrą ochroną tkanek zdrowych powodują, że system tomoterapii zyskał uznanie i zaufanie lekarzy i fizyków na całym świecie.
Szerokie okno urządzenia pozwala zminimalizować uczucie klaustrofobii u pacjentów, którzy odczuwają niepokój w zamkniętych i ciasnych pomieszczeniach.
Połączenie możliwości wysokiej modulacji rozkładu dawki kolimatorem binarnym i codziennego obrazowania wiązką MVCT sprawia, że leczenie tomoterapią jest najwygodniejszym i najdokładniejszym sposobem realizacji terapii IG-IMRT, czyli radioterapii intensywnej modulacji dawki sterowanej obrazem pacjenta.
Nowoczesna radioterapia to nie tylko potrzeba uzyskiwania skomplikowanych rozkładów dawki czy dokładności prowadzonej terapii. To przede wszystkim potrzeba adaptacji planu w całym procesie leczenia u wielu spośród napromienianych pacjentów.
Dziesięć lat doświadczeń w terapii adaptacyjnej oraz ciągłe usprawnianie oprogramowania doprowadziły do powstania w pełni zautomatyzowanego modułu PreciseARTTM. Obraz tomograficzny zebrany w trakcie weryfikacji ułożenia jest automatycznie przesyłany do serwera obliczeniowego, który weryfikuje, czy napromienianie jest zgodne z założeniem planu leczenia. System ostrzega również, jeżeli ciało pacjenta zmieniło się od momentu rozpoczęcia leczenia (np. pacjent schudł wskutek zaburzenia przyjmowania pokarmów lub zastosowanej chemioterapii). Lekarz może w każdej chwili zadecydować o potrzebie zaadaptowania planu do aktualnych warunków pacjenta, co czyni terapię najdokładniejszą i najbliższą tej, jaka została zaplanowana.
RadixactTM – nowy, lepszy, przyjazny
Najmłodszym i zarazem najbardziej zaawansowanym technologicznie urządzeniem rodziny tomoterapii jest RadixactTM. System łączy w sobie unikalną funkcjonalność serii tomoterapii, korzystając z rozwiązania kolimatora wielolistkowego, szczęk dynamicznych oraz zintegrowanego obrazowania wiązką wachlarzykową. RadixactTM został przeprojektowany tak, aby zminimalizować awaryjność i zwiększyć wydajność leczenia. Zachęcamy do zapoznania się z prezentacją video systemu RadixactTM.
Unikalne możliwości leczenia dla każdego pacjenta
„Jeżeli tylko możesz coś wymyśleć – tomoterapia potrafi to napromienić”. To przysłowie, którego autorem jest dr Lane Rosen z Willis Knighton Cancer Center doskonale oddaje unikalne możliwości systemu tomoterapii.
Od czasu pojawienia się urządzenia, wiele ze wskazań, narządów i tkanek, których napromienianie praktycznie nie było możliwe ze względu na zbyt dużą toksyczność. Obecnie z powodzeniem można leczyć przy użyciu tomoterapii m.in:
• bardzo długie obszary, takie jak mięsaki,
• sam szpik kostny przed przeszczepem zamiast napromieniania całego ciała,
• bardzo skomplikowane lokalizacyjnie i geometrycznie przypadki, takie jak nowotwory głowy i szyi,
• międzybłoniaki opłucnej,
• podkowiaste kształty klatki piersiowej, ze szczególnym uwzględnieniem raków piersi,
• oś mózgowo-rdzeniową,
• mózgowie z równoczesną ochroną hipokampa.
Dodatkowo, urządzenie pozwala bardzo dobrze chronić narządy zdrowe, co ma bardzo duży wpływ na jakość życia po przeprowadzonym leczeniu, niski odsetek powikłań i ogólną dłuższą przeżywalność pacjentów. Dotychczas urządzenia tomoterapii zostały w Polsce zainstalowane w Centrum Onkologii w Gliwicach oraz w Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu.
GPO 4/2018
Autor tekstu:
