Telekonsultacje – dobre rozwiązanie dla systemu opieki zdrowotnej
2020-06-12
Telekonsultacja to wizyta kontrolna w formie czatu, połączenia głosowego lub wideo online z lekarzem. Jak zauważa Marzanna Bieńkowska – zastępca dyrektora Departamentu Dialogu Społecznego i Komunikacji Biura Rzecznika Praw Pacjenta oraz opiekun Rady Organizacji Pacjentów przy RPP – ta forma kontaktu z lekarzem stała się bardzo powszechna i zyskała większą akceptację pacjentów. Wiele wskazuje na to, że jej rola wzrośnie – także w systemie opieki onkologicznej – po zakończeniu kryzysowej sytuacji pandemii COVID-19.
e-zdrowie
Jeszcze niedawno wydawało nam się, że wprowadzenie narzędzia e-zdrowie, czyli e-skierowania, e-recepty, e-zwolnienia czy korzystanie z teleporady potrwa jeszcze kilka lat.
Teleporada funkcjonowała już od dawna. Obecna sytuacja epidemii COVID-19 spowodowała, że telemedycyna nabrała nowego znaczenia. Zmieniła ona sposób realizowania świadczeń zdrowotnych przez lekarzy i pielęgniarki. To efekt nie tylko możliwości technicznych, ale również zmian w obowiązujących przepisach prawa. Z dnia na dzień po wprowadzeniu tego świadczenia można było zauważyć, jak odwracała się relacja liczby osób przyjmowanych w gabinecie lekarskim do liczby osób obsłużonych w trybie teleporady.
Teleporada w czasie koronawirusa
W ostatnim czasie ze względu na zagrożenie epidemiczne, przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej i poradnie specjalistyczne umożliwiają uzyskania teleporady. Z wizyt na odległość mogą korzystać m.in. pacjenci poradni onkologicznej, kardiologicznej czy neurologicznej, już pozostający pod stałą opieką specjalistów i wymagający okresowej kontroli. Teleporady są możliwe także w opiece psychiatrycznej, leczeniu uzależnień i programie pilotażowym w Centrach Zdrowia Psychicznego. Poprzez skorzystanie z tego rodzaju świadczenia zdrowotnego ograniczamy ryzyko rozprzestrzeniania się koronawirusa, zapewniając większe bezpieczeństwo pacjentom i personelowi medycznemu. Telemedycyna podczas pandemii niebywale ułatwia dostęp do lekarza, zwłaszcza gdy kończą się leki, kiedy ktoś z domowników źle się czuje, a także podczas kwarantanny lub w razie zaobserwowania niepokojących objawów. Należy tu zaznaczyć, że według zasad postępowania w podstawowej opiece zdrowotnej w czasie epidemii, opracowanych przez ministra zdrowia, Głównego Inspektora Sanitarnego z udziałem konsultanta krajowego w dziedzinie medycyny rodzinnej, a także ekspertów lekarz zbiera bardzo dokładny wywiad przez telefon. Na jego podstawie ocenia prawdopodobieństwo, czy problem, z jakim zgłasza się pacjent, wymaga szybkiej interwencji, czy wystarczy teleporada, a może potrzebny jest osobisty kontakt z lekarzem. Jeśli jest potrzebna wizyta osobista, pacjent jest umawiany na wizytę do przychodni. Przychodzi na konkretną godzinę, nie ma kontaktu z innymi osobami, stanowiącymi potencjalne zagrożenie, jest więc znacznie bardziej bezpieczny niż w sytuacji, gdyby przychodnia działała normalnie.
Należy jednak pamiętać, że w przypadku chorób przewlekłych nie powinniśmy rezygnować z tradycyjnej formy wizyty lekarskiej. Wszystko jest kwestią odpowiednich zaleceń i decyzji lekarza w zakresie naszego leczenia.
Oczywistym jest bowiem, że w przypadku części badań to właśnie ich fizykalny aspekt warunkować będzie skuteczność leczenia, w tym wykonanie określonych badań diagnostycznych potwierdzających lub wykluczających postawioną diagnozę.
Wady i zalety teleporady
Czy teleporada zostanie z nami również po epidemii COVID-19 i czy będziemy z niej korzystać. Jakie są zalety takich wizyt? Czy mają też wady? Takie pytania należy sobie dziś postawić.
Za zaletę porady telemedycznej można uznać jej bezpieczeństwo wynikające bezpośrednio z uniknięcia kolejek w przychodni oraz kontaktu z innymi pacjentami, co jest bardzo ważne w przypadku wielochorobowości oraz np. obniżonej odporności lub fizycznym wyczerpaniu podczas choroby onkologicznej.
Wizytę można umówić w dowolnym terminie dogodnym dla pacjenta bez wychodzenia z domu. Na telemedycynie korzystają również osoby czynne zawodowo, nie powoduje to absencji w pracy i nie trzeba wykorzystywać dnia urlopu, który można przeznaczyć na zasłużony wypoczynek. Jeśli podmiot prowadzi dokumentację medyczną w formie elektronicznej, co dziś jest już w wielu placówkach leczniczych standardem, lekarz ma do niej dostęp.
Zatem może uzyskać informację, jakie leczenie było stosowane, jakie leki zażywamy oraz sprawdzić wyniki przeprowadzonych w ostatnim czasie badań diagnostycznych. Poprzez teleporady możliwe jest długotrwałe leczenie pacjentów przebywających w domu po zabiegach szpitalnych, co pozwala monitorować ich stan zdrowia. Jest to ważne w przypadku osób o ograniczonej samodzielności ze względu na wiek lub problemy w poruszaniu się. Kwestia ta wydaje się być istotna również dla opiekunów tych pacjentów. Telekonsultacja pozwala na monitorowanie stanu zdrowia pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi, takimi jak astma, choroby układu krążenia, cukrzyca, choroby psychiczne, a także osób po udarze. Ogólnie rzecz biorąc telewizyta jest przeznaczona głównie dla pacjentów, którzy nie są mobilni, nie mogą przybyć na wizytę i badanie do lekarza w placówce medycznej, np. tych, którzy mieszkają poza granicami dużych miast, czyli tam, gdzie dostęp do opieki zdrowotnej jest utrudniony. To również oszczędność wydatków związanych z leczeniem nie tylko dla płatnika publicznego, ale też samego pacjenta. Koszty leczenia i opieki zdrowotnej pacjentów ulegają obniżeniu, oszczędności wynikają także z usprawnień administracyjnych.
Pomimo wielu zalet teleporady należy wskazać, że wciąż najbardziej optymalnym rozwiązaniem dla pacjenta z chorobą przewlekłą, w tym onkologiczną, wydaje się bezpośredni kontakt z lekarzem.
Należy pamiętać, aby przed odbyciem takiej wizyty przygotować sobie potrzebne informacje oraz zastanowić się, jakie pytania podczas teleporady chcielibyśmy zadać lekarzowi w związku ze swoim leczeniem, aby po jej zakończeniu uzyskać odpowiedź na wszystkie trudne pytania
Aby prawidłowo skorzystać z teleporady należy pamiętać, aby w przystępny i zrozumiały sposób przekazywać lekarzowi informacje o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, zastosowanych metodach diagnostycznych i leczniczych – jeśli takie były zalecone i wykonane. Przekazywana informacja powinna być zwięzła, zawierająca najbardziej istotne dane. Podczas telewizyty należy wsłuchiwać się w pytania postawione przez lekarza i zwięźle oraz zgodnie z prawdą na nie odpowiadać.
Jeśli jednak mamy wątpliwości, że wizyta ta nie spełniła naszych oczekiwań powinniśmy zasugerować lekarzowi potrzebę wizyty w poradni. W teleporadzie bardzo ważne jest, aby mieć dostęp do niezbędnego i sprawnego sprzętu, np. telefonu lub komputera i łącza internetowego (rozmowa telefoniczna, wideokonferencja lub przez e-mail). Wymagajmy również punktualności w kontakcie, aby nie oczekiwać przy telefonie czy komputerze.
Jednocześnie apelujemy do wszystkich pacjentów, którzy podejrzewają u siebie chorobę, żeby zgłaszali się do swojego lekarza prowadzącego i postępowali zgodnie z jego zaleceniami. Obawa przed zakażeniem koronawirusem nie może powstrzymywać przed rozpoczęciem leczenia ani jego kontynuacją. Świadczenia zdrowotne realizowane za pośrednictwem teleporady powinny być udzielane na takich samych zasadach, jak tradycyjna porada w gabinecie lekarza. Zachęcamy do tej formy konsultacji.
Autor tekstu:
