"Życie z działaniami niepożądanymi terapii onkologicznych" - Odpowiedzi na pytania, zadane podczas webinaru
2020-10-26
Publikujemy zbiór pytań i odpowiedzi na pytania, które zostały zadane podczas webinaru, ale z braku czasu nie uzyskały odpowiedzi. Odpowiada mgr. Iwona Sajór
1. Czy margaryny miękkie zawierają tłuszcze trans?
Margaryny miękkie mogą zawierać niewielkie ilości izomerów trans kwasów tłuszczowych (średnio 0,1-1,1% ogólnego składu kwasów tłuszczowych), niemniej spośród wszystkich tłuszczów używanych do smarowania pieczywa ilość ta jest najmniejsza - dla porównania w maśle znajduje się 2-3% a w miksach tłuszczowych od 0,2 do 5% ogólnego składu kwasów tłuszczowych. Natomiast w margarynach twardych, używanych do pieczenia zawartość izomerów trans waha się pomiędzy 0,2 a 22% ogólnego składu kwasów tłuszczowych. Można zatem podsumować, że margaryny miękkie mają najkorzystniejszy profil tłuszczowy, bo zawierają najwięcej nienasyconych kwasów tłuszczowych przy najmniejszej ilości nasyconych kwasów tłuszczowych i izomerów trans. Warto jednak pamiętać, że nie nadają się one do podgrzewania.
2. Jaka jest różnica w diecie onkologicznej a w nowotworach krwi? czy równorzędna dieta?
Ogólne zasady diety, omówione podczas prezentacji są takie same dla wszystkich pacjentów z nowotworami, niezależnie od rodzaju choroby. Natomiast na poziomie indywidualnym występują pewne różnice w zaleceniach, wynikające głównie z lokalizacji nowotworu, rodzaju zastosowanego leczenia i nasilenia ewentualnych skutków ubocznych. Oznacza to, że np. osoba z białaczką przygotowywana do przeszczepu macierzystych komórek krwi w trakcie intensywnej chemioterapii i radioterapii może doświadczać nasilonych biegunek i zmian zapalnych w obrębie błony śluzowej przewodu pokarmowego, co skutkuje koniecznością modyfikacji diety (m.in. ograniczenia błonnika, tłuszczu, cukru, produktów mlecznych) i większych restrykcji dotyczących higieny przygotowywania posiłków. Natomiast taka interwencja żywieniowa np. u pacjentek z nowotworem piersi nie jest konieczna, bo leczeniu zwykle nie towarzyszą tak nasilone skutki uboczne leczenia.
3. Jak się miewa dieta co do kosztów? Czy na dietę nie wydam więcej niż na leki?
Każda dieta, niezależnie od tego, czy jest dobrze zbilansowana czy nie, wymaga nakładów finansowych. Rekomendacje dotyczące prawidłowego sposobu żywienia w trakcie leczenia onkologicznego mają na celu zachowanie na tyle dobrego stanu odżywienia, aby umożliwić przeprowadzenie skutecznego leczenia przeciwnowotworowego. Niedobory składników odżywczych i utrata masy ciała mogą skutkować brakiem efektywności lub nawet przerwaniem leczenia a koszt w tej sytuacji może być znacznie większy niż tylko ekonomiczny.
4. Jakie probiotyki Pani poleca?
Różne dolegliwości mogą wymagać podania probiotyków z różnym składem bakteryjnym, dlatego najlepiej dobierać probiotyk indywidualnie (w zależności od tego czy mamy do czynienia z biegunką, zaparciem, wzdęciami itp.). W wyborze odpowiedniego preparatu może pomóc lekarz, dietetyk lub farmaceuta.
5. Jakie mięso i ryby Pani poleca?
Z mięs najlepiej wybierać chudsze gatunki, np.: drób bez skóry (kurczak, indyk, gęś), mięso z królika, dziczyzna, polędwica i łopatka wołowa, schab środkowy wieprzowy, polędwica wieprzowa, chuda cielęcina i jagnięcina. Mięso czerwone 1-2 razy w tygodniu.
Ryby zarówno chude ( mintaj, sola, dorsz, miruna, sandacz, karmazyn, kergulena) oraz te o większej zawartości tłuszczu, które będą jednocześnie źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (śledź, szprot, sardynki, łosoś, pstrąg, makrela).
6. Czy chory onkologicznie może zastosować dietę odchudzającą? Jeśli tak, to jakie produkty uwzględniać?
W trakcie leczenia choroby nowotworowej nie nalezy stosować diet redukcyjnych (niskokaloryczncych) z uwagi na ryzyko powstania niedożywienia i niedoborów składników odżywczych, co może pogorszyć przebieg leczenia. Warto natomiast kierować się zasadami zdrowego żywienia i częściej wybierać warzywa i owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych, chudy i półtłusty nabiał, chude gatunki mięs, jaja, ryby, tłuszcze roślinne (oczywiście, w oparciu o indywidualną tolerancję produktów i jeśli nie ma innych przeciwwskazań). Nie należy pić słodzonych napojów, jeść słodyczy i wyrobów cukierniczych, słonych przekąsek i dań typu fast-food. Do tego przynjamniej kilka razy w tygodniu aktywność fizyczna dopasowana do możliwości (gimnastyka, spacery, nordic walking, rowerek stacjonarny itp.). Dietę o obniżonej ilości energii (kalorii) można zastosować dopiero po zakończeniu leczenia i etapu rekonwalescencji i najlepiej to zrobić pod okiem doświadczonego dietetyka, aby niczego w niej nie zabrakło.