• YouTube
  • Facebook
  • Twiter

Newsletter

Zgoda RODO

Walka z bólem

2019-08-30

Przewodnik bycia pacjentem

Skuteczne łagodzenie bólu jest niezwykle ważnym aspektem procesu leczenia. Może ono pomóc Wam:

• doświadczać większego komfortu, podczas procesu zdrowienia,
• szybciej powracać do zdrowia – odczuwając mniejszy ból możecie zacząć chodzić, robić ćwiczenia oddechowe, a niejednokrotnie również opuścić szybciej szpital,
• poprawić wynikli leczenia, bowiem osoby, których ból jest pod lepszą kontrolą wydają się szybciej zdrowieć.

METODY KONTROLI BÓLU

   Właściwa kontrola bólu lub wręcz jego całkowita redukcja jest częścią standardowego leczenia. Aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty pamiętajcie o współpracy z prowadzącym Was zespołem opieki zdrowotnej. Ważne jest, aby – zazwyczaj po prostu metodą prób i błędów – wybrano optymalną dla Was metodę łagodzenia bólu, tak, aby dawała Wam ona maksymalne efekty. Kluczem do tego jest Wasza postawa, ponieważ ból to doświadczenie indywidualne. Różne osoby odczuwają go w różny sposób, nawet jeśli doświadczają tej samej choroby. Oznacza to, że lekarze i inni specjaliści opiekujący się Wami nie muszą na podstawie samego tylko rozpoznania wiedzieć, jak silnego bólu doświadczacie. Mogą się tego domyślać, ale w opiece lekarskiej, zwłaszcza w przypadku leczenia bólu, to nie domysły powinny być podstawą podejmowania decyzji o stosowanej drodze leczenia. Może i powinna ona być podejmowana m.in. na podstawie rozmowy z pacjentem na temat tego, jak silnego bólu doświadcza, jak jest on rozległy i jakiego rodzaju. Jesteście jedynymi osobami, które mogą odpowiedzieć na takie pytania, w związku z czym stanowicie najważniejsze ogniwo w leczeniu bólu. Może być ono skuteczne jedynie wtedy, kiedy będziecie otwarcie komunikować, w jakim dokładnie stanie jesteście i jakie są w związku z tym Wasze potrzeby.

 

KILKA PORAD

 

1. Pytajcie specjalistów opieki, czego możecie się spodziewać: jak silny i jak rozległy może być Wasz ból, gdzie możecie go odczuwać, jak długo może on trwać? Bycie przygotowanym na różne możliwości pomoże Wam lepiej kontrolować swój ból. Warto, abyście przed spotkaniem z lekarzem zapisali wszystkie pytania, jakie do niego macie. Zwiększycie w ten sposób szansę, że dowiecie się wszystkiego, co Was interesuje, a jednocześnie usprawni to przebieg waszej rozmowy ze specjalistą.

2. Przedyskutujcie różne sposoby łagodzenia bólu z zajmującymi się Wami specjalistami. Warto, abyście porozmawiali o:

• metodach, które stosowano w waszym przypadku do tej pory, a które okazały się nieskuteczne,
• obawach, dotyczących zaleconych Wam sposobów leczenia bólu,
• innych lekach, które obecnie przyjmujecie,
• wszelkich alergiach, jeśli je macie,
• skutkach ubocznych, które mogą pojawić się w przypadku zaleconego Wam leczenia.

 

3. Porozmawiajcie z lekarzem o tym, jak dokładnie wygląda plan leczenia waszego bólu. Czasami środki przeciwbólowe są podawane dopiero w momencie, gdy o to poprosicie, innym razem są Wam aplikowane o stałych godzinach. To ważne, abyście wiedzieli, jak jest w waszym przypadku. Jeśli wybrany sposób leczenia na zmniejsza odczuwanego przez Was bólu, od razu zgłaszajcie to opiekującym się Wami specjalistom.

 

4. Bardzo często o skuteczności działania leku przeciwbólowego decyduje moment, w którym jest on podany. Oznacza to, że ważnym jest, abyście zgłaszali dolegliwości bólowe od razu w momencie, gdy zaczniecie je odczuwać. Jeśli ból - mówiąc potocznie - zdąży się „rozpędzić”, środki przeciwbólowe mogą mieć słabsze działanie, bądź zacząć działać po dłuższym upływie czasu.

 

5. O doświadczanych dolegliwościach bólowych warto informować każdego specjalistę, z którym macie kontakt – lekarza pierwszego kontaktu, lekarza prowadzącego Was na oddziale, pielęgniarkę czy też rehabilitanta. Każdy z tych specjalistów ma różne doświadczenie i może okazać się, że zna sposób, który będzie świetnie działał akurat w waszym przypadku.

 

6. Opowiadając o swoich dolegliwościach bólowych starajcie się używać tzw. skali bólu. Polega ona na tym, że określacie od 0 do 10, jak silnego bólu doświadczacie. Przykładowo, jeśli wasz ból jest bardzo mały możecie ocenić jego intensywność na 2 punkty, jeśli jest bardzo silny możecie wybrać 7, jeśli zaś jest absolutnie nie do zniesienia szacujecie go na 9 lub 10. Stosowanie takiej skali pomoże specjalistom lepiej Was zrozumieć.

 

7. Istnieją różne sposoby łagodzenia bólu, nie tylko farmakologiczne czy też inwazyjne. Warto, abyście spytali o nie zajmujących się Wami specjalistów, bowiem metody te mogą pomóc w jeszcze sprawniejszym obniżaniu intensywności bólu. Nierzadko pomagają one nawet ograniczyć ilość przyjmowanych leków, a w efekcie zmniejszyć też nasilenie skutków ubocznych leczenia. Techniki te nie wiążą się z niepożądanymi objawami, a większość z nich możecie stosować zupełnie bez nadzoru lekarza, np. będąc sami w domu. Do technik takich zalicza się m.in.: ćwiczenia oddechowe, relaksacyjne czy też zimne, bądź cieple kompresy.

 

SPECJALISTA MA PRAWO NIE ZROZUMIEĆ WAS I TEGO, CO KOMUNIKUJECIE


   Może się tak stać z różnych powodów – zwykłego nieporozumienia czy też przemęczenia. Rozmawiając z lekarzem i opowiadając o swoich doświadczeniach możecie spróbować upewnić się, czy dobrze Was zrozumiał, zadając na przykład pytanie: Czy myśli pan, że dobrze zrozumiał pan, jaki jest mój problem? Czy chciałby pan usłyszeć coś więcej, co mogłoby pomóc panu w zastosowaniu odpowiedniego dla mnie leczenia? Jeśli tylko zauważycie, że lekarz Was nie zrozumiał warto, abyście powiedzieli mu to wprost. Żadne kroki nie powinny być podjęte, dopóki obie strony nie będą miały pewności, że rozumieją się. Oczywiście, czasami może to być trudne. Możecie mieć poczucie, że to Wy nie potraficie czegoś dobrze wyjaśnić lub, że zabieracie niepotrzebnie czas lekarzowi. Warto pamiętać, że jego celem nie jest przeprowadzenie z Wami krótkiego wywiadu lecz zdobycie wszystkich informacji koniecznych do zastosowania najlepszej z dostępnych form leczenia. To całkowicie normalne, że czasami osiągnięcie tego celu wymaga długiej rozmowy i wielokrotnego korygowania podejmowanych decyzji. Nie świadczy to źle ani o lekarzu, ani o pacjencie, lecz wiąże się z naturalnymi trudnościami, związanymi z leczeniem bólu, takimi jak np. różny sposób reagowania pacjentów na różnego rodzaju farmakoterapię.

 

NIKT NIE JEST DOSKONAŁY


   Nawet jeśli zdecydujecie się już na otwarte komunikowanie waszego stanu może okazać się, że zajmujący się Wami specjaliści potraktują Was w sposób, który wcale takiej otwartej komunikacji nie sprzyja, ani do niej nie zachęca. Mogą oni wydać Wam się oschli, nieprzyjaźni czy też nie zainteresowani tym, co mówicie. Taka reakcja to jednak absolutnie nie jest powód, abyście zaprzestali mówienia o swoich odczuciach lub potrzebach. Oznacza to jedynie, że taki specjalista nie staje w danym momencie na wysokości swojego zadania. Oczywiście, może to być spowodowane różnymi czynnikami, chociażby brakiem doświadczenia czy brakiem umiejętności dobrej komunikacji. Najważniejsze jednak, byście w takiej sytuacji postarali się nie zrażać, lecz konsekwentnie zgłaszali swoje potrzeby. Warto wziąć pod uwagę, że dzisiejsze warunki pracy lekarzy nie sprzyjają byciu otwartym na pacjentów. Lekarze zazwyczaj znajdują się pod presją czasu, presją czekających na nich dokumentów do wypełnienia i zobowiązań, często nie związanych nawet z bezpośrednią opieką nad pacjentami. Wszystko to sprawia, że czasami zapominają o tym, co jest najważniejsze – o pytaniu, jak się czujecie. Nie oznacza to, że nie chcą Wam pomóc, czy że nie jesteście dla nich ważni. Oznacza to jedynie, że nie są doskonali i czasami paradoksalnie potrzebują waszej pomocy, by naprawdę dobrze wykonywać swoją pracę. Jeśli pragniecie, aby wasze potrzeby były zaspokojone koniecznym jest, abyście zadbali sami o siebie i zgłaszali lekarzowi to, jak się czujecie i w jakim stanie jesteście. Dzięki takiemu podejściu nie tylko możecie otrzymać lepszą pomoc, lecz również jesteście w stanie pomóc lekarzowi, aby lepiej się o Was zatroszczył, a w efekcie lepiej wykonywał swoją pracę. Często zdarza się, że traktujemy lekarzy w kategorii wszystkowiedzących, stawiając ich na piedestale. Prawda jest jednak taka, że bez wsparcia pacjentów nie będą oni w stanie dobrze wykonywać swojego zawodu. Nie otrzymując informacji zwrotnych od osób, którymi lekarz się zajmuje, nie ma on szansy na korygowanie swoich błędów i stawanie się coraz lepszym w tym, co robi.

 

PRAWO DO ZMIANY LEKARZA


   Jeśli czujecie, że trudno jest Wam komunikować się z prowadzącym was lekarzem, albo po prostu nie czujecie się dobrze w relacji z nim, przysługuje Wam prawo do jego zmiany. Wszyscy jesteśmy ludźmi i jednych lubimy bardziej, a innych mniej. Jeśli zajmujący się Wami specjalista będzie wzbudzał waszą sympatię, zaufanie to zwiększy to prawdopodobieństwo, że wasza komunikacja będzie sprawnie przebiegała, a w efekcie otrzymacie lepszą pomoc. Co ciekawe, może się tak stać nie dlatego, że jeden specjalista będzie lepszy od drugiego, ale jedynie dlatego, że przy jednym z nich będziecie czuć się bardziej komfortowo.

 

ZGŁASZANIE SWOICH POTRZEB TO NIE NARZEKANIE


   Na koniec jedna z najważniejszych zasad, o których warto pamiętać – każdy pacjent ma prawo prosić o zmniejszenie poziomu bólu i informować, że zastosowane leczenie z tego powodu nie jest skuteczne. Mówienie o tym to niezbędny warunek i jednocześnie jedyna droga do otrzymania skutecznej pomocy. Każdy pacjent ma prawo do właściwego leczenia bólu. Jeśli jednak chcemy, aby było ono maksymalnie skuteczne to naszym zadaniem jest po prostu o to zadbać. Tak samo, jak dbalibyśmy o właściwe leczenie własnego dziecka. Nikt nie będzie w stanie zaoferować nam właściwego leczenia i skutecznej pomocy, jeśli my sami nie będziemy się o siebie troszczyć w najlepszy możliwy sposób.


Mgr Joanna Bylinka, psycholog, trener zdrowia, WUM.
 
GPO 9/2014

Autor tekstu:

» powrót

©2024 Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych

Projekt i wykonanie: Net Partners