Wrzesień miesiącem świadomości raka jajnika, chłoniaków i białaczek #WczesneWykrycieToŻycie
2019-11-08
We wrześniowej odsłonie Ogólnopolskiej Kampanii #WczesneWykrycieToŻycie 45 organizacji pacjentów tworzących Polską Koalicję Pacjentów Onkologicznych oraz znane publicznie osoby przypominają o profilaktyce raka jajnika oraz chłoniaków i białaczek.
Fot. Michał Gromada
W Polsce, wśród nowotworów strefy intymnej u kobiet, największą śmiertelność powoduje rak jajnika. Co roku odchodzi z powodu tego nowotworu blisko 3800 kobiet. Rak jajnika jest najgorzej rokującym nowotworem ginekologicznym, notującym najniższy poziom wskaźnika przeżycia 5-letniego – tylko 42,6%. Wykrycie raka jajnika we wczesnych stadiach, kiedy szanse na przeżycie 5-letnie wynoszą aż 90%, nadal dotyczy niewielkiego odsetka pacjentek (20–30%). Za czynniki ryzyka uważa się wczesną pierwszą miesiączkę i późną menopauzę, bezdzietność, nieskuteczne stymulowanie owulacji oraz niekarmienie piersią.
Anna Nowakowska, prezes Stowarzyszenia „Sanitas” przestrzega – Rak jajnika nazywany jest „cichym zabójcą kobiet”, ponieważ jego objawy nie są zazwyczaj kojarzone z problemami ginekologicznymi. Są to zaparcia, wzdęcia, biegunki, uczucie pełności w śródbrzuszu lub nadbrzuszu, brak apetytu i permanentne zmęczenie. Mogą pojawić się też nieregularne krwawienia z dróg rodnych. Mitem jest też twierdzenie, że jest to nowotwór osób starszych, czego jestem przykładem – raka jajnika zdiagnozowano u mnie, kiedy miałam 24 lata. Ważne jest więc regularne badanie się u ginekologa i wykonywanie, co roku dopochwowego USG.
Ambasadorka Kampanii, aktorka Orina Krajewska, prezes Fundacji BĄDŹ dodaje – Około 13% zachorowań na raka jajnika ma rodzinne uwarunkowanie genetycznie. Jeśli w naszej rodzinie były przypadki raka jajnika lub raka piersi, może to oznaczać, że jesteśmy nosicielami genów BRCA1 lub BRCA2, które zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór jajnika od 23 do 54%.
Białaczki to złośliwe nowotwory układu krwiotwórczego. Wskazuje się na środowiskowe przyczyny powstawania białaczek m.in. związek z ekspozycją na promieniowanie, kontakt z określonymi substancjami chemicznymi (benzen), czy niską częstotliwością pola elektromagnetycznego, a także palenie papierosów, przebyte leczenie przeciwnowotworowe, a zwłaszcza radioterapię. Białaczki stanowią około 10% zachorowań na nowotwory. Pierwsze objawy większości białaczek są nieswoiste, identyczne dla wszystkich jej rodzajów m.in: osłabienie, gorączka, ból głowy, w związku z czym, są lekceważone przez większość pacjentów i lekarzy.
Jan Salamonik, wiceprezes Stowarzyszenia Pomocy Chorym na Przewlekłą Białaczkę Szpikową podkreśla – Podstawowym badaniem w diagnostyce białaczek jest morfologia krwi obwodowej z rozmazem. To popularne i niedrogie badanie, każdy powinien wykonać profilaktycznie raz w roku. Wielu osobom regularne wykonywanie morfologii uratowało życie.
Chłoniaki to rzadkie nowotwory (2,5% zachorowań na nowotwory ogółem w Polsce, ale w ostatnich latach ich częstość wzrasta). Możliwe przyczyny ich powstawania to: czynniki genetyczne, zaburzenia pracy układu odpornościowego, przyjmowanie leków immunosupresyjnych, zakażenia wirusowe, infekcje bakteryjne, powikłania po chemio- i radioterapii, promieniowanie jonizujące, ekspozycja na szkodliwe środki chemiczne, przebyte przeszczepy i transfuzje.
Pierwsze objawy chłoniaków są niecharakterystyczne, często przypominają zwykłe przeziębienie, dlatego są bagatelizowane. Wymaga to edukacji społeczeństwa na temat tych nowotworów, także ze względu na ich szybki rozwój i konieczność wdrożenia pilnej diagnostyki i leczenia.
Dr Elżbieta Lampka ze Stowarzyszenia Wspierającego Chorych na Chłoniaki „Sowie Oczy” mówi – Do najważniejszych objawów należą: powiększone węzły chłonne głównie w okolicy szyi, pachowe, pachwinowe, zazwyczaj niebolesne i stopniowo narastające. Utrzymujący się uporczywy kaszel, gorączka lub nawracające stany podgorączkowe, obfite nocne poty, powtarzające się infekcje górnych dróg oddechowych, męczliwość, osłabienie, utrata masy ciała w krótkim czasie oraz towarzyszący świąd skóry. Jeśli objawy te utrzymują się dłużej niż dwa, trzy tygodnie należy udać się do lekarza. Także powiększenie węzłów chłonnych występujące przez kilkanaście dni, mimo przyjmowania antybiotyków, leków przeciwbakteryjnych i przeciwzapalnych, powinno skłonić nas pacjentów i lekarzy do szybkiej diagnostyki w kierunku chłoniaków.
Edukacja społeczeństwa o chłoniakach jest podstawowym celem działalności Lymphoma Coalition, a organizowany 15 września każdego roku Światowy Dzień Wiedzy o Chłoniakach przypomina o tych chorobach.
GPO 4/2018
GPO 4/2018