Luspatercept
2020-06-26
Skuteczna terapia niedokrwistości u pacjentów z zespołami mielodysplastycznymi.
W kwietniu br. Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) Europejskiej Agencji Leków wydał pozytywną opinię, rekomendującą rejestrację luspaterceptu w leczeniu zależnej od przetoczeń niedokrwistości z powodu: zespołów mielodysplastycznych (MDS) z syderoblastami u dorosłych pacjentów niekwalifikujących się lub wykazujących niedostateczną odpowiedź na leczenie erytropoetyną oraz z beta-talasemią u dorosłych pacjentów. Luspatercept to przełomowy lek, który umożliwia zastąpienie przetoczeń krwi u tych pacjentów farmakoterapią, podawaną w postaci tabletek.
Rekomendacja CHMP to tylko jeden krok do rejestracji przez Komisję Europejską (KE), uprawnioną do rejestracji leków w Unii Europejskiej (UE). W przypadku rejestracji - której oczekujemy na początku lipca - luspatercept byłby pierwszym lekiem dopuszczonym do obrotu w Europie, zwiększającym dojrzewanie komórek erytropoezy, zapewniającym kwalifikującym się pacjentom z zespołami mielodysplastycznymi i beata-talasemią dostęp do nowej klasy leków, zmieniających komfort prowadzenia leczenia i jakość ich życia.
Zespoły mielodysplastyczne
Zespoły mielodysplastyczne (ang. myelodysplastic syndromes, MDS) to rzadkie choroby krwi. Chorują na nie częściej mężczyźni w wieku 60–75 lat. Zapadalność na MDS w Europie szacuje się na 2,1-12,6/100 000, przy czym powyżej 70. roku życia wzrasta ona do 15-50/100 00.
Zespoły mielodysplastyczne są grupą blisko spokrewnionych nowotworów krwi, cechujących się nieskutecznym wytwarzaniem zdrowych krwinek czerwonych, krwinek białych i płytek krwi, co może prowadzić do niedokrwistości oraz częstych i poważnych zakażeń.
Chorzy na MDS z powodu rozwoju niedokrwistości, często wymagają regularnych przetoczeń krwi w celu zwiększenia liczby zdrowych krwinek czerwonychw krwiobiegu.Z częstymi transfuzjami krwi związane jest zwiększone ryzyko przeładowania organizmu żelazem, niepożądanych reakcji poprzetoczeniowych - zakażeń i uszkodzenia narządów.
Szansą na zmianę sytuacji klinicznej tych chorych jest luspatercept.
Bezpieczeństwo i skuteczności potwierdzone badaniami
Luspatercept jest pierwszym w swojej klasie lekiem zwiększającym dojrzewanie komórek krwinek czerwonych w procesie erytropoezy, wspomagającym końcowy etap ich dojrzewania. Bezpieczeństwo i skuteczności luspaterceptu w leczeniu niedokrwistości związanej z MDS potwierdziły badania 3 fazy MEDALIST.
Badanie MEDALIST jest wieloośrodkowym, randomizowanym badaniem 3 fazy, prowadzonym metodą podwójnie ślepej próby i kontrolowanym placebo, którego celem była ocena profilu bezpieczeństwa i skuteczności stosowania luspaterceptu w skojarzeniu z najlepszym leczeniem objawowym w porównaniu z placebo i najlepszym leczeniem objawowym u dorosłych pacjentów z zespołami mielodysplastycznymi (MDS) z obecnością pierścieniowatych syderoblastów (MDS RS), bez delecji chromosomu 5q, o ryzyku bardzo niskim, niskim lub pośrednim według IPSS-R. Wszyscy pacjenci włączeni do badania wymagali przetaczania krwinek czerwonych oraz wykazywali brak tolerancji lub oporność na zastosowany czynnik stymulujący erytropoezę (ESA), albo nie byli leczeni ESAze względu na małe prawdopodobieństwo uzyskania odpowiedzi w związku z poziomem endogennej erytropoetyny w surowicy krwi ≥ 200 U/l oraz nie przyjmowali wcześniej leków modyfikujących przebieg choroby.
Wyniki badania MEDALIST zaprezentowano po raz pierwszy podczas sesji plenarnej corocznej konferencji Amerykańskiego Towarzystwa Hematologii (ASH) w 2018 r., gdzie doniesienie to otrzymało nominację do Best of ASH. Długoterminowe analizy wyników badania MEDALIST zaprezentowano ostatnio podczas 61 dorocznego kongresu ASH Annual Meeting w grudniu 2019 roku. New England Journal of Medicine opublikował wyniki badania MEDALIST w styczniu 2020 r.
Dane z badania MEDALIST wykazały znaczną korzyść kliniczną stosowania luspaterceptu wleczeniu niedokrwistości u dorosłych pacjentów z zespołami mielodysplastycznymi z obecnością pierścieniowatych syderoblastów. Osiągnięto statystycznie istotną poprawę w ramach pierwszorzędowego punktu końcowego – uniezależnienie od przetoczeń krwinek czerwonych (RBC-TI) – przez przynajmniej 8 tygodni w okresie pierwszych 24 tygodni badania. W badaniu udało się również osiągnąć drugorzędowy punkt końcowy: uniezależnienie od przetoczeń (RBC-TI) przez przynajmniej 12 tygodni w okresie pierwszych 24 lub 48 tygodni badania, a także dodatkowy drugorzędowy punkt końcowy: uzyskanie poprawy hematologicznej (HI-E) przez przynajmniej 8 tygodni zgodnie z oceną według kryteriów International Working Group 2006.
Uniezależnienie od transfuzji na co najmniej 8 tygodni osiągnęło 47.7% pacjentów leczonych luspaterceptem i 15.8% w grupie placebo. Mediana czasu wolnego od transfuzji wyniosła 79.9 tygodnia w grupie leczonej i 21 tygodni w grupie placebo. Lek był dobrze tolerowany, obserwowano podobną częstość objawów niepożądanych w obydwu grupach.
Jak stwierdził dr Uwe Platzbecker, główny badacz w badaniu MEDALIST, kierownik Kliniki i Polikliniki Hematologii i Terapii Komórkowej Szpitala Uniwersytetu w Lipsku – W przypadku rejestracji, wprowadzenie nowej klasy leków w postaci luspaterceptu oznaczałoby możliwość skutecznego leczenia zmniejszającego niedogodności związanych z częstym przetaczaniem krwi w związku z chorobą.
Należy podkreślić, że badania z zastosowaniem luspaterceptu są prowadzone również w innych chorobach hematologicznych, w przebiegu których występuje niedokrwistość. Obiecujące są wyniki stosowania leku u pacjentów z niedokrwistością w przebiegu mielofibrozy– dodaje dr hab. n. med. Joanna Góra-Tybor hematolog z Kliniki Hematologii Szpitala Kopernika w Łodzi.
Nadzieja na refundację w Polsce
Podmiot odpowiedzialny w Polsce – Firma Bristol Myers Squibb, po zarejestrowaniu leku luspaterceptw Unii Europejskiej będzie składać wniosek o jego refundację w leczeniu dorosłych pacjentów z niedokrwistością zależną od transfuzji z powodu zespołów mielodysplastycznych o ryzyku bardzo niskim, niskim i średnim z obecnością syderoblastów, u których wystąpiła niedostateczna odpowiedź na leczenie erytropoetyną lub którzy nie kwalifikują się do takiego leczenia.
Jak podkreśla Aleksandra Rudnicka, rzecznik Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych – Jest to bardzo dobra wiadomość dla tej grupy pacjentów, która zdecydowanie zmieni ich sytuację kliniczną oraz życiową, uniezależni od przetoczeń krwi i związanych z nimi działań niepożądanych. Nie bez znaczenia jest też fakt, że lek ma postać tabletki, co umożliwia stosowanie terapii w warunkach domowych, a to wiąże się z mniejszym stresem dla pacjenta i przynosi duże korzyści dla systemu. Szkoda, że luspatercept nie mógł być dostępny wcześniej, przed panedmią koronawirusa, podczas której odstąpiono od procedury przetoczeń krwi u chorych hematoonkologicznych, prowadzonej w Polsce w systemie szpitalnym. Równie ważne jest to, że luspatercept pozwoli zaoszczędzić bezcenny „lek” - którego ciągle nam brakuje - jakim jest krew.
ŹRÓDŁO PKPO
ŹRÓDŁO PKPO