Morfologia krwi obwodowej pomaga znacznie wcześniej wykryć przewlekłą białaczkę szpikową
2021-09-22
Przewlekła białaczka szpikowa (PBSz) jest nowotworem powstającym i rozwijającym się w szpiku kostnym. Jest to choroba stosunkowo rzadka, każdego roku 1 – 2 osoby na 100 tys. mieszkańców dowiadują się o diagnozie. Pierwszym objawem PBSz jest zwiększona liczbę białych krwinek w badaniu morfologii krwi obwodowej. Badanie morfologii pozwala wykryć nieprawidłowości we krwi i szpiku zanim pojawią się pierwsze poważne objawy choroby – przekonują eksperci w ramach ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej „Odpowiedź masz we krwi!”.
Przewlekła białaczka szpikowa (ang. CML – Chronic Myeloid Leukaemia) to nowotwór mieloproliferacyjny, którego istotą jest nadmierny i niekontrolowany rozrost wielopotencjalnej komórki macierzystej szpiku kostnego. Nowotwór rozwija się powoli. Objawy przewlekłej białaczki szpikowej takie jak zmęczenie, uczucie pełności w jamie brzusznej, utrata masy ciała, krwawienia, powtarzające się stany podgorączkowe, utrata apetytu, nawracające zakażenia są dość ogólne i niejednoznaczne. Dlatego szybka diagnostyka, tak kluczowa dla powodzenia terapii, jest utrudniona. Podstawowym badaniem pozwalającym wykryć podwyższoną liczbę białych krwinek oraz obecność niedojrzałych form komórek, które powinny być wyłącznie w szpiku jest morfologia krwi obwodowej.
– Wczesna diagnostyka chorób krwi i szpiku jest najważniejsza i determinuje to wszystko, co będzie się działo z chorym. Rola lekarza rodzinnego jest niezwykle istotna, o ile pacjent zwróci się do niego z prośbą o pomoc. Morfologia krwi obwodowej jest badaniem podstawowym, tanim i łatwo dostępnym, które warto wykonywać często. Jeżeli kontakt pacjenta z lekarzem jest niewielki lub osoba rzadko zgłasza się do lekarza, to nie znaczy, że nie należy wykonywać badań – mówi dr Michał Sutkowski, Prezes Warszawskiego Oddziału Kolegium Lekarzy Rodzinnych.
Kolejnym etapem diagnostyki w kierunku przewlekłej białaczki szpikowej jest badanie cytologiczne, cytogenetyczne szpiku kostnego oraz badanie molekularne . U 20% pacjentów choroba wykrywana jest przypadkowo, przy okazji rutynowych badań lub badań wykonywanych z powodu podejrzenia innej choroby. W przypadku PBSz uszkodzenie polega na „oderwaniu” i nieprawidłowym połączeniu fragmentów dwóch chromosomów i braku naprawy tego uszkodzenia. Przewlekła białaczka szpikowa powstaje w sposób przypadkowy, nie jest dziedziczona od rodziców, ani nie jest przekazywana dzieciom. Nie można na nią zachorować przez spożywanie lub nie określonych pokarmów lub prowadzenie takiego czy innego trybu życia. Dziś sama diagnoza nie oznacza też wyroku, a wielu pacjentów otrzymuje szansę na wyleczenie.
– PBSz jest doskonałym przykładem na to, jak postęp w medycynie bezpośrednio wpływa na życie pacjentów. To choroba, w której średnie przeżycie jeszcze do niedawna wynosiło 4-5 lat. Dziś chorzy żyją tak samo długo jak ich rówieśnicy bez białaczki. Chorobę śmiertelną uczyniliśmy więc najpierw przewlekłą, a następnie nawet możliwą do wyleczenia. Mówiąc obrazowo – przewlekła białaczka szpikowa stała się chorobą przewlekłą jak cukrzyca. Następnie poszliśmy o krok dalej, bo cukrzycy nie da się wyleczyć, a w PBSz możemy doprowadzić do momentu, w którym jesteśmy w stanie odstawić leczenie – mówi prof. dr hab. n. med. Tomasz Sacha, Kierownik Katedry i Kliniki Hematologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum.
We wrześniu – Miesiącu Świadomości Nowotworów Krwi i Szpiku – eksperci z dziedziny hematologii i organizacje wspierające pacjentów zmagających się z chorobami hematologicznymi, przekonują, że morfologia krwi obwodowej to bardzo proste badanie, które może uratować życie. W ramach kampanii „Odpowiedź masz we krwi” powstała właśnie platforma wiedzy – www.omwk.pl. Można na niej znaleźć szczegółowe informacje na temat objawów chorób hematologicznych, istoty wczesnej
diagnostyki w powodzeniu terapii oraz badania morfologii krwi. Na portalu znajdziemy materiały edukacyjne dla dzieci oraz dorosłych oraz zapoznamy się z animacją, która wyjaśni tajniki świata krwi i naszego organizmu.
„Odpowiedź masz we krwi!” to kampania edukacyjna poświęcona chorobom krwi i szpiku, w tym nowotworom hematologicznym. Celem inicjatywy jest upowszechnienie wiedzy nt. chorób krwi i szpiku kostnego, ich niespecyficznych objawów, przebiegu i metod leczenia. U podstaw kampanii leży przekonanie, że choć choroby krwi i szpiku kostnego mają różne przyczyny i objawy, łączy je jeden wspólny mianownik – nieprawidłowości wykrywane w morfologii krwi obwodowej.
Partnerami Głównymi kampanii edukacyjnej „Odpowiedź masz we krwi!” są Polskie Towarzystwo
Hematologów i Transfuzjologów, Polskie Towarzystwo Onkologii Dziecięcej, Instytut Hematologii i Transfuzjologii oraz Stowarzyszenie Hematologia Nowej Generacji. Partnerem społecznym kampanii jest Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych. Partnerami Medialnymi jest portal hematoonkologia.pl oraz Głos Pacjenta Onkologicznego. Kampania realizowana jest pod honorowymi patronatami krajowego konsultanta w dziedzinie hematologii – prof. dr hab. n. med. Ewy Lech-Marańdy, konsultanta krajowego w dziedzinie geriatrii – prof. dr hab. n. med. Tomasza Targowskiego oraz konsultanta krajowego w dziedzinie medycyny pracy – Lek. Pawła Wdówika.
Kontakt dla mediów:
Mateusz Grzeszczuk
+ 48 608 183 331