Męskie nowotwory – rak stercza, rak jądra. Co każdy mężczyzna powinien o nich wiedzieć
2019-11-05
Z dr n. med. Wojciechem Rogowskim, specjalistą urologiem, kierownikiem Kliniki Urologii i Urologii Onkologicznej Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie rozmawiamy o męskich nowotworach wieku dojrzałego – raku stercza oraz raku jądra – nowotworze młodych mężczyzn.
Za jakie funkcje organizmu odpowiada gruczoł krokowy i czy zmienia się on wraz z wiekiem?
Prostata, inaczej – gruczoł krokowy lub stercz, to narząd należący do męskiego układu moczowo – płciowego. Składa się on z dwóch płatów (lewego i prawego) połączonych węziną. Jego kształt można porównać do kasztana jadalnego. Prostata położona jest poniżej pęcherza moczowego, a jej tylna część przylega bezpośrednio do odbytnicy. Prostata odpowiada za produkcję białego płynu, który stanowi około 25% męskiego nasienia i jest uwalniany w końcowym momencie aktu seksualnego. Wyprodukowana wydzielina stymuluje poruszanie się plemników i zawiera niezbędne dla nich substancje odżywcze. Stercz ma około 3–3,5 cm szerokości i może ważyć około 15–20 g, zależnie od budowy mężczyzny. Po urodzeniu stercz jest wielkości groszku i stopniowo wzrasta, najszybciej w okresie dojrzewania. Następnie tempo wzrostu maleje. Mniej więcej w wieku 30 lat narząd osiąga wielkość dojrzałą – typową dla dorosłego mężczyzny. Gruczoł krokowy mężczyzn w wieku od 30. do 50. roku życia nie zmienia zwykle swojej wielkości. Po 50. roku życia dochodzi zazwyczaj do jego powiększenia, co może być wynikiem procesów starzenia lub zmian w równowadze hormonalnej.
Jakie jednostki chorobowe wiążą się ze sterczem?
Można wyróżnić trzy grupy chorób stercza: zapalenie ostre lub przewlekłe, łagodny rozrost gruczołu krokowego, rak stercza.
Co sprzyja powstawaniu i jakie są objawy łagodnego rozrostu stercza?
Objawy łagodnego rozrostu stercza częściej rozpoznaje się u mężczyzn: spożywających dużą ilość mięsa, tłuszczu i małą ilość warzyw oraz nadmierne ilości mleka, stosujących używki powodujące obrzęk gruczołu krokowego, w tym alkohol (zwłaszcza wysokoprocentowy), używających nadmierną ilość ostrych przypraw i prowadzących stresujący tryb życia. Najczęstsze pierwsze problemy i objawy chorobowe to: potrzeba częstego korzystania z toalety, wydłużony czas oddawania moczu, parcie na mocz typu naglącego, kłopoty z oddawaniem moczu, słaby lub przerywany strumień moczu, wrażenie napełnienia pęcherza, także po oddaniu moczu, całkowite zatrzymanie moczu.
Jakie są czynniki ryzyka zachorowania na raka gruczołu krokowego?
Czynnikami ryzyka wystąpienia nowotworu prostaty są przede wszystkim wiek i dziedziczenie, a ponadto otyłość, siedzący tryb życia, wstrzemięźliwość płciowa, stany zapalne dróg moczowych. Istnieje dodatnia zależność między współczynnikiem zapadalności, a wiekiem pacjentów. Z kolei za istotnym znaczeniem dziedziczenia przemawia większe ryzyko wystąpienia raka gruczołu krokowego u krewnych pierwszego stopnia (ojca lub brata) mężczyzn cierpiących na ten nowotwór. Ryzyko zachorowania rośnie w zależności od liczby krewnych pierwszego stopnia dotkniętych tym schorzeniem – w przypadku mężczyzny, którego jeden krewny pierwszego stopnia chorował lub choruje, jest ono dwukrotnie większe, zaś w przypadku, gdy rak dotyczy co najmniej dwóch takich krewnych jest większe pięcio-, a nawet jedenastokrotnie, niż ryzyko dotyczące mężczyzn pochodzących z rodzin, w których nowotwór prostaty nie występował.
Wykonanie jakich podstawowych badań diagnostycznych wskazujących na raka gruczołu krokowego może zlecić lekarz pierwszego kontaktu?
Podstawowe badania, które należy wykonać jeśli mamy podejrzenie w kierunku raka stercza to badanie per rectum i oznaczenie poziomu PSA we krwi. Badanie per rectum to skuteczny sposób na wstępne wykrycie nieprawidłowości w sterczu. Polega ono na bezpośredniej ocenie gruczołu palcem przez odbytnicę i powinno być ono podstawowym elementem badania urologicznego mężczyzn, zwłaszcza po 50. roku życia. Badanie to umożliwia ocenę wielkości gruczołu krokowego oraz ewentualne wczesne wykrycie zmian w obrębie stercza. Jest to badanie podstawowe, któremu mężczyźni powinni się poddawać raz w roku. Badanie rektalne najszybciej i stosunkowo bezbłędnie wykrywa miejscowe zmiany stercza o różnym charakterze. Ultrasonografia transrektalna, czyli badanie USG wykonane za pomocą sondy doodbytniczej, może dodatkowo potwierdzić zmiany w gruczole krokowym ujawnione podczas badania per rectum lub wskazać inne ogniska zmian.
Czy samo oznaczenie poziomu markera PSA we krwi nie wystarczy do zdiagnozowania raka stercza?
PSA jest glikoproteiną produkowaną niemal wyłącznie przez komórki nabłonkowe prostaty i dlatego uznaje się go za znacznik swoisty, tzw. marker nowotworowy, charakterystyczny dla raka gruczołu krokowego, jednak – co należy podkreślić – nie tylko dla nowotworu tego narządu. Zdarza się bowiem, że rak stercza zostaje wykryty u mężczyzn, którzy mają niski lub prawidłowy poziom PSA lub odwrotnie osoby z podwyższonym poziomem PSA nie są chore na ten nowotwór. Do wzrostu stężenia PSA w surowicy może bowiem dojść nie tylko w następstwie nowotworu, ale także w wyniku zapalenia stercza, jego łagodnego rozrostu oraz urazu mechanicznego związanego np. z wykonaniem ultrasonografii przezodbytniczej lub zabiegu przezcewkowego, masażu prostaty, a nawet długiej jazdy na rowerze. Jednak znaczne zwiększenie stężenia PSA jest czynnikiem bardzo mocno przemawiającym za istnieniem choroby nowotworowej. Dzięki badaniu PSA możliwe jest także wykrycie choroby w jej bezobjawowej fazie, a co za tym idzie podjęcie wczesnego najlepiej rokującego leczenia raka, zanim pojawią się przerzuty do węzłów chłonnych i kości. Większość raków wykrytych dzięki testom PSA jest wyleczalna. Badania poziomu PSA zaleca się już od 40. roku życia, zwłaszcza u mężczyzn, u których krewnych występował ten nowotwór. Wieloletnie badania amerykańskie i europejskie potwierdzają, że ocena poziomu PSA pozwala na wcześniejsze wykrycie raka prostaty, a co za tym idzie ocalenie wielu żyć ludzkich. Wyniki tych badań stały się też podwaliną tezy, że scrining populacyjny nie jest zalecany, gdyż prowadzi do nadwykrywalności nowotworów, z których większość nigdy nie będzie zagrażała życiu (rak wolno rosnący, mały). Poziom PSA należy rozpatrywać indywidualnie, biorąc pod uwagę, wiek, uwarunkowania genetyczne czy rasę pacjenta. Dlatego po wykonaniu badania należy udać się do urologa, który oceni wynik i ewentualnie zleci dalsze postępowanie diagnostyczne.
Jakie więc badanie jest podstawą do postawienia ostatecznego rozpoznania raka gruczołu krokowego?
Raka prostaty rozpoznaje się ostatecznie na podstawie biopsji, czyli badania pod mikroskopem wycinków pobranych z gruczołu krokowego. Biopsja pozwala nie tylko na przeprowadzenie oceny histopatologicznej i wykrycie raka, ale również na określenie jego złośliwości i rozległości. Po rozpoznaniu nowotworu określa się stopień jego zaawansowania, tzn. czy jest ograniczony do prostaty, czy nacieka na tkanki sąsiadujące ze sterczem oraz czy występują przerzuty w węzłach chłonnych, kościach i/lub narządach odległych.
Jakie jeszcze inne badania specjalistyczne wykonuje się w celu sprecyzowania zaawansowania nowotworu stercza, a zwłaszcza wystąpienia przerzutów?
Aby uzyskać dodatkowe informacje, szczególnie w przypadku zaawansowanych stadiów nowotworu, gdy występuje podejrzenie o przerzuty raka do innych narządów, lekarz może zalecić jedno lub kilka z następujących badań. Badanie tomograficzne (TK) zapewnia bardzo precyzyjny obraz określonych obszarów ciała, pozwala stwierdzić czy nastąpił rozsiew do innych narządów. Obecnie podstawowym badaniem w zaawansowanej diagnostyce raka stercza jest wieloparametryczne obrazowanie MRI. Jest to wysokospecjalistyczne badanie, podobne to badania TK, jednak lepiej dostosowane do oceny niektórych obszarów ciała, takich jak kości, mózg i kręgosłup. Do wytwarzania obrazów MRI wykorzystuje silny magnes, więc osoby z wszczepionymi elementami metalowymi, takimi jak proteza stawu biodrowego, rozrusznik serca lub metalowe płytki, powinny przed wykonaniem tego badania porozmawiać ze swoim lekarzem i z radiologiem. W celu sprawdzenia, czy rak nie dał przerzutów do kości wykonuje się scyntygrafię, choć nie zawsze daje ono jednoznaczną odpowiedź. RTG klatki piersiowej wykonuje się w celu ustalenia czy rak dał przerzuty do płuc. Jeśli RTG wykaże nieprawidłowości, lekarz może skierować na badanie TK (tomografię) klatki piersiowej, które pomoże ustalić na czym te nieprawidłowości polegają. Pozytonowa tomografia emisyjna (PET) na podstawie aktywności komórkowej dostarcza informacji o tym, jak bardzo rozprzestrzenił się nowotwór, jeśli nastąpiła wznowa po leczeniu radykalnym. Za pomocą tego badania można także sprawdzić, czy terapie lecznicze przynoszą oczekiwane rezultaty.
Rak gruczołu krokowego to nowotwór specyficzny, wymaga w stosunku do wielu pacjentów z tym rodzajem raka innego postępowania, niż u chorych z innymi nowotworami, z czego to wynika?
Rak stercza rozwija się powoli w porównaniu z innymi nowotworami. Czas, który upływa od momentu wystąpienia pierwszych zmian nowotworowych w pojedynczych komórkach do ukształtowania się guza o objętości 1 ml wynosi ok. 10 lat, a czas podwojenia liczby komórek raka sięga ok. 4 lat. Początkowo nowotwór jest ograniczony do stercza, jednak w toku dalszego rozwoju nacieka na tkanki otaczające gruczoł krokowy i tworzy przerzuty w węzłach chłonnych oraz narządach odległych, zwłaszcza w kościach. Statystyki (na podstawie dużych badań narodowych) wskazują, że znaczna większość mężczyzn ze zdiagnozowanym rakiem prostaty będzie żyła tyle samo ile mężczyźni, u których nie doszło do rozwoju tej choroby. Zaleca się więc celowany skrining w raku prostaty nakierowany na osoby, u których występuje zwiększone ryzyko zachorowania na raka prostaty oraz obserwację w przypadkach, które nie wymagają agresywnego leczenia – indywidualnie oceniając bilans korzyści i strat takiego postępowania.
Jakie metody leczenia są stosowane u pacjentów z rakiem gruczołu krokowego i od czego zależy ich wybór?
W leczeniu raka gruczołu krokowego, w zależności od stopnia zaawansowania oraz dodatkowych czynników, stosujemy leczenie radykalne lub paliatywne z wykorzystaniem różnego rodzaju leczenia onkologicznego. W niektórych uzasadnionych przypadkach można wyłącznie obserwować pacjenta, aby podjąć odpowiednie kroki we właściwym momencie. O wyborze sposobu leczenia decyduje m.in. stopień zaawansowania choroby, stopień złośliwości nowotworu, schorzenia współistniejące oraz wiek chorego. Decyzja o sposobie leczenia raka gruczołu krokowego zależy więc od wielu czynników. Najważniejszy jest wyjściowy stopień zaawansowania choroby – istotne jest, czy nowotwór jest ograniczony tylko do gruczołu krokowego, czy wychodzi poza stercz, wreszcie czy pojawiły się przerzuty do innych narządów lub tkanek. Lekarz bierze pod uwagę wyjściowe stężenie PSA i wyniki specjalistycznych badań dodatkowych, aby stwierdzić czy nie ma przerzutów. Bardzo ważnych danych dostarcza także wynik badania mikroskopowego po biopsji prostaty. Na podstawie tych wszystkich informacji, podejmuje się decyzję o wyborze najlepszej metody leczenia.
Jakie stosuje się metody leczenia radykalnego pacjentów z rakiem stercza?
W raku stercza najczęściej stosuje się leczenie radykalne, które oznacza zabieg operacyjny – radykalną prostatektomię lub radykalną radioterapię. Zabieg prostatektomii jest wykonywany poprzez: klasyczną operację otwartą, metodę laparoskopową oraz zabiegi wykonywane z wykorzystaniem metod eksperymentalnych – tzw. NanoKnife (ineversible electroporation) – oraz HIFU. Obecnie w Polsce liczba chorych poddawanych prostatektomii radykalnej, czyli całkowitemu usunięciu gruczołu krokowego, stanowi ok. 25% liczby nowych rozpoznań. Radioterapia stanowi równie częstą metodę leczenia radykalnego. Liczba chorych skierowanych do radioterapii radykalnej stanowi również ok. 25% liczby nowych rozpoznań. Pacjenci z rakiem stercza są leczeni w ramach radioterapii z wykorzystaniem promieniowania ze źródeł zewnętrznych lub za pomocą mikrocząsteczek izotopów radioaktywnych wprowadzanych bezpośrednio do narządu, jest to tzw. brachyterapia.
U których pacjentów z rakiem prostaty wskazane jest zastosowanie hormonoterapii?
Hormonoterapię stosujemy w leczeniu paliatywnym pacjentów, których nie możemy całkowicie wyleczyć za pomocą radykalnego zabiegu chirurgicznego czy radykalnej radioterapii. Wskazania do leczenia hormonalnego raka gruczołu krokowego to: rak przerzutowy, wznowa po leczeniu radykalnym. Rak gruczołu krokowego rozwija się szybciej pod wpływem męskich hormonów (testosteronu i dihydrotestosteronu), a założeniem tego leczenia jest obniżenie stężenia tych hormonów we krwi. Większość hormonów męskich produkowana jest w jądrach. Klasyczną stosowaną od wielu lat metodą hormonoterapii jest operacyjne usunięcie obu jąder (tzw. kastracja chirurgiczna). Zabieg ten jest stosunkowo prosty technicznie, jednak wielu mężczyzn nie godzi się na tę metodę z przyczyn psychologicznych. Współcześnie dysponujemy lekami hormonalnymi, które doprowadzają do tzw. kastracji farmakologicznej – czyli również obniżają poziom męskich hormonów niemal do zera. Do terapii hormonalnej służą leki (implanty) podskórne podawane średnio co 12 tygodni lub doustne leki hormonalne. Po włączeniu leczenia hormonalnego stężenie PSA obniża się, a przebieg choroby zostaje spowolniony. Nie jest jednak możliwe całkowite wyleczenie, a tylko utrzymanie choroby pod kontrolą, nawet przez wiele miesięcy czy lat. Po pewnym czasie niestety dochodzi do wytworzenia oporności raka stercza na działanie hormonów, mamy wtedy do czynienia z rakiem stercza opornym na kastrację. Należy podkreślić, że decyzję o podjęciu farmakologicznego leczenia hormonalnego zawsze podejmuje lekarz prowadzący, uwzględniając aktualny ogólny stan zdrowia pacjenta. Bardzo istotna w tym przypadku jest indywidualna ocena i rozpoznanie w zakresie stanu układu krążenia i zagrożenia ze strony chorób sercowo-naczyniowych.
Jaka jest rola chemioterapii w leczeniu raka gruczołu krokowego i czy jest to leczenie uciążliwe dla pacjenta?
Chemioterapię stosujemy w leczeniu paliatywnym chorych z rozsianym rakiem stercza opornym na kastrację. Do niedawna nowotwór złośliwy stercza był uważany za raka mało wrażliwego na chemioterapię. Ostatnie badania z nowymi lekami obaliły to twierdzenie. Rozpoczęcie chemioterapii ma z reguły miejsce w momencie, kiedy rak przestaje reagować na leczenie hormonalne i dochodzi do progresji choroby. Po pewnym okresie leczenia hormonalnego, który może być różny dla każdego chorego, komórki nowotworu stają się na to leczenie oporne, mówimy wtedy o raku stercza opornym na kastrację. Pierwszym sygnałem, że tak się dzieje jest zwykle systematyczny wzrost stężenia PSA. U chorych, u których PSA narasta powoli, czas od wzrostu PSA do wystąpienia przerzutów może wynosić wiele miesięcy lub lat. Nowoczesne leczenie onkologiczne redukuje dolegliwości bólowe związane z zaawansowaną chorobą (w przypadku przerzutów np. bóle kości), poprawia jakość życia, obniża stężenie PSA i, co najważniejsze, redukuje wielkość nowotworu oraz wydłuża przeżycie, co zostało potwierdzone w badaniach klinicznych. O wyborze rodzaju leczenia decyduje lekarz onkolog w oparciu o analizę przebiegu choroby i stan chorego. Ważne jest, aby podczas leczenia chemioterapią pacjent był pod stałą kontrolą swojego lekarza urologa, ponieważ ma to istotny wpływ na dodatkową poprawę jakości życia. W okresie pomiędzy jednym a drugim podaniem chemioterapii pacjent może przebywać w domu i prowadzić normalne życie. Objawy uboczne pojawiające się podczas chemioterapii (nudności, osłabienie, biegunka, gorączka i inne) należy zgłaszać lekarzowi, ponieważ większość z nich łatwo można ograniczyć lub wręcz zlikwidować.
Rak stercza to nowotwór mężczyzn w starszym wieku. Jakiej grupy wiekowej dotyczy rak jądra?
Rak jądra to nowotwór młodych mężczyzn. Generalnie jest to rzadka odmiana raka, ponieważ stanowi on tylko 1,6% spośród wszystkich rodzajów nowotworów dotykających mężczyzn (1100 zachorowań w 2010 r.). Jednak jest on najczęściej występującym rakiem u młodych mężczyzn pomiędzy 20. a 44. rokiem życia (25% zachorowań w tej grupie wiekowej). Prawie 70% przypadków występowania raka jąder notuje się u mężczyzn pomiędzy 20. a 39. rokiem życia. Rak jąder jest jedną z najłatwiej uleczalnych form raka. Wykryty odpowiednio wcześnie jest uleczalny w 100%. Ze względu na rzadkie występowanie, wiele osób nie słyszało o tym nowotworze. Wiedza o nim jest szczególnie ważna dla młodych mężczyzn, ponieważ ryzyko zachorowania na raka jądra gwałtownie wzrasta po 15. roku życia osiągając szczyt około 30. roku życia. Wśród młodych dorosłych tempo wzrostu zachorowalności jest najwyższe, a współczynnik zachorowalności wzrósł w latach 1980–2010 ponad trzykrotnie. Przeżycia pięcioletnie wśród pacjentów z nowotworami jądra w ciągu pierwszej dekady XXI wieku pozostały na stałym poziomie: 87,7%. W 2010 roku stwierdzono 123 zgony z powodu nowotworów jądra (0,2% zgonów u mężczyzn z powodów nowotworowych). Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych jądra od połowy lat 60. XX wieku wzrosła prawie dwukrotnie. Umieralność z powodu raka jądra u młodych mężczyzn (20–44) w Polsce wykazywała tendencję rosnącą do początku XX wieku, po czym nastąpiło odwrócenie trendu. Obserwujemy, że choroba ta występuje w trzech grupach wiekowych największej po 15. roku życia, czyli u nastolatków, drugi rzut to młodzi mężczyźni po 40. roku życia, u których najczęściej diagnozuje się nasieniaki, po 70. roku życia rak jądra najczęściej występuje u panów w postaci chłoniaków. Dlatego tak ważne jest popularyzowanie nauki samobadania jąder zwłaszcza wśród nastolatków i młodych mężczyzn. Ogromną rolę mają też do odegrania partnerki, które często pierwsze dostrzegają zmiany narządów. Czy rak jądra to jeden rodzaj nowotworu? Jądra są częścią męskiego układu rozrodczego. Gruczoły te produkują męski hormon – testosteron oraz nasienie. Jądra są zawieszone w mosznie, która wisi poniżej pachwin i członka. Za każdym jądrem znajduje się najądrze, kanał transportujący nasienie do cewki moczowej przy ejakulacji. Guzy zarodkowe są nowotworami rozwijającymi się w komórkach produkujących plemniki, dzielą się na dwie główne grupy: nasieniaki i pozostałe, tzw. nienasieniaki w stosunku około 50% do 50%. Nasieniaki rozwijają się wolniej i pojawiają się około czterdziestki, podczas gdy pozostałe odmiany guzów zarodkowych, nienasieniaki pojawiają się częściej około 20–30. roku życia. Są one bardziej złośliwe niż nasieniaki, aż 75% z nich w momencie diagnozy wykazuje obecność przerzutów do węzłów chłonnych. Podczas gdy nasieniaki w 65% do 85% ograniczają się podczas rozpoznania wyłącznie do jąder.
Czy znamy czynniki zwiększające ryzyka raka jądra?
Przyczyna występowania guzów zarodkowych nie jest znana, znane są jednak pewne czynniki zwiększające ryzyko ich wystąpienia. Dwie grupy mężczyzn są szczególnie narażone na ryzyko wystąpienia tego raka: mężczyźni z tzw. niezstąpionym jądrem i mężczyźni, u których jądro osadziło się w mosznie po 6. roku życia. Ryzyko rozwinięcia się raka u tych mężczyzn jest 3–17 razy większe. Ze względu na to, że objawy występujące przy raku jąder są podobne do tych, które towarzyszą infekcjom i innym chorobom, niezwykle ważne jest, by skontaktować się z urologiem w celu postawienia ostatecznej diagnozy. Jądro znajdujące się poza moszną, tzw. jądro niezstąpione zwiększa kilkakrotnie ryzyko rozwinięcia się raka. U mężczyzn, u których jądro osadziło się w mosznie dopiero po 6. roku życia, istnieje podwyższone ryzyko zachorowania na raka jądra. Jądro brzuszne stwarza większe ryzyko niż jądro pachwinowe. Ryzyko zachorowania na ten nowotwór zwiększa się sześciokrotnie u mężczyzn, których ojciec lub brat chorował na raka jąder. Czynnikami zwiększającymi ryzyko są także niepłodność, różne zespoły obojnactwa.
Jakie są objawy raka jądra?
Najczęstszym objawem raka jąder jest niebolesna opuchlizna, obrzęk lub zgrubienie w jednym z jąder, nagłe nagromadzenie płynu w mosznie. W jednej trzeciej przypadków mężczyźni doświadczają tępego bólu i uczucia ciążenia w podbrzuszu, mosznie i pachwinie. Dlatego każdy mężczyzna powinien znać wielkość i wygląd swoich jąder, tak, aby był on w stanie wykryć jakiekolwiek zmiany. Powiększenie lub pomniejszenie jądra. Zaleca się mężczyznom powyżej 15. roku życia comiesięczne samodzielne badania. Najlepiej wykonywać je po ciepłej kąpieli lub prysznicu, gdy moszna jest rozluźniona. Każde jądro powinno być dokładnie zbadane przez rolowanie go między dłońmi i palcami w celu wykrycia guzków.
Jakie badania diagnostyczne przeprowadza się w celu zdiagnozowania raka jądra i jakie badanie jest decydujące dla rozpoznania tego rodzaju nowotworu?
Badanie lekarskie jest pierwszym krokiem w zdiagnozowaniu raka jąder, aby wykluczyć inne stany chorobowe. Drugim, niezwykle ważnym krokiem jest poddanie moszny badaniu ultrasonograficznemu (USG). Najczęściej jednocześnie wykonywane jest badanie obu jąder oraz jamy brzusznej, podczas którego wstępnie ocenia się stan narządów wewnętrznych. Ponieważ istnieje wiele typów raka jąder, a optymalne leczenie uzależnione jest od zaawansowania nowotworu, przeprowadzone badania muszą być dokładne i wszechstronne, aby mogła zostać przeprowadzona odpowiednia terapia. Postępowanie diagnostyczne musi obejmować: badanie lekarskie, badania obrazowe, czyli najczęściej bardzo dokładną tomografię komputerową (TK) „całego człowieka” (klatki piersiowej, brzucha, miednica) oraz badania krwi w celu ustalenia poziomu tzw. markerów nowotworowych beta HCG i AFP (alfafetoproteiny) i LDH – białek będących specyficznym wskaźnikiem raka jąder. Badanie patomorfologiczne usuniętego jądra, decydujące o rozpoznaniu jest wykonywane w czasie operacji.
Jak wygląda proces leczenia pacjenta z nowotworem jądra?
Czy są metody zapewniające zachowanie płodności u pacjentów leczonych z powodu raka jądra?
Żeby zabezpieczyć zachowanie płodności można zamrozić plemniki. Jest to droga metoda i niestety nierefundowana. Pacjenci leczeni chemioterapią z powodu raka jądra powinni odczekać minimum 2 lata zanim zdecydują się na potomstwo. Ich jądro będzie bowiem produkowało zbyt małą ilość plemników i w dodatku mogą one ulec uszkodzeniu, co może spowodować wady genetyczne u potomstwa. Dlatego jeśli pacjent z rakiem jądra chce mieć potomstwo powinien podjąć odpowiednie kroki w tym celu w momencie usłyszenia diagnozy. Warto zapytać o to swojego lekarza prowadzącego.
Dziękuję za rozmowę.
Dziękuję za rozmowę.
Aleksandra Rudnicka
GPO 4/2017
Autor tekstu:
