O prostacie bez skrępowania – akcje edukacyjne
2019-08-27
Istnieją nowotwory specyficzne dla obu płci. Kobiety zmagają się z rakiem piersi, a mężczyźni z rakiem prostaty. Oba nowotwory są hormonozależne i atakują narządy, które są atrybutami płci, kobiecości i męskości. Panie szybko zorganizowały się w walce przeciwko rakowi piersi, tworząc silny, będący wzorem dla innych organizacji pacjenckich, Ruch Amazonek skupiony w Federacji. Panowie działają w Stowarzyszeniu Mężczyzn z Chorobami Prostaty „Gladiator”. Ważną rolę w informowaniu społeczeństwa o raku gruczołu krokowego odgrywa Fundacja „Wygrajmy Zdrowie” im. prof. Grzegorza Madeja, która prowadzi akcje edukacyjne, propagując wczesną diagnostykę oraz podejmuje wiele działań na rzecz pacjentów z nowotworami układu moczowo-płciowego.
Polskie organizacje pacjenckie przez wiele lat ciężko pracowały na to, aby o raku prostaty mówiło się wiele i bez zbędnego skrępowania. Jeszcze kilka lat temu problem ten był społecznie mało dostrzegany. Media niechętnie pokazywały programy, w których mówiono o profilaktyce, bądź leczeniu nowotworu gruczołu krokowego. Osoby znane publicznie ukrywały fakt swojej choroby, nie dzieliły się swoimi przeżyciami. O to, aby rak prostaty przestał być tabu i zaczął być tematem podejmowanym na szerszym forum walczyły m.in. pierwsza w Polsce fundacja urologiczno-onkologiczna – Fundacja „Wygrajmy Zdrowie” oraz Stowarzyszenie Mężczyzn z Chorobami Prostaty „Gladiator”. Powoli, dzięki takim działaniom jak dystrybucja materiałów edukacyjnych, spotkania edukacyjne dla pacjentów i ich rodzin, pikniki zdrowotne, grupy wsparcia oraz porady i konsultacje, udało się zwiększyć wiedzę i świadomość społeczną o tym nowotworze. Największy przełom nastąpił jednak ok. 2 lat temu, kiedy plony zaczęły przynosić duże, ogólnopolskie kampanie społeczne dedykowane rakowi prostaty.
Kampania "Prostata na lata"
Jedną z pierwszych i najbardziej kompleksowych jest kampania „Prostata na lata”prowadzona przez Fundację „Wygrajmy Zdrowie” od 2011 roku. Ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat raka gruczołu krokowego, wsparcie pacjentów onkologicznych w ich walce z chorobą oraz przełamanie tabu związanego z chorobami stercza. W naszej kampanii najbardziej zależy nam na dotarciu do mężczyzn oraz ich rodzin z przekazem, że raka prostaty można skutecznie leczyć. Chcemy też uświadomić wszystkim ojcom, że regularne badania pod kątem męskich nowotworów mogą zapewnić im długie życie i czas na wychowanie dzieci. – mówi Szymon Chrostowski, prezes Fundacji.
Patronat merytoryczny nad całością objęły towarzystwa naukowe działające w polskiej onkologii: Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej, Polska Unia Onkologii oraz Polskie Towarzystwo Urologiczne. W odpowiedzi na potrzeby pacjentów z rakiem prostaty powstał szereg materiałów edukacyjnych, m.in: kompleksowy poradnik dla pacjentów oraz foldery edukacyjne, które trafiły do placówek onkologicznych w całej Polsce. Na stronie www.prostatanalata.pl pacjenci i ich rodziny znajdą informacje na temat choroby, sposobów jej leczenia oraz porady z zakresu psychoonkologii. Do tej pory rozdystrybuowano 18 000 folderów edukacyjnych i 8000 poradników. W latach 2011-2013 w 15 województwach odbyły się debaty zdrowotne w Urzędach Marszałkowskich z udziałem konsultantów i lokalnych specjalistów, władz samorządowych i mediów. W samorządach lokalnych np. Olecko, Ostrowiec Świętokrzyski, Warszawa zorganizowano akcje bezpłatnych badań profilaktycznych oraz spotkań edukacyjnych. Ambasadorami kampanii są m.in.: Maciej Damięcki, Włodzimierz Szaranowicz, Jacek Kawalec, Leszek Blanik, Artur Boruc, Joanna i Dariusz Brzezińscy oraz wielu innych.
Sukcesem kampanii było ustanowienie Ogólnopolskiego Dnia Świadomości Raka Prostaty w Dniu Ojca 23 czerwca. Z tej okazji w 2012 roku odbyła się konferencja w Sejmie RP pod Honorowym patronatem Marszałek Sejmu Ewy Kopacz. Naszą inicjatywę poparło też ok. 200 posłów ze wszystkich klubów parlamentarnych. Działania podjęte w ramach kampanii „Prostata na lata” mają na celu przełamanie tabu, jakie wiąże się z nowotworem gruczołu krokowego, podobnie jak wiele lat temu uczyniły to Amazonki w odniesieniu do raka piersi. Nowotwór prostaty jest bowiem uleczalny, jeśli jest odpowiednio wcześnie wykryty. Temat poruszany w kontekście Dnia Ojca ma także uświadomić społeczeństwu, jak ważną rolę w rodzinie pełni mężczyzna - jako ojciec i opiekun rodziny. Co więcej, to także rola związana z odpowiedzialnością za siebie, która powinna przejawiać się troską o własne zdrowie – kontynuuje Chrostowski.
W tym roku podsumowując 3 lata wędrówek po Polsce został opracowany Raport „Prostata na lata – epidemiologia, profilaktyka i leczenia nowotworu gruczołu krokowego w Polsce”, zaprezentowany podczas konferencji w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego 20 czerwca 2013 r. (raport dostępny online na www.prostatanalata.pl). To pierwszy w Polsce raport na temat stanu profilaktyki i leczenia nowotworu gruczołu krokowego prezentujący dane ze wszystkich województw. Powstał on na bazie debat „Prostata na lata”, w których brało udział środowisko lekarskie, przedstawiciele władz samorządowych odpowiedzialni za politykę zdrowotną w województwach i władze Narodowego Funduszu Zdrowia - ocenia prof. dr. hab. n. med. Marek Sosnowski, konsultant Krajowy ds. Urologii.
W ostatnim czasie kampania miała swoją kobieca odsłonę, znane aktorki i gwiazdy wsparły ją prezentując swoje Kobiece triki – jak zaciągnąć faceta na badania. 26,4% mężczyzn w wieku min. 40 lat najchętniej zdecydowałoby się wykonać badania profilaktyczne w kierunku raka prostaty za namową żony lub partnerki – wynika z badania przeprowadzonego w ramach kampanii „Prostata na lata” (Badanie zrealizowane zostało przez PBS w dniach 10-12.05.2013. Wzięło w nim udział 246 mężczyzn w wieku min. 40 lat).
Namówiłam swojego męża Macieja do zrobienia sobie podstawowego badania PSA z krwi. Przekonałam Go używając kilku prostych argumentów – mówi Joanna Damięcka, żona Macieja Damięckiego. Wyniki badania pokazują jednoznacznie, jaki wpływ na mężczyznę potrafi mieć kobieta. Tutaj pomocne okazują się być typowo kobiece techniki perswazji. Sama co roku (od wielu lat) stosuję się do zaleceń ginekologa, czyli poddaję się badaniom cytologicznym i badaniom USG piersi a co dwa trzy lata badaniom mammograficznym piersi. Uważam, że każdy kulturalny nowoczesny mężczyzna dba o swoje zdrowie tak, jak dba o zdrowie swojego samochodu. Chciałabym żebyśmy razem dożyli starości. Nie chcę żeby było za późno tak, jak w przypadku dwóch kolegów męża, których już nie ma wśród nas! Wystarczyło. Przebadał się i uniknęliśmy tragedii. Rak prostaty został wykryty na tyle wcześnie, że został zduszony w zarodku. Teraz jest pod kontrolą, czyli musi co trzy miesiące powtarzać badanie PSA. Minęło trzy lata. Jest ok. – kontynuuje Joanna Damięcka.
W tym roku podsumowując 3 lata wędrówek po Polsce został opracowany Raport „Prostata na lata – epidemiologia, profilaktyka i leczenia nowotworu gruczołu krokowego w Polsce”, zaprezentowany podczas konferencji w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego 20 czerwca 2013 r. (raport dostępny online na www.prostatanalata.pl). To pierwszy w Polsce raport na temat stanu profilaktyki i leczenia nowotworu gruczołu krokowego prezentujący dane ze wszystkich województw. Powstał on na bazie debat „Prostata na lata”, w których brało udział środowisko lekarskie, przedstawiciele władz samorządowych odpowiedzialni za politykę zdrowotną w województwach i władze Narodowego Funduszu Zdrowia - ocenia prof. dr. hab. n. med. Marek Sosnowski, konsultant Krajowy ds. Urologii.
W ostatnim czasie kampania miała swoją kobieca odsłonę, znane aktorki i gwiazdy wsparły ją prezentując swoje Kobiece triki – jak zaciągnąć faceta na badania. 26,4% mężczyzn w wieku min. 40 lat najchętniej zdecydowałoby się wykonać badania profilaktyczne w kierunku raka prostaty za namową żony lub partnerki – wynika z badania przeprowadzonego w ramach kampanii „Prostata na lata” (Badanie zrealizowane zostało przez PBS w dniach 10-12.05.2013. Wzięło w nim udział 246 mężczyzn w wieku min. 40 lat).
Namówiłam swojego męża Macieja do zrobienia sobie podstawowego badania PSA z krwi. Przekonałam Go używając kilku prostych argumentów – mówi Joanna Damięcka, żona Macieja Damięckiego. Wyniki badania pokazują jednoznacznie, jaki wpływ na mężczyznę potrafi mieć kobieta. Tutaj pomocne okazują się być typowo kobiece techniki perswazji. Sama co roku (od wielu lat) stosuję się do zaleceń ginekologa, czyli poddaję się badaniom cytologicznym i badaniom USG piersi a co dwa trzy lata badaniom mammograficznym piersi. Uważam, że każdy kulturalny nowoczesny mężczyzna dba o swoje zdrowie tak, jak dba o zdrowie swojego samochodu. Chciałabym żebyśmy razem dożyli starości. Nie chcę żeby było za późno tak, jak w przypadku dwóch kolegów męża, których już nie ma wśród nas! Wystarczyło. Przebadał się i uniknęliśmy tragedii. Rak prostaty został wykryty na tyle wcześnie, że został zduszony w zarodku. Teraz jest pod kontrolą, czyli musi co trzy miesiące powtarzać badanie PSA. Minęło trzy lata. Jest ok. – kontynuuje Joanna Damięcka.
Męska sprawa
Stowarzyszenie „Gladiator” skupia w swoim gronie pacjentów z nowotworem prostaty z całego kraju. Pomaga i wspiera chorych i ich rodziny przede wszystkim poprzez organizowanie spotkań i szkolenie w zakresie podstawowych zasad wczesnego wykrywania chorób nowotworowych (propagowanie szeroko pojętej profilaktyki), powoływanie Grup Wsparcia skupiających pacjentów z podobnymi schorzeniami dla wspólnego przezwyciężania lęku i strachu w procesie leczenia, jako skuteczna forma terapii grupowej i wsparcia psychicznego. Stowarzyszenie prowadzi poradnictwo czynne w formie Telefonu Zaufania oraz współpracę z instytucjami i organizacjami w kraju i zagranicą działających na rzecz walki z chorobami nowotworowymi.
Stowarzyszenie „Gladiator” zainicjowało w 2011 r. swoją kampanię edukacyjną „Męska Sprawa", skierowaną do mężczyzn, którzy już chorują na raka gruczołu krokowego lub znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka. Kampania miała na celu dostarczenie odbiorcom rzetelnej informacji, pozwalającej na kontrole stanu zdrowia. W ramach kampanii uruchomiono specjalną infolinię (dyżurują specjaliści: seksuolodzy i psychoonkolodzy). Z doświadczenia Stowarzyszenia wynika, że z telefonu zaufania dotyczącego raka prostaty często korzystają kobiety – osoby bliskie chorujących mężczyzn. W ramach kampanii zorganizowano serie spotkań edukacyjnych z pacjentami w różnych ośrodkach medycznych w kraju. Bazę wiedzy i informację o aktualnych działania Stowarzyszenia można znaleźć na stronie:
www.gladiator-prostata.pl
Mężczyzna 45+
W ubiegłym roku ruszył także ministerialny projekt informacyjno-edukacyjny „Mężczyzna 45+” finansowany ze środków unijnych.
Projekt M45+ realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet II – Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących. Jest to projekt edukacyjny kierowany w głównej mierze do mężczyzn po 45. roku życia. Jego celem jest poprawa stanu wiedzy mężczyzn w zakresie wczesnej profilaktyki chorób nowotworowych układu moczowo-płciowego. Jednym z działań realizowanych w ramach Projektu są spotkania organizowane w przemysłowych zakładach pracy z aktywnymi zawodowo mężczyznami po 45. roku życia, którzy wykonują zawody, co do których istnieje wyższe prawdopodobieństwo narażenia na czynniki wywołujące choroby układu moczowo-płciowego. Beneficjentami ostatecznymi Projektu są również lekarze (medycyny pracy, podstawowej opieki zdrowotnej, urolodzy). W ramach szkoleń przeszkolonych zostanie 6.000 lekarzy. Podczas rekrutacji na szkolenia, szczególny nacisk zostanie położony na zapewnienie udziału lekarzy pracujących na terenach wiejskich. Celem spotkań w zakładach pracy jest zwiększenie stanu wiedzy mężczyzn na temat profilaktyki schorzeń układu moczowo-płciowego, na którą składają się takie elementy jak: aktywność fizyczna, sposób odżywiania się, umiejętność radzenia sobie ze stresem, stosowanie używek – tytoń i alkohol, czynniki ryzyka zdrowotnego i zawodowego. Działania skupiają się na profilaktyce wczesnej (pierwotnej), która ma na celu utrwalenie prawidłowych wzorców zdrowotnego stylu życia i zapobiegania szerzeniu się niekorzystnych wzorców w odniesieniu do osób zdrowych. Na dedykowanej stronie www.mezczyzna45plus.pl zostały zamieszczone materiały informacyjne dla pacjentów, społeczeństwa i lekarzy opracowane przez ekspertów z Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, partnera projektu. Kampania obejmuje też szeroko zakrojone działania medialne takie jak: spoty radiowe i telewizyjne, reklamę w prasie, stronę internetową oraz profil zamieszczony na portalu społecznościowym, eventy, idea placement, spotkania w zakładach pracy, śniadania prasowe, etc.
By żyło się lepiej…
Niezależnie od tego, jaka instytucja jest organizatorem kampanii bądź akcji edukacyjnej, przyświeca im jeden wspólny cel – przyzwyczajenie mężczyzn do regularnych badań profilaktycznych oraz przełamywanie tabu choroby nowotworowej. Rakowi prostaty nie zawsze jesteśmy w stanie zapobiec, ale możemy go odpowiednio wcześnie wykryć i skutecznie leczyć.
GPO Wydanie specjalne nr 1/2013