Trastuzumab podawany podskórnie – korzyść dla chorych i personelu medycznego
2019-11-08
Lekarz med. Katarzyna Pogoda z Kliniki Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie przytacza wyniki badań porównujących – pod względem skuteczności, bezpieczeństwa, czasu podania, kosztów i komfortu pacjentek – dożylną i podskórną postać trastuzumabu, przełomowego leku w terapii HER2-dodatniego raka piersi.
Pierwszym przełomowym lekiem, który istotnie poprawił odległe wyniki leczenia HER2-dodatniego raka piersi, był trastuzumab – humanizowane przeciwciało monoklonalne (czyli lek biologiczny) zmniejszające przeżywalność i podział komórek nowotworowych. Trastuzumab najpierw wprowadzono do terapii paliatywnej (czyli stosowanej u chorych na przerzutowego raka piersi), a następnie do leczenia uzupełniającego i przedoperacyjnego (czyli u chorych na wczesnego raka piersi). W ostatnich latach opracowano bardziej wygodną do podawania podskórną (s.c., subcutaneous) postać tego leku. W 2013 roku European Medicines Agency (EMA) zarejestrowała lek Herceptin® do stosowania s.c. u chorych na wczesnego i zaawansowanego HER2-dodatniego raka piersi.
Dotychczas przeprowadzono liczne badania oceniające bezpieczeństwo i skuteczność trastuzumabu. Standardem pozostaje roczna terapia uzupełniającą tym lekiem (18 podań co 3 tygodnie, na początku razem z chemioterapią). Po ten lek sięgamy również w terapii przedoperacyjnej (najczęściej 4–6 podań z chemioterapią). Natomiast u chorych na przerzutowego HER2-dodatniego raka piersi trastuzumab poprawia wyniki leczenia, gdy jest zastosowany w 1. i kolejnych liniach leczenia.
Do niedawna jedyną formą podawania trastuzumabu był wlew dożylny (i.v., intravenous) w schemacie co tydzień lub co 3 tygodnie. Z uwagi na powszechne stosowanie tego przeciwciała monoklonalnego w leczeniu chorych na HER2-dodatniego raka piersi, zaczęto pracować nad bardziej wygodną w stosowaniu, ale równie skuteczną, formą tego leku.
W wyniku skomplikowanych badań opracowano postać podskórną trastuzumabu. Wykazano, że skuteczność i bezpieczeństwo podskórnej formy są porównywalne do terapii dożylnej. Co ciekawe, dawka leku jest jedna i wynosi 600 mg. Stanowi to znaczne ułatwienie dla klinicystów, nie ma konieczności sprawdzania masy ciała chorej, to zmniejsza też ryzyko pomyłki w wyliczeniu dawki, jak w przypadku terapii dożylnej (gdzie dawkowanie zależy od masy ciała pacjentki). Poza tym czas podania leku jest krótszy i wynosi 3–5 min, a nie 60–90 min jak w terapii dożylnej. Nie ma również problemu z wkłuciami dożylnymi, co u części chorych bywa uciążliwe.
Przeprowadzono ciekawe międzynarodowe badanie kliniczne PrefHer (The Preference for Herceptin SC or IV Administration) oceniające wybór formy podawania trastuzumabu przez pacjentki. W badaniu wzięły udział chore na HER2-dodatniego raka piersi po zakończeniu leczenia operacyjnego i chemioterapii (przedoperacyjnej lub uzupełniającej). Chore przydzielono do 2 grup, w których przez 4 pierwsze cykle co 3 tygodnie stosowano formę podskórną lub formę dożylną trastuzumabu, a następnie zmieniano odpowiednio sposób podania leku (dożylną na podskórną i odwrotnie) i stosowano ją przez kolejne 4 cykle. Chore kontynuowały terapię trastuzumabem standardowo do 18 podań (podawano formę leku, jaką stosowano po zamianie). 91,5% pacjentek wybrało formę podskórną terapii. 6,8% wolało formę dożylną, a dla 1,7% droga podania leku nie miała znaczenia. Wśród chorych, które wolały trastuzumab podawany podskórnie, najważniejszymi czynnikami, które decydowały o wyborze, były: oszczędność czasu, mniejsze nasilenie bólu/dyskomfortu w miejscu podania i większa wygoda dla pacjenta. Z kolei chore, które preferowały wlew dożylny, swój wybór argumentowały mniejszą liczbą reakcji miejscowych, takich jak ból, podbiegnięcia krwawe, podrażnienie okolicy wkłucia.
Przeprowadzono ankietę wśród 103 przedstawicieli personelu medycznego. 73,8% z nich preferowało formę podskórną podawania trastuzumabu, 1,9% opowiadało się za formą dożylną, a dla 24,3% postać leku nie miała znaczenia.
Opublikowano również ciekawe wyniki analizy metodyki pracy ocenianej w ramach badania PrefHer. Wykazano, że średni czas pracy w przypadku wlewu dożylnego wyniósł 93 min w porównaniu z 25 min w przypadku podania podskórnego. Średni czas spędzony przez chorą w placówce zdrowia i średni czas zajęcia stanowiska do podawania leków wyniosły odpowiednio 94 min i 75 min podczas wlewów dożylnych trastuzumabu w porównaniu z 30 min i 20 min dla formy podskórnej leku. Również koszty związane z przygotowaniem i podaniem postaci podskórnej leku były mniejsze (33 vs. 145 funtów).
GPO 4/2018
Autor tekstu:
