Terapia Simontonowska – co to takiego?
2019-11-07
Iwona Nawara i Marta Banout z Centrum Psychoonkologii UNICORN w Krakowie przedstawiają założenia, cele, metody i znaczenie Terapii Simontonowskiej, która daje wsparcie w procesie choroby i leczenia onkologicznego pacjentom i ich bliskim.
Warsztaty można z pełnym przekonaniem polecić zarówno chorym na początku trudnej drogi, jak i zdrowiejącym. Każdy znajdzie tu coś dla siebie w różnych tematach zajęć. Ponadto nie zawsze można spotkać się w grupie osób „po diagnozie". Jest czas na wymianę doświadczeń, na bliskość, na przegadane wieczory, na odsunięcie codzienności na plan dalszy i zdrowienie.
Stowarzyszenie robi cudowną pracę dla ludzi chorych onkologicznie. Jestem 1,5 roku po przebytej chorobie i nikt tak profesjonalnie do tej pory nie dał mi wsparcia w procesie wychodzenia z tej choroby, pokazując, że można sobie pomóc. Szkoda tylko, że tak późno, że nikt tego nie nagłaśnia, że do wszystkiego trzeba dojść samemu. Powinnam była tutaj trafić rok temu. Uniknęłabym tak wielu niepotrzebnych stresów. Bardzo profesjonalne warsztaty z psychologiem, uczące metod odchodzenia od starego myślenia. Jestem zachwycona! Nigdy nie sądziłam, że podczas takich zajęć mogę tak bardzo się odprężyć, nie myśleć. Dziękuję.
Udział w warsztatach wniósł do mojego życia wiele dobrych zmian z których wcześniej nie zdawałam sobie sprawy. Wreszcie zrozumiałam, że jedyne co prawdziwe, to jest tu i teraz. Po co martwić się o przeszłość, której już nie ma, albo o przyszłość, której jeszcze nie ma.
Terapia Simontonowska (TS) jest spójnym programem składającym się z metod i technik poznawczo-behawioralnych o dowiedzionej skuteczności. Jest to terapia oparta na teorii uczenia się – wychodzi z założenia, że wielu (jeśli nie większość) pacjentów onkologicznych posiada niezdrowe przekonania i postawy wobec choroby nowotworowej oraz jej leczenia, które powodują wysoki poziom stresu. Nie jest to metoda mająca zastąpić leczenie konwencjonalne, ale mogąca je uzupełnić – jest dodatkowym wsparciem w procesie choroby i leczenia tak, aby radzić sobie z nimi jak najlepiej.
Szczególnie niezdrowe przekonania i postawy wobec leczenia onkologicznego (takie jak, np. „chemia to trucizna”, „rak boi się noża”) mogą prowadzić do niechęci w podejmowaniu leczenia nawet, gdy rokowanie jest pomyślne. W Terapii Simontonowskiej formułowanie zdrowych przekonań i postaw wobec leczenia oraz budowanie nadziei pacjenta jest głównym celem interwencji terapeutycznej. Częścią interwencji w TS jest również modyfikacja stylu życia na zdrowszy w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu nowotworu oraz szeroko pojętej profilaktyki.
Wyjątkową cechą charakterystyczną Terapii Simontonowskiej jest kształtowanie umiejętności samopomocowych – tak, aby pacjent mógł od razu korzystać z nowych technik i metod. Z tego względu TS umożliwia osiąganie dobrych wyników przy minimalnych kosztach, a po opanowaniu przez pacjenta podstawowych umiejętności dalsze konsultacje mogą odbywać się telefonicznie lub z wykorzystaniem wideokonferencji. Pozwala to na oddziaływania terapeutyczne i wsparcie pacjenta i jego rodziny niezależnie od etapu choroby czy leczenia i miejsca przebywania.
Skąd się wzięła?
Twórcą TS jest dr O. Carl Simonton (1942–2009) – amerykański lekarz, onkolog-radioterapeuta, jeden z pionierów psychoonkologii. Pod koniec lat sześćdziesiątych Simonton zauważył, że chorzy na raka nie współpracowali z nowym i obiecującym programem radioterapeutycznym. Główną przyczyną braku współpracy z zalecanym programem było poczucie beznadziei. W związku z tym Simonton zaczął stosować wobec pacjentów interwencje psychologiczne i w krótkim czasie zaobserwował znaczące efekty.
Dla kogo?
Terapia Simontonowska jest skierowana przede wszystkim do pacjentów onkologicznych, jednak zachęcamy, aby na turnusy przyjeżdżać wraz z kimś bliskim, osobą wspierającą chorego na co dzień. Z Terapii Simontonowskiej mogą korzystać również inne osoby z chorobami przewlekłymi – powstają grupy dla pacjentów z RZS, z WZW itd.
Co dzieje się na turnusie terapeutycznym?
Uczestnicy biorą udział (zazwyczaj dwa razy dziennie) w zajęciach wykładowo-warsztatowych. Każda sesja ma swój temat – wśród nich m.in. wzmacnianie energii i witalności, budowanie nadziei, komunikacja i sięganie po wsparcie, radzenie sobie z trudnymi emocjami. Mimo grupowego charakteru spotkań, nie ma przymusu dzielenia się osobistymi przeżyciami czy włączania się w każde ćwiczenie. Między sesjami uczestnicy mają do dyspozycji czas wolny.
Co mi to da?
Lepsze radzenie sobie ze stresem i lękiem nie tylko podnosi jakość życia i pozwala nabrać energii na inne, przynoszące satysfakcję i radość aktywności. Obniżenie poziomu stresu wpływa również dobrze na pracę układu immunologicznego, który częściowo odpowiada za niszczenie komórek nowotworowych. Ponadto w sytuacji, kiedy jeden członek rodziny choruje, mogą pojawić się nieporozumienia w rodzinie czy wśród przyjaciół – zwrócenie uwagi na skuteczną i otwartą komunikację pozwala na łagodniejsze rozwiązywanie niepożądanych konfliktów lub ich unikanie.
Oprócz wartości przyswojonych technik i nowych umiejętności przez cały czas trwania turnusu uczestnicy mają możliwość skorzystania z indywidualnej rozmowy z psychologiem lub terapeutą, podzielenia się swoimi obawami i troskami, wymienienia doświadczeń z innymi uczestnikami sesji.
Metody i techniki w Terapii Simontonowskiej
W ramach oddziaływań psychoedukacyjnych i terapeutycznych w Terapii Simontonowskiej stosowane są między innymi następujące techniki: trening relaksacyjny, praca z oddechem, praca z wyobraźnią, niefarmakologiczne metody łagodzenia dolegliwości somatycznych, praca z przekonaniami (Racjonalna Terapia Zachowania), mindfulness, narzędzia dotyczące systemu wsparcia społecznego. Ponadto Terapia Simontonowska dotyka obszarów tematycznych, które w literaturze przedmiotu wymieniane są jako istotne dla pacjentów onkologicznych oraz korzysta z teorii i metod powszechnie stosowanych w psychologii i psychoterapii. Do zagadnień poruszanych podczas sesji TS należą: radzenie sobie z dystresem, postawy wobec choroby i jej leczenia, komunikacja interpersonalna oraz system wsparcia społecznego, radzenie sobie z trudnymi emocjami (poczucie winy, lęk, uraza, złość, zamartwianie się), radzenie sobie z lękiem przed śmiercią, stresem związanym z przekonaniami duchowymi, filozoficznymi i egzystencjalnymi, rola zabawy i śmiechu w procesie zdrowienia, interwencje dotyczące zmiany stylu życia.
Czy oddziaływania psychoonkologiczne mają sens?
Opublikowano co najmniej pięć randomizowanych badań klinicznych dowodzących skuteczności stosowania oddziaływań psychoterapeutycznych, wskazujących, iż objęcie nimi wszystkich pacjentów – bez wcześniejszej indywidualnej diagnozy stanu psychicznego – przyczynia się do lepszego funkcjonowania pacjenta w czasie choroby i leczenia. Trzy ze wspomnianych badań wskazują wartość jak najszybszego (od momentu diagnozy nowotworu) wprowadzania oddziaływań terapeutycznych.
Przede wszystkim jednak zrozumienie i zdobycie umiejętności w TS pozwala na zmianę sposobu myślenia o przebiegu choroby i leczenia. Podczas oddziaływań terapeutycznych pacjenci i ich bliscy uczą się identyfikowania swoich wewnętrznych i zewnętrznych zasobów i ich rozwijania, co równocześnie ułatwia zaangażowanie się w proces leczenia i przyjęcie aktywnej postawy w kształtowaniu swojego stanu psychospołecznego i zachowań zdrowotnych.
Turnusy Terapii Simontonowskiej organizuje Centrum Psychoonkologii Unicorn. Warsztaty odbywają się w Krakowie oraz w różnych miastach w Polsce.
Więcej na:
oraz pod numerem telefonu: 723 676 979
Relacja z otoczeniem zwłaszcza rozmowy to bardzo istotna sprawa, a to uświadomiły mi zajęcia. Jestem wdzięczna, że już po pierwszym pobycie poprawiły się moje relacje z wieloma osobami. Dziękuję!
Potrzebowałam nauczyć się nazywać i rozróżniać emocje. Zrozumieć swoją chorobę i moje ograniczenia związane z nią. Warsztaty pomagają w nauczeniu się technik oraz dają możliwość bycia z ludźmi, którzy ze względu na swoją chorobę przewartościowali wiele spraw w swoim życiu i warto słuchać takich relacji, to one wydają mi się najbardziej przekonywujące i rzeczywiste. Cały program spójny, nie ma nic na siłę i nie potrzeba się spinać, aby nadążyć.
Świetny, przemyślany program! Warsztaty, które na początku postrzegałam jako opcję rozwoju stały się dla mnie wspaniałą podróżą, gdzie w kolejnych etapach mogłam doświadczyć czegoś wyjątkowego. Każde z zajęć wniosło mnóstwo odkryć, a zarazem zabawę, lekkość, zachwyt, śmiech.
Najwspanialsza inwestycja w moim życiu. Siły wyższe tak chciały, żebym tu trafiła. Przypadkowo dowiedziałam się z gazetki. W jeden dzień podjęłam decyzję i nawet nie oczekiwałam, że będzie tak wspaniale! Ze łzami w oczach żegnam się z koleżankami i już myślę, jak najszybciej tu wrócić, a najchętniej bym tu zamieszkała. Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do stworzenia takiego miejsca, za każdy uśmiech i każde słowo.
Warsztaty są świetnym pomysłem na przepracowanie rozmaitych problemów związanych z chorobą zarówno dla osób chorujących jak i ich bliskich. Dobrym i ważnym połączeniem jest terapia warsztatowa i ruchowa oraz duże urozmaicenie zajęć, np. rozszerzenie o zajęcia muzyczne. Bardzo dziękuję za możliwość skorzystania z warsztatów!
Opinie pacjentów na temat warsztatów Terapii Simontonowskiej.
GPO 3/2018
Autorzy tekstu:
