Leczenie chorych na zaawansowanego, hormonoopornego raka prostaty z przerzutami do kości – nowe możliwości
2019-08-27
Wywiad z dr Dariuszem Kucharczykiem lekarzem onkologiem, chemioterapeutą, Świętokrzyskie Centrum Onkologii
Jak zdiagnozować przerzuty do kości?
Przerzuty do kości występują u 75% chorych na zaawansowanego raka prostaty. Najczęstszym objawem jest ból kostny. Do innych objawów należą złamania patologiczne, podwyższony poziom wapnia (hiperkalcemia), zaburzenia neurologiczne w następstwie ucisku rdzenia kręgowego oraz niedokrwistość w wyniku zaburzenia funkcji szpiku kostnego. Do najprostszych metod diagnostycznych służy rentgenogram, scyntygrafia kości.
Jaka terapia jest zalecana u chorych na raka prostaty, u których wystąpiły przerzuty do kości?
Uznanym na całym świecie standardem leczenia u tych chorych jest kwas zoledronowy.
Bardzo ważnym jest to, że dotychczas w Polsce nie było możliwości szerokiego zastosowania kwasu zoledronowego u chorych na hormonoopornego raka prostaty z przerzutami do kości. Terapia kwasem zoledronowym była droga i w większości przypadków nieosiągalna. Od 1 września tego roku, kwas zoledronowy (Zomikos) jest refundowany dla chorych na hormonoopornego raka prostaty również w Polsce, co oznacza, że można go zastosować u pacjentów dotychczas pozostających bez leczenia lub będących w trakcie radioterapii czy chemioterapii. Istotną zaletą kwasu zoledronowego jest efekt przeciwbólowy. Przerzuty do kości są jedną z najczęstszych przyczyn bólu u chorych w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej. Zasadniczym celem leczenia kwasu zoledronowego jest zmniejszenie ryzyka powikłań kostnych, które zagrażają chorym z przerzutami nowotworowymi do kości. W przypadku raka prostaty – przerzuty mają specyficzny charakter – nadbudowują kość. Działanie kwasu zoledronowego jest skoncentrowane właśnie na tym typie przerzutu i dlatego lek ten jest szczególnie polecany pacjentom w przebiegu raka prostaty.
Jak podaje się kwas zoledronowy?
Kwas zoledronowy dostępny jest w aptekach otwartych. Samo podanie leku następuje w asyście pielęgniarki, która zakłada wenflon, przygotowuje roztwór i towarzyszy pacjentowi w trakcie kilkunastominutwej kroplówki tego leku. Pacjenci powinni pamiętać o uzupełnieniu witaminy D oraz wapnia – najlepiej przyjmować je codziennie zgodnie z zaleconymi przez lekarza dawkami. Lek można podawać nie tylko w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych, ale również w domu chorego. Czas leczenia zależy od uzyskanego efektu terapeutycznego. Na podstawie wyników badań i doświadczeń ogólnoświatowych można przyjąć, że długotrwałe, wielomiesięczne, a nawet kilkuletnie leczenie kwasem zoledronowym jest bezpieczne.
Czy można podawać kwas zoledronowy w tym samym dniu, co radioterapię?
Nie ma przeciwwskazań do łączenia radioterapii z leczeniem kwasem zoledronowym. Jednoczesne leczenie zwiększa skuteczność leczenia przerzutów do kości, ponieważ oddziałuje nie tylko na poddawane napromienianiu ognisko, ale również wpływa na inne przerzuty.
Podanie kwasu zoledronowego oraz radioterapia będą wykazywać addycyjny efekt przeciwbólowy – oznacza to, że metody te wzajemnie zwiększają swoje działanie i dają zwiększony efekt przeciwbólowy. Zmniejszenie nasilenia bólu kostnego w trakcie takiej terapii widoczne jest przede wszystkim w zmniejszeniu ilości przyjmowanych leków przeciwbólowych.
Czy w trakcie chemioterapii można zastosować leczenie kwasem zoledronowym?
Oczywiście, że tak. Zgodnie z zaleceniami i standardami pacjenci z przerzutami do kości powinni mieć wdrożone ich leczenie natychmiast po rozpoznaniu ognisk przerzutu w kościach. W szpitalu, w trakcie chemioterapii istnieje możliwość podania kwasu zoledronowego (Zomikos) ponieważ przewidują jego zastosowanie procedury szpitalne. Co więcej, lek ten podawany jest w osobnym wlewie i jak pokazały badania kliniczne nie wchodzi w interakcje – to znaczy nie dochodzi do kolizji z innymi stosowanymi w tym samym czasie lekami onkologicznymi. Po zakończeniu chemioterapii leczenie kwasem zoledronowym można kontynuować dalej u lekarza w poradni.
WAŻNE INFORMACJE
NOWE MOŻLIWOŚCI LECZENIA PRZERZUTÓW NOWOTWOROWYCH DO KOŚCI U CHORYCH NA HORMONOOPORNEGO RAKA PROSTATY
1 września 2013 pojawiła się nowa szansa dla chorych na raka gruczołu krokowego z przerzutami do kości – Minister Zdrowia podjął decyzję o refundacji kosztów leczenia kwasem zoledronowym pod nazwą Zomikos®.
Przerzuty do kości są częstym problemem u chorych na raka gruczołu krokowego i jedną z najczęstszych przyczyn bólu, złamań patologicznych czy niedokrwistości w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej.
Od wielu lat kwas zoledronowy jest uznanym na całym świecie standardem w leczeniu przerzutów nowotworowych do kości. Zasadniczym celem leczenia kwasem zoledronowym jest zmniejszenie ryzyka powikłań kostnych, które zagrażają chorym z przerzutami do kości. Ma on również znaczący efekt przeciwbólowy. Zgodnie z zaleceniami wielu towarzystw onkologicznych i urologicznych kwas zoledronowy jest polecany u pacjentów z hormonoopornym rakiem prostaty z przerzutami do kości.
Niestety, dotychczas terapia kwasem zoledronowym nie była refundowana, a przez to bardzo droga i nieosiągalna pod względem finansowym dla większości pacjentów. Od 1 września 2013 roku pojawiła się nowa szansa dla chorych na raka gruczołu krokowego. Zgodnie z aktualnym Obwieszczeniem Ministra Zdrowia kwas zoledronowy pod nazwą ZOMIKOS® jest dostępny na receptę dla chorych na hormonoopornego raka prostaty z przerzutami do kości za 3,20 zł za jedno opakowanie, wystarczające na miesięczną kurację.
Kwas zoledronowy w znaczący sposób zmniejsza częstość powikłań kostnych – złamań patologicznych kości (np. kręgów), hiperkalcemii, a także redukuje konieczność leczenia operacyjnego złamań lub zastosowania radioterapii. Zomikos® podaje się raz w miesiącu w kilkunastominutowej kroplówce. Efekt terapeutyczny w postaci zmniejszenia bólu obserwuje się po 2 – 3 dniach od podania leku. Leczenie może być prowadzone w warunkach ambulatoryjnych np. w poradni onkologicznej, urologicznej, paliatywnej lub poradni leczenia bólu albo przez lekarza rodzinnego.
GPO Wydanie specjalne nr 1/2013
Autor tekstu:
