Rak szyjki macicy. Mamy nowoczesne badania, nowoczesne leczenie i szczepienia

Test HPV HR pomaga wykryć wywołujące raka szyjki macicy szczepy wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV 16 i 18), a cytologia na podłożu płynnym jest dokładniejsza od cytologii tradycyjnej i pozwala lepiej ocenić stan zdrowia szyjki macicy. Oba te badania pozwolą skuteczniej wykrywać zmiany nowotworowe już na wczesnym etapie. Zostaną nimi objęte kobiety w wieku 25-64 lata.
- Skuteczniejsza diagnostyka raka szyjki macicy, czyli testy HPV HR oraz cytologia na podłożu płynnym w koszyku świadczeń gwarantowanych to kontynuacja działań na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa kobiet. Jednocześnie trwa program szczepień przeciwko HPV dla młodzieży w szkołach, a do refundacji weszły dwie nowoczesne terapie stosowane w leczeniu raka szyjki macicy. I na tym na pewno nie koniec - mówi ministra Izabela Leszczyna.

Przypomnijmy:
Rak szyjki macicy to jeden z częstszych nowotworów występujących u kobiet. Długo rozwija się bezobjawowo, dlatego jest tak trudny do wykrycia i dlatego tak ważna jest profilaktyka. Na wczesnym etapie jest wyleczalny w ponad 90 proc. przypadków. Niewykryty i nieleczony może prowadzić do śmierci. 
Dlatego każda kobieta powinna regularnie zgłaszać się na badania, m.in. wykonywać profilaktyczne badania cytologiczne. To one, wraz ze szczepieniami przeciwko wirusowi HPV stanowią podstawę skutecznej profilaktyki tej choroby.

Jak wygląda badanie?
Wymaz z szyjki macicy jest pobierany na podłoże płynne, co umożliwia wykonanie testu molekularnego HPV HR i oceny mikroskopowej (LBC) z jednej próbki (triage). W przypadku ujemnego wyniku testu HPV HR, badanie będzie wykonywane co 5 lat. 
W przypadku dodatniego wyniku HPV HR, z tej samej próbki, bez konieczności powtarzania wizyty zostanie wykonana cytologia na podłożu płynnym (LBC). Jeśli cytologia wykryje zmiany na szyjce macicy, pacjentka zostanie skierowana na dodatkowe badania w ramach etapu pogłębionej diagnostyki.

Szczepienia HPV w szkołach - chrońmy nasze dzieci
Wirus HPV odpowiada za niemal 100 proc. zachorowań na raka szyjki macicy, ale również za nowotwory sromu i pochwy oraz nowotwory odbytu, jamy ustnej i gardła. Na część z nich mogą zachorować także mężczyźni. Najskuteczniejszym i najprostszym sposobem ochrony przed zakażeniem HPV oraz chorobami wywołanymi przez HPV jest szczepienie. Dlatego we wrześniu 2024 roku Ministerstwo Zdrowia wraz z Ministerstwem Edukacji rozpoczęło akcję edukacyjną oraz umożliwiło organizację szczepień przeciwko HPV w szkołach podstawowych dla chłopców i dziewczynek w wieku 9-14 lat. Tylko w szkołach od uruchomienie programu do 3 marca 2025 roku wykonano ponad 73 000 szczepień.  Dodatkowo w tym samym czasie w POZ wykonano 172 911 szczepień. Szczepienia przeciwko HPV są dobrowolne i bezpłatne.

Nowe możliwości w leczeniu raka szyjki macicy
W 2024 oraz 2025 roku Ministerstwo Zdrowia wprowadziło dwie nowoczesne terapie dla pacjentek chorujących na raka szyjki macicy. Obecnie w ramach programu lekowego „Leczenie chorych na raka szyjki macicy (ICD-10:C53)" dostępne są:

• Pembrolizumab w połączeniu z chemioterapią, z lub bez bewacyzumabu w pierwszej linii leczenia systemowego. Pembrolizumab jest dostępny od 1 kwietnia 2024 r.
• Cemiplimab stosowany samodzielnie (monoterapia) w drugiej lub trzeciej linii leczenia systemowego, po wcześniejszym leczeniu chemioterapią lub chemioterapią z bewacyzumabem. Cemiplimab jest dostępny od 1 stycznia 2025 r.

Dodatkowo w ramach leczenia chemioterapią dostępny jest bewacyzumab, który stosuje się w leczeniu przetrwałego, nawrotowego lub pierwotnie przerzutowego (stadium IVB) raka szyjki macicy u pacjentek, które nie kwalifikują się do radykalnego leczenia chirurgicznego lub radioterapii. Program ten daje możliwość skorzystania z nowoczesnych metod leczenia, które mogą poprawić efektywność terapii i zwiększyć szanse na wyleczenie.